گروه سیاسی: عضویت ایران در گروه بریکس واکنش‌های متعددی را به دنبال داشت. در همین رابطه یک روزنامه آمریکایی در گزارشی تحلیلی درباره عضویت ایران در گروه بریکس، آن را نقطه اوج ماه‌ها فعالیت دیپلماتیک تهران دانست و تاکید کرد: موفقیت‌های اخیر ایران در عرصه سیاست خارجی به این کشور اهرمی در برابر آمریکا می‌دهد.

روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارش خود به دعوت بریکس از ایران برای پیوستن به این‌ گروه بین‌المللی اشاره و آن را غافلگیر‌کننده توصیف کرد و نوشت: بریکس، گروهی متشکل از اقتصادهای نوظهور است که قصد دارند به عنوان وزنه تعادلی برای تسلط غرب بر نظم جهانی عمل کنند. پس از دعوت ایران برای پیوستن به این بلوک، مقامات این کشور بلافاصله اعلام پیروزی کردند و با اشاره به این دستاورد تاریخی کشورشان از پتانسیل آن به ‌عنوان یک شریک تجاری و به ‌عنوان یک برهم‌زننده ایدئولوژیک هژمونی غرب صحبت کردند.

نیویورک‌تایمز ادامه داد: تحلیلگران می‌گویند این یک پیروزی سیاسی برای جمهوری اسلامی است و مزیت اصلی پیوستن به این گروه اثبات این است که تهران دوستان قدرتمندی دارد. این امر می‌تواند به آن اهرمی در هرگونه مذاکره با ایالات متحده در آینده بدهد.

روزنامه آمریکایی همچنین نوشت: ایران یکی از ۶ کشوری است که در نشست روز پنجشنبه سران کشورهای عضو بریکس در آفریقای جنوبی از آنها دعوت شد تا به این گروه بپیوندند. بقیه کشورها آرژانتین، مصر، اتیوپی، عربستان سعودی و امارات عربی متحده هستند که به برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی ملحق خواهند شد. بریکس (BRICS) مخفف اسامی این ۵ کشور است که به عنوان نام این گروه در نظر گرفته شده.

بنا به گزارش نیویورک‌تایمز، دعوت از این ۶ کشور نشان‌دهنده هیچ‌گونه انسجام سیاسی نیست و تاکید‌کننده تمایل آنها به تغییر شکل سیستم مالی و حاکمیت جهانی کنونی به سیستمی است که متنوع‌تر و کمتر تابع سیاست آمریکا و قدرت دلار باشد. قرار گرفتن ایران در فهرست مدعوین نیز در حالی صورت می‌گیرد که ژئوپلیتیک خاورمیانه به طور فزاینده‌ای در حال پیچیده شدن است و در حال حاضر برخی متحدان ایالات متحده در منطقه از شراکت خود با واشنگتن انتقاد می‌کنند. هم عربستان سعودی و هم امارات عربی متحده در موضوعاتی مانند تولید نفت، جنگ در اوکراین و روابط خود با ایران و سوریه رویکردی جدا از آمریکا در پیش گرفته‌اند.

به نوشته نیویورک‌تایمز، دعوت از ایران برای پیوستن به بریکس نقطه اوج ماه‌ها فعالیت دیپلماتیک تهران است که دومین ذخایر گازی جهان پس از روسیه و یک‌چهارم ذخایر نفتی خاورمیانه را دارد و یک بازیگر قدرتمند رقیب عربستان سعودی به شمار می‌آید. ایران زمستان گذشته روابط دیپلماتیک خود را با عربستان سعودی پس از سال‌ها اختلاف بین ۲ کشور در توافقی با میانجی‌گری چین از سر گرفت، سپس به سازمان همکاری شانگهای، یک گروه منطقه‌ای به رهبری چین پیوست. ایران همچنین به یک توافق برای مبادله زندانیان با ایالات متحده دست یافت که بر اساس آن به ۶ میلیارد دلار از وجوه مسدود شده‌اش در کره‌جنوبی دسترسی پیدا کرد که به گفته برخی رسانه‌ها، بخشی از توافقی غیررسمی با ایالات متحده با هدف کاهش تنش‌ها میان ۲ کشور است.

هنری روم، تحلیلگر ارشد اندیشکده آمریکایی «موسسه واشنگتن برای سیاست شرق نزدیک» در این باره به نیویورک‌تایمز گفت: وقتی همه اینها را کنار هم می‌گذارید، از منظری وسیع‌تر، ایران مطمئنا دیگر منزوی نیست.

نیویورک‌تایمز همچنین مدعی شد: برای ایران چرخش به سمت شرق تا حدودی ناشی از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا برای خروج یک‌جانبه از توافق هسته‌ای با ایران، موسوم به برجام در سال ۲۰۱۸ است که در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما در سال ۲۰۱۵ میان ایران و قدرت‌های جهانی به دست آمد. پس از آن، دولت ایران به این نتیجه رسید که دیگر نمی‌تواند به غرب اعتماد و برای توسعه اقتصادی به آن تکیه کند و با تغییر سیاست، به روسیه و چین نزدیک شد. این کشور همچنین برنامه هسته‌ای خود را به سطوحی فراتر از آنچه در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توافق شده بود، گسترش داد. ایران و چین سال ۲۰۲۱ نیز یک توافقنامه اقتصادی و امنیتی گسترده امضا کردند که بر اساس آن چین موافقت کرد در ازای عرضه مداوم نفت ایران با تخفیف، در این کشور سرمایه‌گذاری کند که به ایران از نظر اقتصادی کمک کرده است. موسسات ارائه‌دهنده اطلاعات کالایی در ماه ژوئن اعلام کردند ایران حدود 1.6 میلیون بشکه در روز می‌فروشد - حجمی که آخرین بار در سال 2018، زمانی که توافق هسته‌ای هنوز پابرجا بود  مشاهده شد- و چین نیز مشتری اصلی آن است. سپس ایران و روسیه روابط و همکاری‌های خود، بویژه در زمینه دفاعی و نظامی را تقویت کردند.

این روزنامه آمریکایی در بخش دیگری از گزارش خود نوشت: ایران همچنین اقتصاد خود را از نفت دور کرده و تجارت غیرنفتی خود را با سایر کشورها افزایش داد. بر اساس گزارش‌های خبری ایران به نقل از اطلاعات رسمی گمرک، به‌عنوان مثال، ‌تجارت غیر نفتی ایران  با ۵ عضو گروه بریکس در سال مالی 2023-۲۰۲۲ با ۱۴ درصد افزایش به 38.43 میلیارد دلار رسید. نیویورک‌تایمز در پایان نوشت: به گفته کارشناسان، این موفقیت‌ها در عرصه سیاست خارجی به ایران اهرمی در برابر آمریکا می‌دهد. ایران می‌تواند بگوید ایالات متحده نتوانسته آن را از نظر سیاسی منزوی کند و از نظر اقتصادی شکست دهد، در نتیجه می‌تواند با اعتماد به نفس وارد مذاکره جدید شود و آمریکایی‌ها را به چالش بکشد.

***