«قدم هشتم» 12 داستان کوتاه با موضوع دفاعمقدس را با روایت متفاوت به رشته تحریر درآورد
دفاع مقدس 8 ساله ملت ایران، از آن دست رویدادهای تاریخی است که هر قدر درباره آن نوشته و گفته شود، باز هم جای کار دارد. به همین دلیل است که حوزه ادبیات مقاومت اعم از داستان کوتاه، رمان و تاریخ شفاهی، هیچگاه کهنه و تکراری نمیشود و اگر آدمهای بااستعداد، خوشفکر و تیزبین به نگارش و بازنمایی دفاع مقدس بپردازند، همیشه آثار آنها با استقبال مخاطب مواجه میشود. در این میان، زنان نویسنده بویژه زنان نوقلم نقشی ممتاز در ثبت و ضبط و بازنمایی این مقطع از تاریخ ایران دارند و در 2 دهه اخیر هم آثار ممتازی بویژه در حوزه تاریخ شفاهی از آنها به یادگار مانده است اما به نظر میرسد حوزه داستانی دفاع مقدس بویژه داستان کوتاه، نیاز به حضور فعالتر زنان نویسنده دارد. اخیرا کتاب داستانی «قدم هشتم» به قلم نسیم اسدپور و توسط انتشارات مائده ماندگار منتشر شده است؛ کتابی که حاوی 12 داستان کوتاه با موضوع دفاع مقدس است و آنطور که نویسنده کتاب در گفتوگو با «وطن امروز» گفته، اصل سوژههای این داستانها برگرفته از اتفاقاتی است که بارها و بارها در دوران جنگ تحمیلی در زندگی مردم رقم میخورده ولی این وقایع در قالب داستان و با قوه خیال نویسنده، پرورش یافته است. این نویسنده جوان دفاع مقدس درباره علت نامگذاری کتابش میگوید: قدم هشتم، یکی از داستانهای کتابم است. در این داستان به موضوع «تفحص» که تا حدی در داستانها و فیلمها به آن کمتر پرداخته شده است، پرداختهام البته شاید این به خاطر نجابت و ایمان و اخلاص بچههای تفحص است که کمتر درباره فعالیتها و ایثارشان صحبت میکنند اما عدد 8 برای ما ایرانیها عدد مقدسی است، آن هم به خاطر وجود نازنین امام هشتم، امام رضا علیهالسلام است. اسم داستان نیز برگرفته از همین تقدس است و پیوندی است میان فرهنگ رضوی و فرهنگ شهادت.
اسدپور پرداختن به حوزه دفاع مقدس را از ضرورتهای امروز جامعه در حوزه فیلم و کتاب میداند و معتقد است: بدون شک نوشتن وقتی بر دل دیگران مینشیند که عشقی پشت سرش باشد اما این موضوع در حوزه دفاع مقدس بیشتر صدق میکند. باورم این است که تا حرفی از دل برنیاید بر دل نمینشیند، بنابراین تلاش من نیز این بوده که با دل بنویسم. حس میکنم جامعه امروز ما حتی بیش از گذشته به زنده نگه داشتن فرهنگ ایثار و فرهنگ شهادت که ایثار در آن عیان است، نیاز دارد. داستانهای دفاع مقدس بیشترین کمک را در این راستا میکنند. این نویسنده جوان کشورمان در ادامه به نکته مهم دیگری اشاره میکند که به نظر میرسد چالش مهم آثار دفاع مقدسی است، یعنی نشستن اثر به ذائقه مخاطب. وی به الزامات نویسندگی در حوزه دفاع مقدس میپردازد و میگوید: آثار این حوزه باید به دور از شعار باشد. شعار مخاطب را پس میزند، البته این هم در حوزه داستان صادق است و هم در حوزه فیلمسازی. بعد از آن چیزی که اهمیت دارد این است که نویسندگان این حوزه مانند نویسندگان دیگر حوزهها بر تمام ابعاد و تکنیکهای هنری داستاننویسی واقف باشند. برخی تصورشان این است که نویسندگی حوزه دفاعمقدس، صرفا به پیاده کردن خاطرات و در نهایت ویراستاری آن است اما قطعا اینگونه نیست بلکه باید کاملا هنرمندانه و چه بسا بسیار تکنیکیتر و هنرمندانهتر از دیگر سوژهها، به موضوعات دفاع مقدسی پرداخت و این میسر نمیشود جز مطالعه فراوان.
خالق «قدم هشتم» معتقد است تمایل به آثار دفاع مقدسی در حوزه ادبیات، نه تنها کم نشده، که اگر به درستی خلق اثر شود، بخوبی با استقبال مخاطب مواجه میشود. اسدپور افزود: هیچ کشوری برهههای مهم تاریخ خود را فراموش نمیکند. هنوز که هنوز است کشورهای اروپایی از جنگ دوم جهانی مینویسند و میسازند. ما که هنوز 40 سال هم از جنگمان نمیگذرد، مگر میشود چنین روزهایی که پر از غم و شادی و سرشار از احساسات انسانی است در ادبیات کشور به این زودی فراموش شود اما به تصویر کشیدن چنین لحظههایی همان طور که اشاره کردم باید هنرمندانه و با عشق باشد، در غیر این صورت جواب نخواهد ماند. وطن امروزمان را تاریخ دیروز میسازد، بنابراین داستانهای این تاریخ نیز باید روایت شود و من قالبی بهتر از داستان برایش سراغ ندارم.
«قدم هشتم» مجموعه داستان کوتاهی است که در قالب داستانهای کوتاه هم به فرهنگ رزمندگان و جبهه پرداخته شده و هم برخی داستانها به سختیهایی که مردم مناطق جنگزده متحمل شدهاند اشاراتی دارد. قرار کوچه خاکی و مدادرنگی داستانهایی از این مجموعه هستند که لحظاتی از جنگ را روایت میکنند که میتوان با خواندن آن، تا حد بسیار کمی با مردم مرزنشین و جنگزده کشورمان همزادپنداری کرد.