گروه سیاست خارجی: حسین امیرعبداللهیان، رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در سفری ۲ روزه به عربستان سعودی رفت و با مقامات ارشد این کشور شامل محمد بن‌سلمان، ولیعهد و فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. برای نخستین بار در 9 سال اخیر است که یک مقام عالی ‌رتبه دیپلماتیک ایران به عربستان سعودی سفر می‌کند. آخرین سفر یک وزیر امور خارجه ایران به ریاض سال 93 بعد از مرگ ملک عبدالله، پادشاه سابق عربستان بود. تهران و ریاض اسفند سال 1401 در پی میانجی‌گری چین در پکن توافق احیای روابط امضا کردند. بعد از این توافق که توسط دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی ایران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی امضا شد، وزرای خارجه ۲ کشور هم به چین سفر و بیانیه اجرایی توافق را امضا کردند. بعد از این موضوع بود که در ماه‌های گذشته سفارت و کنسولگری ایران در عربستان سعودی افتتاح و دفاتر دیپلماتیک سعودی هم در تهران و مشهد فعال شد. اواخر خرداد امسال هم فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه عربستان سفری به تهران داشت و با همتای ایرانی خود دیدار و گفت‌وگو کرد، همچنین فیصل در ایران با رئیس‌جمهور کشورمان هم دیدار و گفت‌وگو کرد و پیام سلمان، پادشاه عربستان سعودی برای دعوت رسمی از رئیسی را به وی تقدیم کرد. این موارد نشان می‌دهد روابط دو رقیب سنتی منطقه وارد ریل همگرایی شده و این یعنی دیپلماسی بر منازعه پیروز شده است و ۲ کشور قصد دارند رابطه خود را وارد مرحله جدیدی کنند. در همین راستا با دعوت فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه عربستان از امیرعبداللهیان، وی پنجشنبه گذشته به ریاض سفر و با بن‌فرحان دیدار و گفت‌وگو کرد. 

امیرعبداللهیان در بدو ورود به عربستان گفت: ما امروز در ریاض هستیم تا زمینه استمرار و پایداری روابط سازنده ۲ کشور را به صورت مشترک فراهم سازیم. وی با اشاره به زمینه‌های مختلف همکاری ۲ کشور، پیشنهاد تشکیل کمیته‌های تخصصی مشترک همکاری در زمینه‌های مختلف مورد علاقه دوجانبه را مطرح کرد که مورد استقبال قرار گرفت. امیرعبداللهیان همچنین آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای فعال‌سازی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ۲ کشور را اعلام کرد. تشکیل شورای هماهنگی روابط دوجانبه به ریاست وزرای خارجه ۲ کشور از دیگر مباحث مورد توجه و مشورت وزرای خارجه ایران و عربستان به عنوان یکی از راه‌های سرعت بخشیدن به مناسبات ۲ کشور بود. وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار مبارزه با تروریسم را در راستای امنیت مشترک دو کشور و کشورهای منطقه دانست و افزود: این موضوع می‌تواند یکی دیگر از زمینه‌های همکاری میان ۲ کشور باشد. امیرعبداللهیان در این سفر دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران برای همکاری ۲ کشور در زمینه‌های امنیتی، امداد و نجات، قضایی، زندانیان و امور کنسولی را تشریح کرد. وی با اشاره به اهمیت موضوع محیط‌ زیست و معضل گردوغبار به عنوان مشکل فراگیر اقلیمی، بر دعوت ایران از عربستان برای شرکت در نشست بین‌المللی مبارزه با گردوغبار در تهران تاکید کرد. برگزاری نشست مشترک اتاق‌های بازرگانی ۲ کشور، فعال‌سازی خطوط پروازی، سرمایه‌گذاری مشترک، همکاری‌های علمی و پژوهشی، شرکت‌های دانش‌بنیان، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، تبادل هیات‌های نخبگانی، علمی، همچنین تیم‌های ورزشی ۲ کشور از دیگر موضوعات مطرح‌شده توسط وزیر امور خارجه کشورمان بود که مورد استقبال طرف عربستانی قرار گرفت. وزیر امور خارجه با اشاره به اهمیت همکاری‌های پارلمانی، بر لزوم زمینه‌سازی برای همکاری‌های ۲ کشور در این زمینه تاکید کرد.

وزیر امور خارجه در پاسخ به اعلام آمادگی طرف عربستانی برای میزبانی از رئیس‌جمهور کشورمان در عربستان، ضمن تشکر از دعوت به عمل آمده، بر لزوم تلاش مشترک برای فراهم‌سازی زمینه‌های انجام موفق این سفر در زمان مناسب تاکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان افزود: آماده فعال کردن همه اسناد همکاری دوجانبه هستیم و برای امضای اسناد جدید نیز منطبق با نیازهای توسعه روابط ۲ کشور آمادگی داریم، همچنین از سفر گردشگران سعودی به‌ ایران استقبال  و همه تسهیلات را برای‌شان فراهم می‌کنیم. امیرعبداللهیان درباره مسائل منطقه‌ای نیز گفت: امنیت و توسعه در منطقه تفکیک‌ناپذیر است. ایران همواره از گفت‌وگو و مسیر سیاسی برای حل بحران‌ها استقبال می‌کند. امیرعبداللهیان همچنین با تبیین مواضع کشورمان درباره فلسطین، آن را مساله اصلی و مرکزی جهان اسلام توصیف کرد و رژیم صهیونیستی را تهدیدی دائمی برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و امنیت کشورهای اسلامی دانست. 

وزیر امور خارجه همچنین با تشکر از عربستان در میزبانی از حجاج کشورمان در سال جاری، اظهار امیدواری کرد در گفت‌وگوهای آتی هیات‌های حج ۲ کشور، در زمینه‌های مورد نیاز برای تسهیل هرچه بیشتر سفر حج واجب و انجام عمره مفرده توافقات لازم به عمل آید.

فیصل‌بن‌فرحان، وزیر خارجه عربستان هم ضمن تشریح دیدگاه‌های خود درباره موضوعات مطرح‌شده توسط وزیر امور خارجه کشورمان و طرح برخی پیشنهادات متقابل گفت: مهم‌ترین سفری که منتظر آن هستیم و به گسترش روابط ۲ کشور کمک خواهد کرد، سفر جناب آقای رئیسی، رئیس‌جمهور است و همه وزارتخانه‌های دولتی عربستان موظف هستند زمینه توفیق این سفر را فراهم کنند. وزیر خارجه عربستان همچنین شهادت و مجروح شدن جمعی از زائران در حمله تروریستی شاهچراغ را به ملت و دولت ایران تسلیت گفت و افزود: این حمله محکوم است و تروریسم خطر مشترکی است که باید برای مقابله با آن تلاش کنیم. وی علاوه بر اعلام آمادگی کشورش برای توسعه روابط در زمینه‌های دوجانبه، بر اهمیت تقویت همکاری‌های ۲ کشور در محافل و سازمان‌های بین‌المللی نیز تاکید کرد.

همچنین امیرعبداللهیان در روز آخر سفرش با محمد‌بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی دیدار و گفت‌وگو کرد که دیداری تاریخی و مهم بود. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ملاقات امیر محمد بن سلمان ولیعهد و‌ نخست‌وزیر پادشاهی عربستان سعودی، بر عزم جمهوری اسلامی ایران در توسعه مناسبات با کشورهای منطقه و عربستان تاکید کرد. وزیر امور خارجه با تاکید بر فرصت‌های فراروی ۲ کشور گفت: جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی می‌توانند با توسعه همه‌جانبه همکاری‌ها از جمله در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری، ترانزیت، علم و فناوری، فرهنگی و مردمی، رشد و شکوفایی بیشتر را برای منطقه رقم بزنند.

امیرعبداللهیان با اشاره به تحولات نظام بین‌الملل تاکید کرد: امروز ما در برابر یک مسؤولیت تاریخی قرار داریم. امیرعبداللهیان با بیان دستاوردها و ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران افزود: راه موفقیت منطقه تقویت گفت‌وگو و همکاری و افزایش همکاری‌های توسعه محور است. امیرعبداللهیان با اشاره به جایگاه و نقش ایران و عربستان در منطقه و‌ جهان اسلام، از موضوع فلسطین و قدس به عنوان قضیه محوری جهان اسلام یاد کرد و رژیم صهیونیستی را تهدیدی برای همگان دانست. وزیر خارجه کشورمان بر اهمیت امنیت درون‌زا و پایدار منطقه تاکید کرد. 

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان نیز در این دیدار با ابلاغ سلام خود و‌‌ پادشاه عربستان سعودی به مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور دکتر رئیسی گفت: نگاه عربستان به رابطه با ایران راهبردی بوده و ریاض در این خصوص عزم جدی دارد. ولیعهد عربستان با تاکید بر دعوت از رئیس‌جمهور ایران برای سفر به عربستان، دیدار سران ۲ کشور را بسیار با‌اهمیت برشمرد و‌ گفت این دیدارها تاثیرات اساسی بر توسعه و تعمیق مناسبات دوجانبه و چندجانبه خواهد داشت. در این دیدار همچنین درباره برخی مباحث منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و تبادل نظر شد. در پایان این دیدار وزیر امور خارجه کشورمان توئیتی در رابطه با این دیدار منتشر کرد که نشان از تاریخی بودن این موضوع است. حسین امیرعبداللهیان در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: با امیر محمد‌بن‌‌سلمان ولیعهد عربستان‌ سعودی، به مدت ۹۰ دقیقه در جده دیدار داشتیم؛ گفت‌وگوی صریح، بی‌پرده، سودمند و نتیجه‌بخش، مبتنی بر سیاست همسایگی. با اراده روسای ۲ کشور، بر مناسبات دوجانبه پایدار در همه زمینه‌ها تاکید شد. در منطقه بر«امنیت و توسعه برای همه» اتفاق نظر داریم.

***