گروه بینالملل: بعد از کودتای نظامی ضد رئیسجمهور وابسته به فرانسه در نیجر و حمله مردم به سفارت فرانسه در این کشور، زمزمههایی از دخالت نظامی فرانسه در کشور آفریقایی نیجر به گوش میرسد؛ موضوعی که نشاندهنده تکرار مدل استعماری فرانسویهای برای خاموش کردن صدای مردم آفریقاست. در همین رابطه مقامهای جدید نیجر در اقدامی پیش دستانه، صادرات اورانیوم و طلا به فرانسه را ممنوع اعلام کردند. نیجر هفتمین تولیدکننده اورانیوم در جهان به شمار میرود. رسانههای این کشور آفریقایی گزارش کردند ۱۵ تا ۱۷ درصد از این اورانیوم برای تولید برق در فرانسه به کار برده میشود. در همین حال اخیرا آلمان و اسپانیا نیز تصمیم گرفتند همکاری با نیجر را در پی کودتا در این کشور به حالت تعلیق درآورند. بر اساس اعلام وزارت خارجه فرانسه، پاریس نیز برنامههای حمایت مالی از نیجر را تا زمانی که نظم قانون اساسی در این کشور برقرار نشود، به حالت تعلیق درآورده است. چهارشنبه گذشته بخشهایی از گارد ریاستجمهوری نیجر با محاصره کاخ ریاستجمهوری در نیامی، پایتخت این کشور و مسدود کردن دفتر و اقامتگاه «محمد بازوم» رئیسجمهور نیجر، شورش و کودتای نظامی را آغاز کردند. دیروز سخنگوی گروه «شورای ملی حفاظت از میهن» نیجر وابسته به فرانسه اعلام کرد «حسومی مسعودو»، نخستوزیر موقت نیجر قانونی را امضا کرده که به فرانسه اجازه میدهد به بهانه آزادی محمد بازوم، به کاخ ریاستجمهوری نیجر حمله کند. از سوی دیگر معترضان به دخالتهای خارجی برای دومین روز متوالی مقابل سفارت فرانسه در نیجر تجمع کردند. هزاران نفر با پلاکاردهای ضد فرانسوی مقابل سفارت فرانسه در نیامی گرد آمده و شعارهایی در حمایت از حاکمان نظامی جدید نیجر سر دادند.
نظامیان نیجر میگویند فرانسه در حال برنامهریزی برای آزادی محمد بازوم، رئیسجمهور سرنگون شده است. حکومت نظامی نیجر میگوید دولت سرنگون شده به فرانسه اجازه داده است به منظور تلاش برای آزادی بازوم، حملاتی را به کاخ ریاستجمهوری انجام دهد. حکومت نظامی که از چهارشنبه بازوم را در کاخ ریاستجمهوری محصور کرده است، قبلاً نسبت به تلاشهای خارجی برای بیرون کشیدن او هشدار داده و گفته بود این اقدام منجر به خونریزی و هرجومرج خواهد شد. معترضان روز گذشته خواستار بسته شدن تمام پایگاههای خارجی و تعطیلی نمایندگی دیپلماتیک فرانسه در این کشور آفریقایی شدند. در پی انتشار گزارشهایی درباره طرح فرانسه و «جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا» موسوم به اکُواس برای حمله به نیجر، مردم نیجر در حمایت از رهبری نظامی این کشور به خیابانها آمدند؛ حکومتی که در پی کودتای اخیر و بازداشت محمد بازوم، رئیسجمهور نیجر که مواضعی نزدیک به فرانسه داشت، روی کار آمد.
از سویی ریاستجمهوری فرانسه هشدار داد هرگونه حمله به شهروندان فرانسوی، سربازان یا دیپلماتهای آن در نیجر با واکنش فوری مواجه خواهد شد. همچنین پاریس خشونت در مقابل سفارت خود در نیجر را محکوم کرده و از مقامات نیجر خواست امنیت آن را تضمین کنند. در این میان سخنگوی گروه «شورای ملی حفاظت از میهن» نیجر دیروز اعلام کرد حسومی مسعودو، نخستوزیر موقت نیجر قانونی را امضا کرده که به فرانسه اجازه میدهد به بهانه آزادی محمد بازوم، رئیسجمهور نیجر، به کاخ ریاستجمهوری حمله کند.
خبرگزاری اسپوتنیک نوشت در فرمان نخستوزیر موقت آمده است: من، حسومی مسعودو، وزیر خارجه و نخستوزیر موقت نیجر این قانون را امضا کردهام و به موجب آن به فرانسه، کشور شریک اجازه میدهم برای آزادی محمد بازوم که گروگان گرفته شده است، به کاخ ریاستجمهوری نیجر حمله کند.
وزارت خارجه فرانسه گفت امانوئل مکرون، رئیسجمهوری این کشور روز جمعه با بازوم صحبت کرده و پاریس همچنان او را به عنوان رهبر قانونی و مشروع نیجر به رسمیت میشناسد. در همین حال منابعی در ریاست جمهوری فرانسه اعلام کردند هرگونه حمله به شهروندان فرانسوی، سربازان یا دیپلماتهای آن در نیجر با واکنش فوری مواجه خواهد شد. پاریس خشونت در مقابل سفارت خود در نیجر را محکوم کرده و از مقامات نیجر خواست امنیت آن را تضمین کنند. این وزارتخانه همچنین افزود در صورت هرگونه حمله به اتباع یا سفارت فرانسه در نیجر، دولت فرانسه فورا تلافی خواهد کرد.
در همین حال پوسترهایی علیه فرانسه و در حمایت از نیجر و روسیه در دست تظاهراتکنندگان دیده شده است. آنها با قصد احتمالی فرانسه برای حمله به کشورشان و سرنگونی حاکمان فعلی مخالفند. و در تجمع خود فریاد «زندهباد پوتین» و «زندهباد روسیه» و «مرگ بر فرانسه» سر دادند.
ژنرال «عمر چیانی»، فرمانده گارد ریاستجمهوری نیجر روز گذشته به عنوان رئیس «شورای ملی دفاع» در تلویزیون این کشور ظاهر شد. چیانی پس از آن به این عنوان منصوب شد که محمد بازوم، رئیسجمهوری نیجر در پی کودتای مسلحانه از قدرت کنار زده شد. در همین حال «آمادو عبدالرحمان» سخنگوی شورای نظامی نیجر گفت: «هدف از نشست اکواس موافقت با طرحی برای تجاوز به نیجر از طریق مداخله نظامی قریبالوقوع در نیامی با همکاری کشورهای آفریقایی غیر عضو در اکواس و برخی کشورهای غربی است. ما بار دیگر به گروه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا یا هر ماجراجوی دیگری میگوییم برای دفاع از وطنمان اراده راسخ داریم». شورای نظامی شامگاه شنبه از شهروندان در پایتخت خواست وارد خیابانها شده و به اکواس اعتراض کرده و حمایت خود را از رهبران نظامی جدید اعلام کنند. کودتای نظامی در نیجر با محکومیت گستردهای از سوی همسایگان و شرکای بینالمللی این کشور مواجه شده که با به رسمیت شناختن رهبران جدید مخالف و خواهان بازگشت بازوم به قدرت هستند. نیجر یکی از فقیرترین کشورهای جهان است که سالانه کمکهایی را به ارزش 2 میلیارد دلار دریافت میکند. همچنین شریک امنیتی اصلی برای برخی کشورهای غربی مثل فرانسه و آمریکاست که از آن به عنوان پایگاهی برای مهار خشونت افراد مسلح در منطقه ساحل غرب و مرکز آفریقا استفاده میکنند.