گروه بین‌الملل: دستگاه قضایی نیجر با تاکید بر اینکه سفیر فرانسه از پروتکل‌های دیپلماتیک تخطی کرده، خبر داد روند قانونی اخراج سفیر فرانسه از نیجر آغاز شده است. منابع نیجری دیروز خبر دادند جوی امنیتی در اطراف سفارت فرانسه در نیامی- پایتخت نیجر- حاکم است و نیروهای امنیتی به هیچ‌کس اجازه نزدیک شدن به این سفارتخانه را نمی‌دهند. دستگاه قضایی نیجر اعلام کرد سفیر فرانسه پروتکل‌های دیپلماتیک را زیر پا گذشته و بعد از احضار به وزارت خارجه نیجر در آنجا حضور نیافته است. دستگاه قضایی نیجر در ادامه اضافه کرد سفیر فرانسه دیگر دیپلمات نیست و مجوز اقامت ندارد. بر اساس گزارش منابع نیجری، فرآیند قانونی اخراج سفیر فرانسه و خانواده او از این کشور آغاز شده است. معترضان نیجری خواهان اخراج تمام نیروهای فرانسوی از کشورشان هستند. آنها در اعتراض به حضور فرانسویان طی روزهای گذشته مقابل سفارت فرانسه و پایگاه نظامی این کشور در نیجر تظاهرات کرده‌اند.

شورای نظامی نیجر پنجشنبه هفته گذشته مصونیت دیپلماتیک «سیلوان ایتی» سفیر فرانسه را لغو کرد و به پلیس دستور داد او را از نیجر اخراج کند. وزارت خارجه نیجر ۲۵ آگوست به سفیر فرانسه ۴۸ ساعت وقت داده بود این کشور را ترک کند. پس از پایان این ضرب‌الاجل سفیر فرانسه از نیجر خارج نشد. فرانسه اعلام کرد تصمیم شورای نظامی نیجر را به رسمیت نمی‌شناسد و سفیر این کشور در نیجر باقی خواهد ماند.

اوایل مرداد شماری از نیروهای گارد ریاست جمهوری نیجر با کودتا «محمد بازوم» رئیس‌جمهور نیجر را از قدرت برکنار کردند. این اقدام با مخالفت شدید فرانسه و آمریکا همراه شد. شورای نظامی نیجر خواستار عدم مداخله پاریس در امور این کشور است و محمد بازوم را بازوی فرانسه در نیجر می‌داند.

 از سوی دیگر ستاد کل ارتش فرانسه روز جمعه به خبرگزاری آناتولی گفت فرانسه برای پاسخگویی به هرگونه حمله به تأسیسات نظامی و دیپلماتیک این کشور در نیجر آماده است. ستاد کل نیروهای مسلح فرانسه اعلام کرد: «فعالیت سربازان ما از ۲۶ جولای در نیجر به داخل پایگاه نظامی نیامی محدود شده و شراکت ما با نیروهای مسلح نیجر به حالت تعلیق درآمده است».

ستاد کل فرانسه همچنین اعلام کرد: «ارتش آماده پاسخ به هرگونه تنش جدید در نیجر است که تأسیسات نظامی و دیپلماتیک فرانسه را هدف قرار می‌دهد». شورای نظامی نیجر روز پنجشنبه، مصونیت دیپلماتیک «سیلوان ایتی» سفیر پاریس را لغو کرد و به پلیس دستور داد او را از نیجر اخراج کند. وزارت خارجه نیجر ۲۵ آگوست به سفیر فرانسه ۴۸ ساعت وقت داده بود این کشور را ترک کند که پس از پایان این ضرب‌الاجل سفیر فرانسه از نیجر خارج نشد. فرانسه اعلام کرده است تصمیم شورای نظامی نیجر را به رسمیت نمی‌شناسد و سفیر این کشور در نیجر باقی خواهد ماند.

در واقع در نیجر هم نظامیان، مسیر نظامیان مالی را دنبال کردند و به سفیر فرانسه 48 ساعت فرصت دادند چمدان‌های خود را بسته و کشور را ترک کند.

بعد از کودتا در مالی، بورکینافاسو و نیجر که علیه دولت‌های همپیمان فرانسه انجام شد، این بار و در چند روز گذشته یک کودتای نظامی دیگر در گابن علیه رئیس دولت این کشور که یکی از متحدان قدیمی پاریس بود انجام شد که نشان می‌دهد موجی از کودتاها در آفریقا علیه فرانسه شکل گرفته و این کودتاهای نظامی حتی با استقبال مردم هم روبه‌رو شده است. آخرین موج کودتاها علیه غرب دهه‌های 50 و 60 میلادی در کشورهای عربی رخ داد؛ کودتای نظامیان در کشورهای عربی مانند مصر، لیبی، یمن، عراق و سوریه که منافع غرب بویژه انگلیس را در آن زمان به خطر انداخت. اکنون به نظر می‌رسد موج جدید کودتای نظامیان علیه استعمارگری فرانسه در آفریقا در حال شکل‌گیری است و مردم و ارتشیان این کشورها خواستار خروج نظامیان فرانسوی و کوتاه کردن دست پاریس از کشورهای‌‌شان هستند. در همین ارتباط برخی مطبوعات اصلی فرانسه به کودتایی پرداختند که به سرنگونی خاندان سیاسی «بونگو» در گابن انجامید. مجله فیگارو نوشت دیپلماسی فرانسه به دلیل همه‌گیری کودتاها در آفریقا تعادل خود را از دست داده است. روزنامه لاکروا نیز نوشت پایه تاریخی فرانسه در آفریقا به لرزه درآمده است. همین‌طور مجله لوپوئن یادآور شد فرانسه متوجه جهانی شدن آفریقا از طریق کودتاها نشده است. مجله فرانسوی فیگارو تحولات اخیر قاره آفریقا و کودتاها در این قاره را به شکنجه در وان حمام برای دیپلمات‌های فرانسوی تشبیه کرد و با اشاره به اینکه از سال ۲۰۲۰ تاکنون ۸ کودتا در مرکز و غرب آفریقا رقم خورده است، نوشت: دیپلمات‌های فرانسه جرات ندارند سرهای‌شان را از آب بیرون بیاورند، چرا که هر بار کودتای جدیدی با شدت بیشتر اتفاق می‌افتد.

از سوی دیگر رهبر کودتای نظامی در گابن چند روز پس از سرنگونی رئیس‌جمهور علی بونگو، وعده داد نهادها را در جهتی «دموکراتیک‌تر و با احترام بیشتر به حقوق بشر» سازماندهی مجدد کند اما بدون عجله. ژنرال بوریس اولیگوی انگوئما در یک سخنرانی برای اعضای هیات دیپلماتیک که شامگاه جمعه از تلویزیون پخش شد، «انحلال نهادها» که چهارشنبه گذشته در جریان کودتا اعلام شد را «یک موضوع موقت» خواند و توضیح داد هدف سازماندهی مجدد آنها به گونه‌ای دموکراتیک‌تر و منطبق‌تر با استانداردهای بین‌المللی از نظر رعایت حقوق بشر، آزادی‌های اساسی، دموکراسی و حاکمیت قانون و همچنین مبارزه با فساد را که امری شایع در کشورش است، دنبال می‌کند.

با این حال، رهبر کودتا مدت زمانی را برای مرحله «انتقالی» که بر اساس آن قرار است دوشنبه به عنوان رئیس‌جمهوری کشورش در لیبرویل سوگند یاد کند، مشخص نکرد.

خبرنگار الجزیره گزارش داد چند روز پس از کودتای نظامی که رئیس‌جمهور علی بونگو را سرنگون کرد، زندگی در گابن به حالت عادی بازگشته است. روز جمعه با حضور شدید نیروهای امنیتی در خیابان‌های لیبرویل، پایتخت، آرامش حاکم شد، ادارات دولتی کار خود را از سر گرفتند و ارتش از اکثر خیابان‌ها عقب‌نشینی کرد، اگرچه برخی از پست‌های بازرسی را حفظ کرده است.

***