رئیس کل بانک مرکزی درباره وظایف بانک مرکزی گفت: مساله ثبات پولی یکی از اهداف اساسی بانکهای مرکزی جهان است و در ایران هم طبق ماده ۱۱ قانون پولی و بانکی، «بانک مرکزی به عنوان تنظیمکننده نظام پولی و اعتباری کشور» وظایفی را بر عهده دارد. البته بانک مرکزی در ایران با طیف گستردهای از ماموریتهای دیگر همچون مسؤولیت انتشار اسکناس و سکههای فلزی، نظارت بر بانکها و موسسههای اعتباری و شبکههای نظام پرداخت، تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی، نظارت بر معاملات طلا، نظارت بر صدور و ورود ارز و پول رایج کشور هم روبهرو است. این در حالی است که در جهان بانکهای مرکزی چنین نقشهایی را بر عهده ندارند.
* مهمترین مسأله امروز اقتصاد ایران تورم است
محمدرضا فرزین افزود: مهمترین مساله امروز اقتصاد ایران، تورم است و مسؤول این مقوله طبق قانون، بانک مرکزی است که باید با تدوین سیاست پولی و ابزارهای در اختیار، مهار تورم را انجام دهد. البته مساله تورم در ایران فقط به بانک مرکزی محدود نمیشود و تورم ناشی از سلطه مالی یا ناترازیها یا کسری بودجه هم هست اما بانک مرکزی باید به سیاستگذاران پاسخگو باشد و سیاستهای صحیح را در این باره اتخاذ کند.
رئیس شورای پول و اعتبار اظهار داشت: ما در سال جاری هم باید به مساله مهار تورم و هم به مساله رشد بپردازیم. رشد یک مفهوم بلندمدت است اما آن چیزی که مراد ما از رشد اقتصادی خواهد بود، تغییرات تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال ۱۴۰۲ است. ما میخواهیم مساله رشد کاهشی نشود و همچنان در مسیرمان به نرخ رشد ادامه دهیم. این را نباید از یاد ببریم که متوسط نرخ رشد در دهه ۹۰ نزدیک 0.7 درصد بود و این دههای است که ما براحتی آن را از دست دادیم.
وی گفت: سیاستهای بانک مرکزی در زمینههای مختلف همچون شبکه بانکی یا نظام پرداخت در هر صورت میتواند اثر خود را در مقوله رشد (در کوتاهمدت) بگذارد و قطعا نوع سیاستهای پولی و عملکرد بانک مرکزی در این مساله اثرگذار خواهد بود. با این وصف، اولویت بانک مرکزی همان مهار تورم است و به همین دلیل روی مساله مهار تورم تمرکز کردهایم. دیدگاه بانک مرکزی این است که بتوانیم ضمن ایجاد ثبات پولی، در بلندمدت زمینه رشد اقتصاد را هم فراهم کنیم.
* برای مهار تورم باید به ریشه ناترازیها بپردازیم
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به تاثیر ناترازیها بر تورم گفت: اگر میخواهیم تورم را مهار و کنترل کنیم، باید به ریشه ناترازیها در اقتصاد ایران (چه در بودجه، چه در نظام بانکی و چه در صندوقها) بپردازیم. اگر هدف مهار تورم است، حتما باید نقدینگی را کنترل کنیم. در بحران مالی سال ۲۰۰۸ میلادی یا در دوره همهگیری «کووید-۱۹» اگرچه پایه پولی بعضا تا ۴۰ درصد هم رشد داشت اما دولتهای غربی توانستند تورم را کنترل کنند.
* مهار تورم محدود به سیاستهای پولی نیست
رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: بحث مهار تورم تنها به دایره سیاست پولی کشور ختم نمیشود؛ هر چند ما حتما باید بازار ارز را باثبات کنیم و علائم باثبات به بازار بدهیم و علائم فزاینده مربوط به انتظارات تورمی عاملان اقتصادی را از بین ببریم و اعتماد را دوباره به بازار برگردانیم، چون منشأ اصلی این التهابها و تورم شکلگرفته، نااطمینانیها نسبت به آینده فعالیتها و سیاستهای اقتصادی است. ما قبل از هر چیز باید این اعتماد از دست رفته را دوباره بازگردانیم. برخی دوستان اقتصاددان، روی همین مساله تاکید کرده بودند.