کد خبر: 265791تاریخ: 1402/5/21 00:00
«تئاتر کاربردی» روایت جامع و قابل لمسی برای مخاطب دارد
تبیین در صحنه
میلاد جباریمولانا، نویسنده و کارگردان «تئاتر کاربردی» در گفتوگو با «وطن امروز»: این شاخه از تئاتر، شمشیر بران در برابر حربههای رسانهای است
محمدعلی میرزایی: ارائه محتوای دراماتیک به شیوه «تئاتر کاربردی» میتواند آثار بلندمدت آموزشی، تربیتی و تبیینی داشته باشد به دلیل اینکه مخاطب در این شیوه از اجرا فقط تماشاگر یا شنونده صرف نیست و در جای جای نمایش امکان کنشگری و حتی تغییر ارکان نمایش را دارد. تئاتر کاربردی، تئاتر مرسومی در دنیاست اما تا امروز بنا به گفته هنرمندان در ایران کار جدی و منسجمی برای آن نشده است. هدف تئاتر کاربردی، تغییر زندگی است. بر خلاف تئاتر صحنه که گفته میشود زندگی را تفسیر میکند، هدف تئاتر کاربردی، تغییر باورها و اعتقادات است. در تئاتر کاربردی داستان را لمس و لحظه لحظه آن را حس میکنیم.
* رادیو با «یک تئاتر کاربردی» به استقبال رئیسجمهور رفت
اما بتازگی در جریان بازدید رئیسجمهور از رسانه ملی، اداره کل هنرهای نمایشی رادیو با طراحی و اجرای یک ایده نوآورانه ضمن بازسازی وقایع تاریخی چون فتح رادیو توسط نیروهای انقلابی و اعلام پیروزی توسط شهید محلاتی، همچنین اعلام خاطرهانگیز آزادسازی خرمشهر، از رئیسجمهور استقبال کرد. این اثر به نویسندگی و کارگردانی میلاد جباریمولانا بود. راوی این نمایش، تجسدی از شهید غلامرضا رهبر (اولین گزارشگر شهید صدا و سیمای ایران و از شهدای پیشگام رادیو) بود که بسیار مورد استقبال و تشویق رئیسجمهور قرار گرفت. وی طی سخنانی در گفتوگوی خبری نیز از ظهور نمادها و نشانههای انقلاب و دفاعمقدس در رادیو قدردانی کرد. میلاد جباریمولانا، نویسنده و کارگردان «تئاتر کاربردی» در گفتوگو با «وطن امروز» گفت: ما دچار عادت کپیبرداری از برخی آثار قدیمی در تئاتر هستیم؛ آثاری مثل شکسپیر، چخوف و ... اقتباس میشود. ما به هیچوجه تاکید نداریم این روند بد یا نامناسبی است اما اینکه چقدر خودمان تلاش کردیم مؤلف باشیم و وابسته به نظریات شرقی و غربی در تئاتر نباشیم، نکته مهمی است. متاسفانه به ساختارهای آماده و از پیش تعیین شده، عادت کردهایم. ریشه اینکه ما چرا تالیف در حوزه تئاتر کاربردی نداریم، به این دلیل است که ما پرداخت ضعیفی در این حوزه داشتیم و اصلا کتاب و منابعی در این رابطه وجود ندارد. طی این 15 سالی که در حوزه تئاتر کاربردی فعالیت دارم، تلاش کردم اتفاقهای خوشایندی رخ دهد. 2 کتاب با محوریت «تئاتر کاربردی» به رشته تحریر درآوردهام که بزودی به بازار نشر میرسد. وی ادامه داد: طی این سالها سعی کردیم مخاطب خاص خود را جذب کنیم؛ مخاطبی که همیشه پای کار است و نمیتوانیم بگوییم جامعه هدف مشخصی نداریم. تئاتر کاربردی مختص عموم مردم است نه صرفا مخاطب خاص! این موضوع باید همهگیر باشد و زبان گفتوگوی تبیینی باید گسترش یابد. طی سالهای اخیر به این علت که مخاطب همزادپنداری با تئاتر کاربردی داشته است؛ این فرهنگ تا اندازهای عمومیت یافته است، تئاتر کاربردی، تبیینیترین ساختار تئاتر در دنیا به شمار میرود و مخاطب این موضوع را لمس کرده است؛ ما توانستیم تصمیمسازان عرصه فرهنگ و هنر و حتی عرصه سیاست را به دیدن کار جذب کنیم. تا 15 سال گذشته هیچگاه تصور نمیکردم یک نماینده مجلس شورای اسلامی یا سران قوا به اجرای تئاتر کاربردی بنشینند اما خوشبختانه طی چند وقت گذشته بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، رئیس دستگاه قضا و بتازگی حجتالاسلام رئیسی، طی بازدید از رسانه ملی به اجرای تئاتر کاربردی نشستند. وی تاکید کرد: ما مسیر طولانی را آغاز کردیم و در ابتدای راه قرار داریم. یقین دارم این مسیر به دلیل تبیینی ، روشنگر و مفهومی بودن آن خیلی زود همهگیر خواهد شد. هر شب به صورت روتین نمایش کاربردی (شاخه تئاتردرمانی) در رادیو نمایش اجرا میکنیم. هر شب میهمانی داریم که دچار اشتباهاتی شده است و مخاطبان در سیر دراماتیک داستان، اشتباه آن فرد را مورد ارزیابی و قضاوت قرار میدهند (با حضور 2 روانشناس که در بازی هستند). وی با اشاره به جریان بازدید رئیسجمهور از رسانه ملی یادآور شد: روزی که به من گفتند قرار است در مقابل رئیسجمهور نمایشی اجرا کنیم که زحمات و دستاوردهای رسانه ملی هم به گونه خوب القا شود، نخستین ابزاری که به ذهنم رسید، تئاتر کاربردی بود. نخستین کاراکتری که با آن در تاریخ آشنا شدم، شهید «غلامرضا رهبر» بود؛ کاراکتری که از دل تاریخ برای رئیسجمهور به صورت تئاتر کاربردی اجرا کردم. شخصیت آقای کریمی علویجه را که خبر آزادسازی خرمشهر را اعلام کرد، برای رئیسجمهور شبیهسازی کردیم. ما با ابزارهای تئاتر کاربردی شخصیتهای تاریخ را برای رئیسجمهور تبیین کردیم. به اذعان رئیسجمهور این نوع از تئاتر برای مخاطب قابل لمس و تاثیرگذار است. امیدوارم روزی برسد که به وسیله تئاتر کاربردی، بسیاری از حرفها را بازگو کنیم. تئاتر کاربردی، شمشیر بران در برابر حربههای رسانهای است و این نوع از تئاتر در شاخههای مختلف میتواند نجاتدهنده عرصه فرهنگ با کمک اهالی رسانه باشد.