گروه اقتصادی: افزایش صادرات محصولات ایرانی به سایر کشورها از لحاظ افزایش ارزآوری و همچنین افزایش تولید در داخل کشور مهم است و می‌تواند جایگاه اقتصادی کشور را ارتقا دهد. روی کار آمدن دولت سیزدهم و تغییر سیاست‌ها که ناشی از تغییر رویکرد یک‌جانبه به رویکرد چندجانبه بود موجب شد روابط با کشورهای همسایه گسترش یابد. بر همین اساس نیز می‌توان گفت تقویت روابط با دیگر کشورها میزان صادرات به دیگر کشورها را نیز افزایش داده که به دنبال خود اثرات مثبتی روی اقتصاد کشور گذاشته شود. 

در همین راستا مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه طی ۴ ماه امسال ۲,۹ میلیارد دلار صادرات به عراق داشتیم که بیانگر رشد ۲۳ درصدی است، گفت صادرات تا پایان سال به ۱۰,۵ میلیارد دلار می‌رسد.

فرزاد پیلتن درباره وضعیت تجارت ایران و عراق اظهار داشت: صادرات ایران به عراق طی ۴ ماه نخست سال ۱۴۰۲ حدود ۲ میلیارد و ۹۲۷ میلیون دلار بوده که با ۵۴۱ میلیون دلار افزایش نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۱، حدود ۲۳ درصد رشد نشان می‌دهد.

وی افزود: همچنین طی مدت مذکور واردات ایران از عراق حدود ۶۶ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۶ درصد کاهش داشته است، بنابراین میزان تجارت ایران و عراق طی ۴ ماه امسال حدود ۲ میلیارد و ۹۹۳ میلیون دلار بوده است. همچنین پیش‌بینی  می‌شود صادرات ایران به عراق در پایان سال جاری به حدود 10.5 میلیارد دلار برسد.

* ۳۵۰ میلیون دلار محصولات کشاورزی به عراق صادر شد

اهتمام ویژه دولت سیزدهم به بخش کشاورزی موجب شد نه تنها بهره‌وری زمین‌های زراعی کشور افزایش یابد بلکه با استفاده درست از منابع و افزایش تولید محصولات کشاورزی، پنجره‌ جدیدی از صادرات به روی این بخش گشوده شود.

بر همین اساس نیز مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران درباره کالاهای صادر شده به عراق گفت: در این مدت گاز طبیعی حدود ۶۲۰ میلیون دلار، آهن و فولاد حدود ۳۵۰ میلیون دلار، کلینکر سیمان حدود ۵۰ میلیون دلار، گوجه فرنگی حدود ۷۰ میلیون دلار، تخم مرغ حدود ۶۰ میلیون دلار و سنگ معدن حدود ۳۰ میلیون دلار به عراق صادر شده است.

وی درباره صادرات محصولات کشاورزی افزود: سهم محصولات کشاورزی در صادرات ایران به عراق طی ۴ ماهه امسال ۳۵۰ میلیون دلار یعنی ۱۰ درصد از مجموع صادرات کشور به بازار مذکور بوده است.

* لزوم راه‌اندازی تولید مشترک در عراق

برای افزایش صادرات محصولات به دیگر کشورها، باید راهکارهایی به صورت رسمی معرفی شوند و با تکمیل زیرساخت‌ها، بتوان مراتب صادرات را تقویت کرد. 

پیلتن درباره راهکارهای افزایش تجارت با عراق اظهار داشت: مهم‌ترین راهکارها شامل تجارت بر اساس قراردادهای مکتوب و رسمی و همچنین اطلاع دقیق از قوانین و مقررات تجاری عراق، بویژه ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های وارداتی این کشور است.

مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران تصریح کرد: همچنین مبادله ارز از طرق رسمی و اعتبارسنجی طرف‌های تجاری و در نهایت راه‌اندازی تولید مشترک در عراق از دیگر الزامات رشد تجارت با عراق است.

* افزایش ۸۷ درصدی درآمدهای گمرکی

گمرک یکی از منابع درآمدی کشور محسوب می‌شود که می‌تواند بر اقتصاد کشور تاثیرگذار بوده و عامل محرک چرخ اقتصاد باشد. در واقع گمرک می‌تواند نقش مهمی برای واردات و صادرات محصولات ایفا کند و ارزآوری برای کشور داشته باشد. در این میان نگاهی به وضعیت فعلی گمرک خبر از حال خوب آن می‌دهد به طوری که رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه گمرک سومین منبع درآمدی کشور است، گفت: واریزی درآمد گمرک در 5 ماه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 87 درصد رشد داشته است.

محمد رضوانی‌فر با اشاره به حقوق ورودی کالاهای وارداتی گفت: سال ۱۴۰۱ حقوق ورودی کالاها ۵۶ هزار میلیارد تومان بود که وصول شد. حقوق ورودی خودرو نیز در سال گذشته 136 میلیارد تومان و حقوق ورودی تلفن همراه بالای 600 دلار بیش از هزار میلیارد تومان بود. همچنین حقوق ورودی 20 ردیف دیگر درآمدی گمرک 7 هزار و 400 میلیارد تومان بود که بر این اساس جمعا از این ردیف‌ها 64 هزار میلیارد تومان به حساب خزانه واریز شد. همزمان با آن نیز ۱۸۶۰۰ میلیارد تومان سال گذشته تخفیف یا معافیت‌های گمرکی داده شد.

رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران افزود: گمرک در واردات، مالیات ارزش افزوده را نیز وصول می‌کند که 12 هزار و 500 میلیارد تومان درآمد این بخش طی سال 1400 در سال 1401 به 94 هزار میلیارد تومان رسید و درآمد این بخش 6.5 برابر شد. کل واریز گمرک به خزانه در سال 1401 جمعا 158 هزار میلیارد تومان بوده و به این ترتیب گمرک سومین منبع درآمدی کشور بعد از نفت و مالیات بوده است.

وی اظهار داشت: سال گذشته با وجود تحقق درآمد 158 هزار میلیارد تومانی گمرک در بودجه، به دلیل کاهش نرخ‌هایی که در حقوق ورودی شکل گرفت و معافیت‌ها و تخفیف‌هایی که داده شده، حداقل 35 هزار میلیارد تومان نیز درآمد از دست رفته داشتیم. رضوانی‌فر بیان داشت: تا 25 مرداد امسال مجددا 20 هزار میلیارد تومان حقوق ورودی کالا وصول کرده‌ایم و حدود 128 میلیارد تومان حقوق ورودی گمرک وصول شد و از تلفن همراه بالای 600 دلار نیز 252 میلیارد تومان حقوق گمرکی وصول شد و از 20 ردیف درآمدی نیز 6 هزار و 700 میلیارد تومان حقوق گمرکی وصول شد، لذا واریز به خزانه در 5 ماه امسال یعنی تا 25 مرداد امسال جمعا 27 هزار میلیارد تومان بوده است و حدود 7 هزار و 800 میلیارد تومان هم تخفیف و معافیت‌ها بوده است. وی اظهار داشت: جمع واریزی به خزانه که در کل سال گذشته 188 هزار میلیارد تومان بود، در 5 ماه اول سال 61 هزار میلیارد تومان بوده است که نسبت به 5 ماه سال گذشته درآمدهای گمرکی 87 درصد رشد داشته و این در شرایطی است که بر اساس احکام مختلف قانون بودجه 1402 تخفیفات یا عوارض جدیدی وضع شده است به طوری که در بند و تبصره 7 حقوق گمرکی کالاهای اساسی، دارو و مواد اولیه از 4 به یک کاهش یافته است.

رضوانی‌فر بیان داشت: در بخش دارویی کشور در قانون بودجه 1402 در واردات ماشین‌آلات و مواد اولیه حقوق گمرکی از 4 به یک شده و سود بازرگانی‌ها  2 درصد مانده  و در مواردی صفر شده است و ارزش افزوده دارو و مواد اولیه و تجهیزات پزشکی صفر درصد شده و برآورد می‌شود با توجه به این مسائل 60 هزار میلیارد تومان از این بخش درآمد از دست رفته داشته باشیم.

رضوانی‌فر در ادامه بیان داشت: سال 1401 حدود 53 میلیارد دلار صادرات داشتیم که نسبت به سال قبل رشد 10 درصدی نسبت به سال قبل داشته است، همچنین سال گذشته حدود 60 میلیارد دلار واردات داشتیم که نسبت به سال قبل از آن 12.5 میلیارد دلار رشد داشت. آمار ترانزیت ما در سال گذشته به حدود 13 میلیون تن رسید که این عدد برای برنامه هفتم 30 میلیون پیش‌بینی  شده است. جمع تجارت خارجی کشور سال گذشته به 113 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل از آن رشد 11 درصدی داشت و متوسط ارزش هر تن کالای صادراتی به 436 دلار در سال 1401 رسیده است که بیشتر به تغییر قیمت‌های جهانی بویژه پتروشیمی بازمی‌گردد.

وی بیان داشت: در 5 ماهه امسال یعنی تا 25 مرداد حدود 18.7 میلیارد دلار صادرات داشته‌ایم که از نظر ارزش کاهش 8 درصدی داشته که عمده دلیل کاهش نیز ناشی از کاهش قیمت جهانی فرآورده‌های پتروشیمی است.

رضوانی‌فر افزود: در 5 ماه نخست امسال حدود 23.4 میلیارد دلار واردات داشتیم که در این بخش 8.7 درصد افزایش داشته‌ایم و ترانزیت نیز به 5.5 میلیون تن رسیده که 2.7 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل داشتیم.