گسستگی و عدم کنترل بازار ارز در دولت قبل موجب شد افسار این بازار از دست مسؤولان خارج شده و دود آن به چشم مردم برود؛ بازاری که با افزایش‌های بی‌رویه و نوسانات آزاردهنده صدای همه اقشار جامعه را درآورده بود. تغییر ساعتی قیمت‌ها و در پی آن کاهش قدرت خرید مردم همگی دستاوردی بود که سیاست‌های غلط بانک مرکزی در دوره مدیریت قبلی به ارمغان آورده بود.

اکنون اما نگاهی به بازار ارز خبر از قصه‌ای دیگر می‌دهد. ایجاد ثبات در بازار ارز، همچنین کنترل آن از سیاست‌های تازه‌ای ناشی می‌شود که مدیریت فعلی بانک مرکزی اتخاذ کرده است؛ اقداماتی که توانست آرامش را هم به بازار ارز برگرداند و هم به دل مردم.

در همین باره اقتصاددان و استاد دانشگاه، با اشاره به اقدامات مثبت دولت سیزدهم و بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی با اقداماتی که انجام داده ثبات نسبی را در بازار ارز حاکم کرده است که در نتیجه این کار منجر به کاهش قیمت ارز خواهد شد.

عبدالمجید شیخی درباره اقدامات بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز به عنوان عامل موثر در تورم گفت: بانک مرکزی در چند ماه اخیر تلاش کرده با اجرای سیاست تثبیت و اقدامات تکمیلی نرخ ارز را در بازار به ثبات برساند.

وی افزود: این کار توانسته آرامش و ثبات را در بسیاری از بازارها و کالاها به همراه آورد لکن بانک مرکزی باید توجه داشته باشد که سیاست‌های درونی و برونی اقتصاد کشورمان باید به گونه‌ای باشد که نرخ ارز به یکباره افزایشی نشود.

کارشناس اقتصاد تصریح کرد: معتقدم بانک مرکزی می‌تواند نرخ ارز را هفته به هفته کاهش دهد، چون در وضعیت فعلی نرخ ارز بالاتر از نرخ واقعی آن است که این امر می‌تواند به افت قیمت بازار سایر کالاها و خدمات نیز بینجامد.

شیخی در بخش دیگری از سخنان خود درباره کاهش نرخ رشد نقدینگی نیز اظهار کرد: رشد نقدینگی به خودی خود موضوع بدی نیست لکن زمانی می‌توانیم از مثبت بودن آن سخن به میان آوریم که حجم اقتصاد یک کشور بسیار گسترده باشد، در نتیجه در شرایط کنونی بویژه با افزایش شدید این متغیر پولی در سال‌های گذشته کاهش رشد نقدینگی به 27.5 درصد امر بسیار مثبتی تلقی می‌شود.

وی در ادامه بیان داشت: شروع کاهش نرخ رشد نقدینگی به آغاز دولت سیزدهم بازمی‌گردد، به طوری که با سیاست‌های دولت آیت‌الله رئیسی می‌توانیم بگوییم کم‌کم شاهد فعال‌تر و زنده‌تر شدن بخش مولد در اقتصاد کشورمان هستیم.

کارشناس اقتصاد افزود: هر چند همچنان بخش زیادی از نقدینگی در اقتصاد کشورمان به دست غیرمولدهاست و می‌توان گفت غیرمولدها بر مولدها برتری دارند ولی باید به سمت مهار تورم برویم و بتوانیم با سیاست‌های تشویقی و حمایتی از بخش مولد حمایت کنیم تا غیرمولدها از اقتصاد کشورمان ریشه‌کن شوند.

شیخی درباره راه‌های جلوگیری و مهار تورم افسارگسیخته در کشور گفت: بدون شک همین حمایت از بخش مولد اقتصاد کشور، مجوزدهی به کسب‌وکارهای بیشتر از طریق درگاه ملی مجوزها می‌تواند به این امر کمک شایانی کند.

وی به افزایش ۴۳ درصدی صادرات نفت ایران در سال گذشته هم اشاره کرد و گفت: در وضعیت فعلی شاهد افزایش صادرات نفت هستیم، ضمن آنکه باید بیشتر به سمت مبارزه با فرار مالیاتی حرکت کنیم تا نیاز به صادرات نفت که با تحریم‌ها روبه‌رو است، کمتر شود، چون میزان فرار مالیاتی در حال حاضر ۷ برابر آمار ارائه‌شده فعلی است.

شیخی در پایان گفت: انتظار می‌رود با تلاش بیشتر دولت و بانک مرکزی، بهبود آمار تراز پرداخت‌ها و افزایش قابل توجه صادرات نفتی و غیرنفتی همزمان با کاهش نرخ رشد نقدینگی و تورم نسبت به سال‌های اخیر ادامه داشته باشد و شاهد تحقق رشد تولید و مهار تورم باشیم.

بر همین اساس می‌توان گفت بانک مرکزی توانسته است در بحث کنترل بازار ارز کارنامه موفقی از خود بر جا بگذارد. همین موضوع نیز سبب شده است آرامش به بازار بازگردد و قدرت خرید مردم نیز تحت‌الشعاع قرار بگیرد.

* صرافان نباید جایگزین بانک‌ها شوند

یکی از اقداماتی که بانک مرکزی درباره کنترل بازار ارز انجام داده و موجب کنترل بهتر بازار شده است، موظف کردن صرافان به خرید ارز از مردم، همچنین فروش آن به خود مردم است. در واقع بانک مرکزی با اعمال این سیاست سعی دارد با سفته‌بازی و دلالی مقابله کند.

در همین باره کارشناس ارز تاکید کرد: صرافان نباید جایگزین بانک‌ها شوند و ارز را از بانک مرکزی خریداری و با تغییر قیمت به مردم بفروشند، چراکه این امر موجب افزایش سفته‌بازی و دلالی می‌شود.

سیدکمال سیدعلی درباره اعتراض برخی صرافان به شرایط موجود بازار ارز و ادعای قائم مقام کانون صرافان درباره تعطیلی صرافی‌ها به دلیل سیاست بانک مرکزی توضیح داد: همواره گفته می‌شود ارز در بازار باید به دست مصرف‌کننده واقعی و مصارفی برسد که به هدف نزدیک باشد.

وی افزود: اگر ارز به افرادی تعلق بگیرد که به دنبال سفته‌بازی و دلالی هستند تا ارز را ارزان خریداری کرده و گران بفروشند و فاصله نرخ ارز بانک مرکزی نسبت به بازار آزاد بیشتر باشد، شاهد هجوم سفته‌بازان و دلالان خواهیم بود و این در واقع به نوعی فراخوان سرمایه است.

کارشناس ارز تاکید کرد: مدت‌هاست شاهد این هستیم که برخی با اجاره کارت ملی از بی‌اطلاعی مردم سوءاستفاده و ارزهای خدماتی را تنها با پرداخت مبالغ ناچیزی خریداری می‌کنند و این اتفاق در بازار ارز تاثیر بسزایی دارد.

سیدعلی یادآور شد: تصمیمات اخیر بانک مرکزی در کنترل تخصیص ارز و تعیین شروطی همچون افتتاح حساب ذخیره ارزی اگرچه شرایط را برای مسافران سخت کرده اما جلوی سفته‌بازی را گرفته است.

وی تاکید کرد: اقدام مثبتی همچون کاهش فاصله نرخ ارز در بازار آزاد و رسمی، تخصیص ارز برای مواردی همچون ارزهای خدماتی و مسافرتی و کاهش تنش در منطقه موجب شده نرخ ارز ثابت باشد.

کارشناس اقتصاد اظهار داشت: در شرایطی که بازار ارز به ثبات رسیده اعتراض صرافان معنا ندارد و باید پرسید به چه چیزی اعتراض دارید؟ اینکه چرا ارز مصرف واقعی خود را به دست آورده و این امر بر بازار نیمایی نیز تاثیر گذاشته است.

سیدعلی افزود: اگرچه مصارف ارزهای خدماتی و مسافرتی کمتر از ۷ تا ۸ درصد است اما در زمان هجوم سرمایه این ارقام قابل توجه است.

وی بیان کرد: باید درباره سرمایه صرافان تصمیم درستی اتخاذ شود و نباید اجازه دهیم صرافان جای بانک‌ها بنشینند، چراکه این اقدام درستی نیست و باید حداکثر استفاده را از صرافی بانکی داشته باشیم و مازاد آنها را به صرافی‌های دیگر اختصاص دهیم.

کارشناس اقتصاد در پایان گفت: صرافان باید ارز را از مردم خریداری کنند و به مردم بفروشند، نه اینکه ارز را از بانک مرکزی خریداری کنند و به مردم بفروشند، البته باید حساب کارگزاری برخی صراف‌ها در دوره تحریم فعال باشد.