گروه بین‌الملل: رسانه‌های پاکستانی گزارش کردند «عمران‌ خان» نخست‌وزیر سابق و رهبر حزب «تحریک انصاف» پاکستان با حکم کمیسیون انتخابات این کشور ۵ سال از فعالیت سیاسی منع شد. چند شبکه خبری پاکستانی گزارش کردند کمیسیون انتخابات پاکستان اعلامیه‌ای را در تکمیل حکم محکومیتی که روز شنبه از سوی دادگاه اسلام‌آباد برای ‌خان صادر شد، منتشر کرده است. به نوشته خبرگزاری رویترز، بر اساس قوانین پاکستان، کسی که از سوی دادگاه حکم محکومیت دریافت کند، برای مدت‌ زمانی که از سوی کمیسیون انتخابات مشخص شده و حداکثر ۵ سال است، از فعالیت سیاسی نیز منع می‌شود.

دادگاه پاکستان روز شنبه برای رهبر حزب تحریک انصاف مجازات ۳ سال حبس را صادر کرد. وی در همان روز توسط مقامات در محل خانه‌اش در شهر لاهور دستگیر و به زندانی در نزدیکی شهر اسلام‌آباد منتقل شد. خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش کرد این دومین‌بار در سال جاری است که نخست‌وزیر پیشین پاکستان که از محبوبیت زیادی در بین هوادارانش برخوردار است، بازداشت می‌شود. حکم صادر شده برای عمران‌ خان مربوط به پرونده‌ای است که در آن وی به فروش غیرقانونی هدایای دولتی در دوره نخست وزیری‌اش از سال 2018 تا 2022 متهم است.

تیم وکلای ‌خان سه‌شنبه در اعتراض به حکم مجازات موکل‌شان درخواست تجدید نظر کردند که امروز این درخواست توسط دادگاه بررسی خواهد شد. عمران‌ خان از زمان خلع شدن از قدرت در پی رای عدم اعتماد پارلمان به او در آوریل ۲۰۲۲، تاکنون با بیش از ۱۵۰ پرونده حقوقی از جمله چندین پرونده فساد، تروریسم و تحریک افراد به خشونت در پی تظاهرات مرگبار ماه مه هوادارانش و حمله آنها به اموال دولتی و نظامی مواجه شده است. حکم محکومیتی که دادگاه پاکستان روز شنبه برای عمران‌ خان صادر کرد و به بازداشت او انجامید، تنها مربوط به یکی از این پرونده‌‌هاست.

خان، ستاره سابق ورزش کریکت که سیاستمدار شد، به رغم برکناری‌اش، همچنان چهره اصلی مخالفان باقی مانده است.

منابع محلی در پاکستان روز شنبه گزارش کردند در پی بازداشت عمران‌ خان، گروهی از وکلا و حقوقدان‌های طرفدار او در شهر لاهور تظاهراتی به مقصد خانه وی در پارک زمان برگزار کرده و شعارهایی در اعتراض به محکومیت و بازداشتش سر دادند. همچنین گروه‌های هوادار ‌خان نیز در اعتراض به بازداشت او به خیابان‌های اسلام‌آباد، پیشاور و دیگر شهرها ریختند.

عمران‌ خان هفتمین نخست‌وزیر پاکستان است که بازداشت می‌شود. «ذوالفقار علی بوتو» سال 1979 بازداشت و اعدام شد. «نواز شریف» برادر نخست‌وزیر فعلی پاکستان نیز که به عنوان نخست‌وزیر فعالیت داشته، چندین بار به اتهامات فساد بازداشت شده است.

بسیاری معتقدند پشت پرده برکناری و بعد محاکمه ‌خان در سیستم سیاسی پاکستان، عدم پیروی وی از سیاست‌های ارتش، احزاب و آمریکاست. همین چند ماه پیش عمران‌ خان در یک سخنرانی اعلام کرده بود توسط آمریکا از کار برکنار شده است. بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی شبکه المیادین، ‌خان در این گفت‌وگو تصریح کرد ایالات متحده به دلیل تردید او درباره جنگ جهانی علیه تروریسم و به خاطر سوءتفاهمی که مبنی بر حمایتش از طالبان ایجاد شده، به او حمله کرده است.

عمران‌ خان در ادامه گفت ۶ مارس ۲۰۲۲ دیداری بین سفیر پاکستان در واشنگتن و «دونالد لو» معاون وزیر خارجه ایالات متحده انجام شد. به گفته خان، آنچه در این دیدار گفته شده، ضبط شده و کد فایل ضبط‌ شده برای وی و وزارت خارجه ارسال شده است.

وی به اینترسپت گفت: طبق داده‌های افشا شده، دونالد لو به سفیر پاکستان گفته است عمران‌ خان باید از طریق رای عدم اعتماد برکنار شود در غیر این صورت کشور پاکستان عواقب آن را خواهد دید.

وی در ادامه این گفت‌وگو تصریح کرد: روز بعد، هفتم مارس، من رای عدم اعتماد گرفتم و آن زمان، مطمئن شدم این یک توطئه علیه من به رهبری واشنگتن است؛ بویژه اینکه سفارت واشنگتن در اسلام‌آباد به طور مرتب با افرادی که از «حزب تحریک انصاف» به ریاست من خارج شده بودند، ملاقات می‌کرد.

‌خان بعد از این توضیحات تاکید کرد: بعدها متوجه شدم آمریکایی‌ها «قمر جاوید باجوا» فرمانده (سابق) ارتش پاکستان را با همکاری «حسین حقانی» سفیر سابق اسلام‌آباد در واشنگتن علیه من بسیج کرده‌اند. نخست‌وزیر سابق پاکستان در ادامه مصاحبه با اینترسپت فاش کرد: حقانی به آمریکایی‌ها گفته بود نخست‌وزیر ما با آنها مخالف است، در حالی که رئیس ارتش از آنها حمایت می‌کند. این فرمانده ارتش بود که این ذهنیت را در مقامات واشنگتن ایجاد و مهندسی کرد که خان ضد‌آمریکایی است. عمران‌ خان در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره ممنوعیت رسانه‌ای که برایش در نظر گرفته شده است، اظهارنظر کرده و گفت: «ذکر نام من در تلویزیون، یا هر یک از رسانه‌های الکترونیک و نشریات مکتوب، ممنوع اعلام شده است». اینترسپت در ادامه نوشت: طبق اظهارات نخست‌وزیر سابق پاکستان، فرمانده وقت ارتش این توطئه را برای برکناری وی از قدرت طراحی کرده است. بنابراین از آن زمان تاکنون اکثر شبکه‌های تلویزیونی اجازه همکاری با وی را نداشته‌اند؛ برای همین اکنون خبری از وی در رسانه‌ها وجود ندارد. اخیراً خبرگزاری رویترز مصاحبه‌ اختصاصی با نخست‌وزیر سابق پاکستان در منزل شخصی او در لاهور ترتیب داده بود. وی در این مصاحبه به صراحت ارتش پاکستان و سرویس اطلاعات نظامی (آی‌اس‌آی) را به تلاش برای نابودی حزب تحریک انصاف و زندانی کردن خودش متهم کرده بود. خبرنگار رویترز از عمران‌ خان سوال کرده بود چه کسی پشت سرکوب حزب انصاف  قرار دارد؟ خان در جواب گفته بود: «دستگاه حاکم که مشخصا ارتش است. آنها حالا به طور علنی این کار را می‌کنند و دیگر حتی مخفی هم نمی‌کنند و این موضوع کاملا عیان و در دید همگان است».

سایت میدل‌ایست‌آی در گزارشی به اقدام و صحبت‌های متناقض آمریکایی‌ها در جریان دستگیری ‌خان اشاره کرد و نوشت: «چطور آمریکایی‌ها به دستگیری ناوالنی، مخالف پوتین واکنش نشان می‌دهند ولی در جریان پرونده‌سازی علیه عمران‌ خان هیچ حرفی نمی‌زنند؟»

همچنین این سایت با اشاره به اینکه در تاریخ سیاسی پاکستان قطعا عمران‌ خان به اندازه محمدعلی جناح، رهبر استقلال این کشور کم‌فسادترین سیاستمدار پاکستان است، نوشت: «هیچ کدام از این موارد برای آمریکا اهمیت ندارد. واشنگتن دوست دارد با دیکتاتورها کار کند که غرق در فساد باشند اما با فردی کار نکند که علیه رفتارهای آنها موضع‌گیری داشته باشد». جمله طلایی گزارش میدل‌ایست‌ای آنجاست که می‌نویسد: «تاریخ ثابت می‌کند ایالات متحده از نظر ساختاری با هر رهبر سیاسی پاکستانی که دارای اختیارات دموکراتیک باشد، دشمنی دارد». 

عمران‌ خان در طول مبارزات سیاسی خود همواره اعتقاد داشت حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به مناطق پاکستان بیشتر یک مبارزه با تروریسم ساختگی است و این حملات را محکوم می‌کرد. ‌خان به دنبال آن بود که یک بار برای همیشه مشکلش با طالبان پاکستان در وزیرستان را حل کند تا پاکستان رنگ آرامش به خود ببیند، همین موضوع با مخالفت ارتش پاکستان و آمریکا روبه‌رو شد. به گفته این سایت وقتی عمران‌ خان به قدرت رسید، این موضوع خاری در چشمان آمریکا بود. همین موضوع باعث شد وی در جایی بگوید رابطه ما با آمریکا مانند رابطه ارباب و خدمتکار یا رابطه ارباب و برده بوده و از ما مانند یک سلاح اجاره‌ای استفاده شده است. من در این ‌باره دولت‌های پاکستان را بیش از آمریکا مقصر می‌دانم. وی با اظهار اینکه ارتش پاکستان نمی‌تواند در برنامه‌های او برای آینده این کشور «نقش سازنده‌» ایفا کند، تأکید کرد باید بین روابط نظامی و غیرنظامی «تعادل» وجود داشته باشد. نخست‌وزیر سابق پاکستان تصریح کرد: نمی‌توانید یک دولت منتخب داشته باشید که با رای مردم مسؤولیت گرفته باشد و در عین حال قدرت در جای دیگری باشد. این سایت می‌نویسد: «اکنون که پاکستان به انتخابات پارلمانی نزدیک می‌شود، شاید عمران‌ خان دیگر نتواند در این روند شرکت کند، بنابراین برگزاری انتخابات در پاکستان بدون او مانند گذاشتن «هملت» شکسپیر بدون شاهزاده است».

فروپاشی ائتلاف حاکم و سقوط دولت عمران‌ خان پس از نخستین سفر نخست‌وزیر پاکستان به مسکو کلید خورد. تغییر اسلام‌آباد با چالشی جدید برای روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی همراه است و خطر ایجاد اختلال در پروژه خط لوله گازرسانی «پاکستان استریم» را به همراه دارد. از سوی دیگر بسیاری اعتقاد دارند نگاه عمران‌ خان به ارتباط وسیع با چین و روسیه مورد غضب آمریکا قرار گرفت و از داخل هم خان به دنبال کاهش قدرت ارتش پاکستان و نفوذ افراد و جریانات فاسد در اقتصاد بود که باعث سقوط وی شد.