مهدی بختیاری: جمهوری اسلامی ایران با دستیابی به فناوری ساخت موشک‌های کروز سوپرسونیک، وارد باشگاه محدود کشورهای دارنده این فناوری شد که تعداد همه اعضای آن به 10 کشور نمی‌رسد.

موشک‌های کروز یکی از مهم‌ترین انواع موشک‌ها هستند که به دلیل شکل حرکتی‌شان به این عنوان نامیده می‌شوند و عموما سرعتی زیر سرعت صوت (ساب سونیک) دارند.

این موشک‌ها می‌توانند از زمین، کشتی و هواگرد به سمت هدف شلیک شوند و یکی از مهم‌ترین تسلیحات در نبردهای مختلف بویژه در دریا محسوب می‌شوند.

1- جمهوری اسلامی ایران از چند دهه قبل کار روی این موشک‌ها را با مهندسی معکوس برخی موشک‌های دریایی چینی آغاز کرد که به ساخت انواع مختلف نظیر ظفر، نصر، کوثر، نور، قادر و قدیر انجامید که بردی از 30 تا 400 کیلومتر دارند.

عمده موشک‌های ساخته‌شده در کشورمان ماموریت دریایی دارند که می‌توانند از ساحل یا از روی شناورهای مختلف به سمت اهداف دریایی شلیک شوند و برخی از آنها نیز روی هواگردهایی نظیر جنگنده‌های فانتوم یا برخی بالگردهای رزمی ارتش و سپاه نصب شده‌اند.

در کروزهای دریایی، حسگر ارتفاع‌یاب برای تنظیم دقیق ارتفاع از سطح آب در بخشی از بدنه و رادار فعال یا حسگر تصویری برای شناسایی و قفل روی هدف شناور در دماغه آنها به‌کار گرفته می‌شود و موشک به دلیل قابلیت پرواز در ارتفاع چندمتری از سطح زمین با دریا، تا حد زیادی می‌تواند خود را از دید رادارها و حسگرهای طرف مقابل پنهان کند.

این موضوع البته برای نمونه‌های زمینی که نیاز به شناسایی عوارض زمین، تعیین ارتفاع و مسیریابی یا همان ناوبری دارند از طریق سامانه‌های خاص دیگری صورت می‌گیرد که نمونه‌هایی مثل موشک کروز هویزه و سومار از این نوع هستند.

2- صنعت دفاعی کشورمان در طول چند دهه اخیر اقدام به طراحی و ساخت انواع موشک‌های کروز دریایی برای تجهیز شناورهای دریایی سپاه و ارتش و تقویت یگان دریایی این ۲ نیرو در ساحل کرده است که آخرین مورد آن تحویل انبوهی از موشک‌های کروز «ابومهدی» به نیروهایی دریایی ارتش و سپاه بود که برد عملیاتی و شعاع رزم شناورهای آنها را به یکباره به 3 برابر افزایش داد.

موشک ابومهدی بردی حدود 100 کیلومتر دارد اما سرعت این موشک نیز زیر صوت است. سرعت تا زیر یک ماخ فروصوت (ساب‌سونیک)، از ماخ یک تا ۵ فراصوت (سوپرسونیک) و از ماخ ۵ به بالا ابرصوت یا هایپرسونیک نامیده می‌شود.

اگر مولفه‌های اصلی موشک برای عملکرد بهتر را برد، قدرت و دقت بدانیم، مولفه سرعت نیز در عملکرد آن بویژه در مقابله با سامانه‌های پدافندی می‌تواند بعد چهارم باشد.

فرض کنید یک موشک کروز با سرعت زیر صوت (حدود 0.6 تا 0.9 ماخ معادل 208 تا 311 متر بر ثانیه) برای رسیدن به هدفی در فاصله 30 کیلومتری، زمانی برابر با 96 تا 144 ثانیه نیاز دارد اما موشکی با سرعت فراصوت (بر فرض 2 ماخ) این زمان را به 43 ثانیه کاهش می‌دهد و این مساله در میدان نبرد که لازم است قدرت واکنش از طرف مقابل گرفته شده و از این طرف، واکنش سریع داشته باشیم بسیار حیاتی و تعیین‌کننده است.

3- از موشک جدید ایران با قابلیت سوپرسونیک تاکنون هیچ مشخصات بیشتری اعلام نشده است اما بومی‌سازی، این فناوری صنعت دفاعی کشورمان را چند گام به جلو می‌برد.

هم نیروی دریایی ارتش و هم نیروی دریایی سپاه، طبق دکترین‌های جدید عملیاتی خود، در حال تجهیز به شناورهای جدید با قابلیت‌های مدرن هستند و شناورهای قبلی نیز قرار است در یک بازه زمانی مشخص در زمینه تسلیحات به‌روزرسانی شوند که افزایش تعداد موشک‌ها و تعویض نمونه‌های قدیمی با جدید (مانند موشک ابومهدی) از جمله آنهاست.

سپاه برای انجام ماموریت اصلی خود یعنی حراست از تنگه هرمز و خلیج‌فارس و ارتش برای انجام بهتر ماموریت‌هایش در آب‌های آزاد و بین‌المللی، دست خود را با تجهیز به موشک‌های دوربردتر، بلندتر کرده‌اند و در آینده با به‌کارگیری موشک‌های سوپرسونیک، سرعت عمل آنها نیز چند برابر خواهد شد و به موازات این ارتقا، توان دشمن برای مقابله با موشک‌های کروز ایرانی کاهش می‌یابد.

دستیابی به فناوری موشک‌های کروز سوپرسونیک در کنار ساخت نخستین موشک بالستیک ایران با قابلیت هایپرسونیک (فتاح) نشان‌دهنده این است که ایران نه تنها حاضر به مذاکره بر سر توان موشکی نیست، بلکه حتی روند مدرن‌سازی تجهیزات موشکی خود را نیز کند نکرده است.