برخورداری ایران از ظرفیت‌ بالا و قابلیت‌ کم‌نظیر گردشگری، در کنار بهره‌مندی از دانش پزشکی قابل توجه در منطقه، همچنین هزینه‌های درمان منطقی باعث شده است کشور در بخش گردشگری سلامت حرفی برای گفتن در دنیا داشته باشد. ورود سالانه بیش از یک میلیون و 200 هزار گردشگر سلامت به کشور موید آن است که صنعت توریسم ایران با توسعه گردشگری سلامت رونق بیشتری خواهد گرفت. اکنون که بستر درمان با راه‌اندازی مراکز درمانی و بیمارستانی پیشرفته در حال توسعه و کشور از توان و تخصص بالایی در علم پزشکی برخوردار است، توجه به توسعه گردشگری سلامت می‌تواند درآمدهای ارزی هنگفتی را به کشور سرازیر کند. در این باره عضو شورای عالی نظام پزشکی با بیان اینکه درآمد خالص گردشگران سلامت را تنها با استفاده از ظرفیت‌های خالی موجود نظام سلامت می‌توان معادل روزی ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام افزایش داد، گفت: در حال حاضر سالانه حداکثر یک میلیون و ۲۰۰ هزار گردشگر سلامت به کشور ما می‌آیند که اگر هر کدام متوسط ۲۰۰۰ دلار در کشور خرج درمان و همین اندازه هزینه اقامت و رفت و آمد کنند، نزدیک به ۵ میلیارد دلار در حال حاضر در این حیطه درآمد کشور است.

علی دباغ گفت: می‌توان به گردشگری سلامت در آینده خوش‌بین بود به شرطی که سعی و تلاش کرد. برای موفقیت باید سازوکاری را تعریف و آن را اجرایی و نقاط قوت و ضعف را شناسایی کنیم و همچنین بر تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف متمرکز شویم. ساز و کاری مناسب برای پیشبرد اهداف کمک‌مان می‌کند به وضعیت بهتری نسبت به وضعیت فعلی برسیم و جایگاه خود را در دنیا ارتقا دهیم.

عضو شورای عالی نظام پزشکی با بیان اینکه درآمد خالص گردشگران سلامت را تنها با استفاده از ظرفیت‌های خالی موجود نظام سلامت می‌توان به معادل روزی حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام افزایش داد، گفت: در حال حاضر سالانه حداکثر یک میلیون و ۲۰۰ هزار گردشگر سلامت به کشور ما می‌آیند که اگر هر کدام متوسط ۲۰۰۰ دلار در کشور خرج درمان و همین اندازه هزینه اقامت و رفت و آمد کنند، نزدیک به ۵ میلیارد دلار در حال حاضر در این حیطه درآمد کشور است اما می‌توان این عدد را به راحتی به حداقل ۱۸ میلیارد دلار یعنی سالانه معادل ۱۸۰ میلیون بشکه نفت یا روزی حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت خالص بدون در نظر گرفتن هزینه‌های استحصال نفت رساند، البته تنها با استفاده از ظرفیت‌های خالی موجود نظام سلامت، زیرا ضریب اشغال تخت‌های بیمارستانی کشور حدود ۷۰ درصد است و در حال حاضر ۱۵۰ هزار تخت بیمارستانی وجود دارد که می‌توان با کمی برنامه‌ریزی در داخل و خارج کشور، این درآمد هنگفت را برای کشور ایجاد کرد.

دباغ افزود: آمار نشان می‌دهد طی سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای رشد گرشگری سلامت شده ولی کافی نبوده است و کشورهایی همچون هندوستان گردشگران بسیاری را در حوزه سلامت جذب کرده‌اند؛ حتی از کشورهای مسلمان. گاهی بخش اعظمی از بیماران به‌ رغم برخی تفاوت‌های فرهنگی به هندوستان مراجعه می‌کنند. به گفته وی، تحریم‌ها در جذب گردشگر سلامت تاثیرگذار است ولی نه به حدی که مانع از ورود گردشگران شود. اگر سیستم فعالی در این حوزه وجود داشته باشد، می‌توان در زمینه گردشگری سلامت خوب عمل کرد.

دباغ عنوان کرد: گردشگری سلامت عبارت است از اینکه یک عده‌ای را در بیرون از مرز کشور ترغیب کنید تا اطمینان کنند جان و سلامت خود را به دست نظام سلامت کشور مدنظر بسپارند. برای رسیدن به چنین هدفی نیاز به برنامه‌ریزی منسجم است. در این راستا باید سفارتخانه‌های ما برای جذب گردشگران سلامت تلاش و گردشگران را به مراکز درمانی داخل ارسال کنند. زیرساخت‌هایی همچون وبسایت‌ها و فضای مجازی برای تبادل اطلاعات بین بیماران و مراکز درمانی و سازمان‌های واسط بسیار تاثیرگذار و مهم است. وی گفت: هنوز ساز و کار نظام ملی گردشگری سلامت شامل بخش‌های درمانی و بیمارستانی و ارتباطی داخلی و خارجی و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت امور خارجه و وزارت بهداشت برای تحقق اهداف مادی آن یکدست نشده و هماهنگی کامل وجود ندارد، لذا این ناهماهنگی منجر شده زنجیره جذب بیمار، انتقال آن به داخل، ارائه خدمات مناسب خارج و داخل بیمارستانی، ترخیص و ادامه خدمات بعد از ترخیص و ارسال بیمار به کشور خودش تعریف‌نشده باقی بماند و زنجیره و نظارت نداشته باشد.

بنا بر اعلام روابط عمومی سازمان نظام پزشکی، دباغ افزود: می‌توان نمایندگی‌ بیمه‌هایی را زیر نظر نهادهای دولتی برای اعتماد بیماران خارجی دایر کرد که گذشته از برطرف کردن مشکلات آنان، اعتماد گردشگران سلامت را به ارائه خدمات جلب کرد یا همزمان، صنعت بیمه هم به گردشگران سلامت خدمات ارائه و درآمد کسب کند.

عضو شواری عالی نظام پزشکی در پاسخ به این سوال که آیا برآوردی وجود دارد که نشان دهد دلالان در حوزه گردشگری سلامت چه سودی به جیب می‌زنند، پاسخ داد: آماری از میزان سود دلالان گردشگری سلامت به طور مستند در دست نیست ولی شنیده‌ها و دیده‌ها حاکی از این است که بخش مهمی از سود صنعت ارزشمند، به جیب دلالان می‌رود و این به خاطر نبود ساز و کار مناسب و نظام مشخص در این زمینه است.

وی همچنین درباره تبلیغات داخلی و خارجی در زمینه گردشگری سلامت گفت: در بستر فضای مجازی همه می‌توانند تبلیغ ‌کنند. مثلاً کشور ترکیه از طریق تبلیغات و فضای مجازی با کیفیت درمانی مشابه کشور ما یا حتی گاه پایین‌تر از آن و تعرفه‌های بسیار بالاتری که نسبت به کشور ما در نظام سلامت دارد، توانسته اعتماد گردشگران سلامت را به میزان بسیار بیشتری به خود جلب کند. ما می‌توانیم با فراهم کردن بستر مناسب و بهره‌گیری از فضای تبلیغاتی و با توجه به تعرفه پایین نسبت به ترکیه، گردشگران زیادی را به کشورمان جذب کنیم.

مرتضی خاکسار، کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره توجه به مقوله گردشگری سلامت و استفاده از این ظرفیت مهم در کشور گفت: ایران توان بالایی در علم پزشکی دارد و از آنجا که مراکز درمانی و بیمارستانی کشور نیز توسعه یافته است، بنابراین  وزارتخانه‌های بهداشت، گردشگری و خارجه با تعامل با هم در موضوع ورود گردشگر به کشور، باید زمینه توسعه این صنعت درآمدزا را فراهم کنند، هرچند اکنون نیز ایران مقصد گردشگران سلامت در منطقه است. وی به سابقه قابل توجه دانش پزشکی ایران اشاره کرد و گفت: آثار پیدا شده از شهر سوخته زابل نشان می‌دهد 12 هزار سال پیش ایرانی‌ها عمل‌های جراحی ارتوپد و حتی ایمپلنت دندان را انجام داده‌اند. در چنین شرایطی با توجه به ظرفیت بالای ایران در علم پزشکی باید تلاش شود بخش گردشگری سلامت با رایزنی سفرای‌مان در کشورهای دنیا  پررونق‌تر شود، چرا که مسافرانی که در قالب توریست به ایران می‌آیند، نه تنها ارز را به کشور وارد می‌کنند، بلکه باعث رونق 150 شغل مرتبط در این بخش می‌شوند. کارشناس صنعت توریسم اضافه کرد: با توسعه صنعت گردشگری می‌توان ارزآوری قابل توجهی را در درازمدت نصیب کشور کرد به طوری که درآمدهای ارزی در این صنعت جایگزین درآمدهای ارزی نفت شود. ایران در بخش گردشگری در دنیا  سرآمد و شناخته شده است اما هنوز از همه ظرفیت‌های این بخش آنگونه که باید و شاید استفاده نشده است.