تولید گندم و در پی آن خودکفایی در تولید آن از موضوعات مهمی است که هر سال در دولت‌های مختلف در رابطه با آن بحث و گفت‌وگو شده و مسؤولان برنامه‌هایی در راستای خودکفایی این محصول کشاورزی اتخاذ کرده‌اند. نگاهی به عملکرد تولید گندم در سال زراعی که گذشت، دیدگاه نزدیک شدن به خودکفایی در تولید گندم را به ذهن‌ها القا می‌کند، البته این موضوع تنها به عملکرد کشاورزان بستگی ندارد و نباید سهم دولت را از این موضوع نادیده گرفت.

اکنون اما بررسی‌ آمارهای خرید تضمینی گندم حاکی از آن است که رکورد سال گذشته شکسته شده است. در همین راستا مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران با اعلام اینکه میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان توسط این شرکت به ۷ میلیون و ۲۹۷ هزار تن رسید، گفت: این در شرایطی است که سال گذشته ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم خریداری شده بود و هم‌اکنون از رکورد سال گذشته عبور کرده‌ایم.

سیدسعید راد با اشاره به اینکه بیش از نیمی از پول گندم‌های خریداری‌شده به حساب کشاورز واریز شده و پیگیری پرداخت مابقی مطالبات این عزیزان نیز در دستور کار است، اظهار کرد: ارزش گندم‌های خریداری‌شده با عبور از مرز ۱۰۰ هزار میلیارد تومان، در حال ورود به کانال ۱۱۰ هزار میلیارد تومان است. 

راد با بیان اینکه خرید گندم در کشور با یک میلیون و ۵۷۱ هزار تن افزایش نسبت به سال گذشته از رشد بیش از ۲۷ درصدی برخوردار بوده است، تصریح کرد: در حال حاضر استان‌های مناطق سردسیری و کوهستانی شمال و غرب کشور، روزهای اوج تحویل گندم به مراکز خرید را سپری می‌کنند. 

وی با اشاره به اینکه ۵۴ درصد گندم مازاد نسبت به سال گذشته از کشاورزان 2 استان فارس با ۴۹۱ هزار تن افزایش و خوزستان با ۳۶۱ هزار تن افزایش خریداری شده است، اظهار کرد: ۴ استان‌ کرمانشاه، ایلام، لرستان و بوشهر نیز بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تن رشد خرید را شاهد بوده‌اند. 

معاون وزیر جهاد کشاورزی از 2 استان بوشهر و یزد به عنوان استانی‌هایی که با ۶ برابر رشد خرید گندم نسبت به سال گذشته از افزایش کم‌سابقه‌ای در میزان خرید گندم برخوردار بوده‌اند، نام برد و اظهار کرد: بعد از این 2 استان، رشد خرید گندم در کهگیلویه‌وبویراحمد، 2.5 برابر و در استان‌های البرز، فارس و اصفهان، بیش از 2 برابر شده است. 

همچنین در همین راستا معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه تولید گندم کشور امسال 27 درصد افزایش یافته است، گفت: سازمان خواربار کشاورزی ملل متحد پیش‌بینی کرده است میزان تولید گندم ایران امسال با 13.5 میلیون تن رکورد جدیدی را ثبت خواهد کرد.

شاهپور علایی‌مقدم همچنین گفت: تاکنون کل گندم خریداری شده از 7.3 میلیون تن عبور کرده است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال زراعی جدید 9 میلیون تن از کشاورزان کشور گندم خریداری شود.

وی به نقش سیاست‌های حمایتی دولت از بخش کشاورزی در افزایش تولید گندم اشاره کرد و گفت: در حالی که سال 1400 کل گندم خریداری شده از کشاورزان 4.9 میلیون تن بود، در سال 1401 این عدد به 7.2 میلیون تن افزایش یافت و در سال زراعی جدید هم تاکنون‌ 7.3 میلیون تن خریداری شده است.

علایی‌مقدم علت افزایش تولید گندم را حمایت‌های نهاده‌ای، انجام بیمه محصولات کشاورزی و زراعی، تأمین بذر، تهیه کود و انجام کشت قراردادی در سطح 1.5 میلیون هکتار عنوان کرد.

* پول همه گندمکاران کیلویی 15 هزار تومان محاسبه می‌شود

همچنین رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفت: هفته گذشته قیمت گندم کیلویی 15 هزار تومان ابلاغ شد و همه گندم‌های خریداری‌شده از کشاورزان با این نرخ محاسبه و پرداخت خواهد شد.

عطاءالله هاشمی ادامه داد: اگر تاکنون نرخ گندم خریداری شده با قیمت 11 هزار و 500 تومان پرداخت شده، مابه‌التفاوت آن با نرخ جدید محاسبه و پرداخت می‌شود.

هاشمی در ادامه ضمن گلایه از سازمان برنامه و بودجه و وزارت اقتصاد گفت: با وجود اینکه نرخ گندم کیلویی 15 هزار تومان تعیین شده بود اما اعتبار لازم تأمین نشد و این شاید موجب دلسردی برخی کشاورزان در تحویل گندم تولیدی‌شان به سیلوهای دولتی شد.

وی ادامه داد: به تجربه ثابت شده است هر زمان قیمت مناسب برای گندم تعیین و پول گندمکاران به موقع پرداخت می‌شود، خرید دولتی وضعیت بهتری پیدا می‌کند.

هاشمی در این باره توضیح داد: مثلا در سال 1400-1399 قیمت گندم مورد رضایت کشاورزان نبود از این رو تولید و خرید تضمینی به شدت کاهش یافت، اما در سال زراعی 1401-1400 قیمت مناسب بود و به همین دلیل خرید تضمینی از 4.6 میلیون تن به 7.4 میلیون تن جهش یافت.