با توجه به اینکه اقتصاد کشور با بیماری حاد تورم در دهه اخیر مواجه بوده است، لذا  نباید انتظار داشت کاهش رشد نقدینگی با سرعت انجام شود اما با آمدن تیم اقتصادی جدید در دولت سیزدهم فضا رو به بهبود رفت و سرعت استقراض و تأمین مالی با افزایش پایه پولی کم شده است.

کنترل خلق پول بانکی یکی از سیاست‌های مهم بانک مرکزی بود که با کنترل ترازنامه بانک‌ها و جریمه‌ای که برای رشد خارج از قاعده ترازنامه قرار داد، توانست افزایش خلق نقدینگی را مدیریت کند. علاوه بر این، بانک مرکزی مانند قبل اجازه برداشت به بانک‌های دولتی برای استقراض نمی‌دهد و انضباط مالی خوبی را توانسته است میان بانک‌ها ایجاد کند.

عامل دیگر کاهش سرعت رشد نقدینگی به چاپ اوراق بازمی‌گردد، یعنی بخشی از رشد نقدینگی که با چاپ اوراق قرضه انجام می‌شد، کاهشی شده است. شاهد بودیم در دولت گذشته در مدت یک سال نزدیک به  ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از محل فروش اوراق بدهی تأمین مالی شد. طبق آمارهای منتشرشده بانک مرکزی، مجموع فروش اوراق منتشر شده در ۲ ماهه ابتدای پارسال 6.8 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به ۱۴ هزار میلیارد تومان اوراق به فروش رفته در ۲ ماه نخست ۱۴۰۰ کاهش 38 درصدی داشت و این ناشی از انضباط مالی دولت است.

با توجه به پیش‌بینی بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی، موضع عملیاتی بانک مرکزی در این هفته توافق بازخرید بود. از این رو، این بانک به اجرای عملیات بازار باز در قالب توافق بازخرید به مبلغ 1099 هزار میلیارد ریال اقدام کرد.

گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی به شرح زیر است: بانک مرکزی در چارچوب مدیریت نقدینگی مورد نیاز بازار بین‌بانکی ریالی، عملیات بازار باز را به صورت هفتگی و موردی اجرا می‌کند. موضع عملیاتی این بانک (خرید یا فروش از طریق ابزارهای موجود) بر اساس پیش‌بینی وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی و با هدف کاهش نوسانات نرخ بازار بین‌بانکی حول نرخ هدف، از طریق انتشار اطلاعیه در سامانه بازار بین‌بانکی اعلام می‌شود. متعاقب اطلاعیه مزبور، بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در راستای مدیریت نقدینگی خود در بازار بین‌بانکی، نسبت به ارسال‌سفارش‌ها تا مهلت تعیین شده از طریق سامانه بازار بین‌بانکی اقدام کنند.

بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در روزهای شنبه تا چهارشنبه از اعتبارگیری قاعده‌مند (دریافت اعتبار با وثیقه از بانک مرکزی) مشروط به در اختیار داشتن اوراق مالی اسلامی دولتی در قالب توافق بازخرید با نرخ سقف دالان نرخ سود (24 درصد) استفاده کنند. بنا بر این گزارش، بانک مرکزی از ابتدای سال 1402 تاکنون 20 مرحله سیاست‌های پولی خود را اجرایی کرده است. در مرحله 19 انجام سیاست‌های پولی، 1207 هزار میلیارد ریال اوراق توسط بانک مرکزی بازخرید شده است.

در مرحله 18 اجرای سیاست پولی، بانک مرکزی در شرایط بازخرید 124 هزار میلیارد تومان اوراق خریداری کرده بود.

همچنین گفتنی ا‌ست پیش‌نیاز توسعه اقتصادی در هر جامعه‌ای سرمایه‌گذاری است، یعنی هرچه درآمد سرانه افزایش یابد، توزیع درآمد نیز بهبود می‌یابد و این موضوع اثر خود را بر متغیرهای اقتصادی که یکی از آنها نقدینگی است، نشان خواهد داد. با توجه به اینکه اقتصاد کشورمان مبتنی بر نفت است و مقابل فروش نفت ارز دریافت می‌کنیم، به نوعی نیازهای بخش تولید و مصرف به ارز وابسته است و هرگونه تغییر در درآمدهای ارزی تأثیر خود را بر اقتصاد می‌گذارد.