کد خبر: 266659تاریخ: 1402/6/12 00:00
عملیات اجرایی راهآهن ۳۲ کیلومتری شلمچه - بصره با حضور مخبر و نخست‌وزیر عراق آغاز شد
ریل راهبردی
علاوه بر جهش تجاری و تسهیل سفر بین ۲ کشور این خط آهن موجب اتصال ریلی کشورمان به سواحل مدیترانه و تقویت جایگاه ایران به عنوان شاهراه ارتباطی شرق به غرب می‌شود
گروه اقتصادی: بالاخره پس از سال‌ها انتظار با اهتمام دولت سیزدهم، ساخت خط‌آهن شلمچه - بصره به عنوان حلقه مفقوده راهآهن ایران - کربلا دیروز با حضور محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور و مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی کشورمان و محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در نقطه صفر مرزی آغاز شد. این خط ریلی به دریای مدیترانه و بندر لاذقیه در سوریه متصل می‌شود.
راهآهن شلمچه - بصره کلا در خاک عراق است و 32 کیلومتر طول دارد. همچنین یک پل بازشونده روی اروندرود (پل ریلی بازشو به طول ۸۰۰ متر) در این مسیر ریلی ساخته خواهد شد.
* کم‌کاری دولت قبل در تکمیل خط‌آهن شلمچه - بصره
اتصال راهآهن خرمشهر به شلمچه به طول ۱۷ کیلومتر سال ۹۰ به بهره‌برداری رسید و ادامه آن تا شهر بصره به طول ۳۲ کیلومتر در خاک عراق باقی مانده بود که انتظار می‌رفت دولت‌های یازدهم و دوازدهم نسبت به تکمیل این خط ریلی اقدام کنند اما اهتمام و دغدغه‌ای برای تکمیل این ۳۲ کیلومتر باقیمانده وجود نداشت، البته در این میان نباید از عدم همکاری دولت‌های سابق عراق برای تکمیل این خط ریلی نیز غافل بود.
خط‌آهن شلمچه - بصره به عنوان کم‌هزینه‌ترین مسیر ریلی اتصال ایران به عراق، علاوه بر منافع مالی و اقتصادی برای هر دو کشور، سبب تسهیل سفر زائران اربعین حسینی به کربلا می‌شود، در شبکه ریلی ایران، خط‌آهن تا شلمچه آمده است و با تکمیل راهآهن شلمچه - بصره، کل شبکه ریلی تا کربلا تکمیل خواهد شد، چون در ادامه مسیر، بصره به شبکه ریلی عراق و ایستگاه راهآهن کربلا متصل است. احداث راهآهن ایران - کربلا به دلیل قرابت‌‌های فرهنگی و دینی ۲ کشور دوست و برادر ایران و عراق بسیار ضروری است. سالانه تعدادی زیادی از ایرانیان مشتاق زیارت اباعبدالله(ع) به کربلا سفر میکنند، همچنین شیعیان عراق نیز برای زیارت حرم امام رضا(ع) شوق فراوانی دارند، در این راستا در کنار مسیرهای جاده‌ای، تکمیل خطوط ریلی بین ایران و عراق امری استراتژیک است.
* راه‌اندازی قطار ترکیبی ایران - کربلا در دولت سیزدهم
در حال حاضر قطار ترکیبی ایران - کربلا به همت دولت سیزدهم راه‌اندازی شده است. به این ترتیب که زوار از طریق شبکه ریلی کشورمان تا شلمچه می‌روند، سپس فاصله بین شلمچه تا بصره را با اتوبوس جابه‌جا می‌شوند و در ادامه با همکاری عراق، در ایستگاه راهآهن بصره، این زوار با قطارهای اتوبوسی و چهارتخته به کربلا مشرف می‌شوند.
* ۱۶۹۰ مین در اراضی خط‌آهن شلمچه - بصره خنثی شد
مدیرعامل شرکت راهآهن درباره خط‌آهن شلمچه - بصره می‌گوید: دولت سیزدهم از ابتدای شروع به کار خود در تلاش برای ایجاد دیپلماسی حملونقل ریلی بود. یکی از مسیرها و حلقه مفقوده این دیپلماسی راهآهن شلمچه - بصره بود که اجرای آن موانعی داشت و یکی از موانع، وجود مین‌های باقیمانده از جنگ تحمیلی در اراضی اختصاص یافته به این خط ریلی بود.
سید‌میعاد صالحی ادامه داد: تاکنون ۱۶۹۰ مین در این اراضی کشف شده است و با پاکسازی مسیر، خط ریلی این مسیر در ایران را ایجاد کرده‌ایم. مدیرعامل شرکت راهآهن اظهار کرد: با استقرار دولت جدید در عراق بخشی از تفاهم‌ها در مسیر شلمچه به بصره دوباره از سر گرفته شد و در ادامه دیداری که وزیر حملونقل عراق با وزیر راه و شهرسازی ایران در فروردین امسال داشت، بر اجرای این پروژه دوباره تاکید شد. صالحی توضیح داد: مقرر شد ابتدا پاکسازی ۱۶ کیلومتر مین‌های باقیمانده در مسیر خط‌آهن را ایران بر عهده بگیرد و ایجاد زیر‌ساخت‌ها و روسازی مسیر شلمچه تا بصره را که حدود ۳۲ کیلومتر است، طرف عراقی انجام دهد.
وی افزود: در چند کیلومتر ابتدایی این پروژه در خاک عراق، وجود و تجمع مین‌ها بیشتر است که بیش‌بینی می‌شود در ۱۰ تا ۱۶ کیلومتر از مسیر این مین‌ها باشد و پس از آن مین وجود نداشته باشد. مدیرعامل شرکت راهآهن اضافه کرد: مقرر شده است با توجه به شرایط خاص پل و تخصص بالای مهندسان ایرانی ساخت پل به طول یک کیلومتر بر عهده ایران باشد؛ این پل یک کیلومتری به صورت بازشو خواهد بود. صالحی درباره زمان آغاز مین‌روبی در این مسیر ریلی نیز گفت: زمان تعیین‌شده برای مین‌روبی ۶ ماه است و برای نصب پل بین ۱۸ ماه تا ۲ سال زمان نیاز داریم، با توجه به آنکه احداث پل در خاک کشور دیگری انجام می‌شود، باید با زمان‌بندی و پروتکل‌های آنها اجرایی شود. وی اظهار کرد: طبق آنچه وزارت خارجه اعلام کرده است نقشه عراق درباره این خط‌آهن مصوب شده و بزودی نقشه با جزئیات از سوی کشور عراق اعلام می‌شود و البته تا حدودی از وضعیت نقشه مطلع هستیم. در حال حاضر در نقطه صفر مرزی همه تجهیزات و تیم مین‌روبی مستقر شده است و تیم‌ها، نقشه‌ها و همه بخش‌ها آماده هستند. کل مسیر در خاک عراق است و باید مشارکت خوبی از طرف عراقی‌ها انجام شود. معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: در خاک ایران مسیر ریلی به صورت کامل احداث شده است و بخشی از عملیات خط‌آهن شکل گرفته و سکوی ریلی هم ساخته شده است. حتی اگر لازم باشد ایستگاه مسافری را توسعه می‌دهیم اما خط اصلی کار انجام شده است.
صالحی درباره هزینه اجرای پروژه و منابع مالی و سرمایه‌گذاری این خط‌آهن نیز گفت: مجموع کل پروژه در دولت عراق مصوب شده و ۲۰۰ میلیون دلار است.
وی همچنین درباره ظرفیت بار و مسافر خط‌آهن شلمچه - بصره گفت: میزان ظرفیت باری و ترانزیت این خط‌آهن بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن و میزان ظرفیت مسافر آن ۱۲ میلیون نفر است.
* صرفه‌جویی سالانه ۲۲۵ میلیون لیتر گازوئیل با تکمیل خط‌آهن شلمچه - بصره
حملونقل ریلی ایمن‌ترین، پاک‌ترین، ارزان‌‌ترین و مطمئن‌ترین مدل حمل و نقلی است و در دنیا نیز این شیوه جابه‌جایی به عنوان ایمن‌ترین مدل حمل‌ونقلی، بیشترین تقاضا را دارد؛ فقط در بخش مصرف حامل‌‌های انرژی می‌توان گفت حملونقل ریلی یک‌هفتم حملونقل جاده‌ای مصرف سوخت دارد؛ ویژگی‌های ذاتی حملونقل ریلی که بزرگ‌ترین مزیت آن ظرفیت بالای حمل ایمن مسافر با کمترین هزینه است، ضرورت اتصال ریلی ایران به عراق را نشان می‌دهد.. به گفته کارشناسان، با احداث خط‌آهن شلمچه - بصره درآمد شرکت راهآهن ایران افزایش قابل توجهی خواهد یافت، حجم بالای صادرات کالا از ایران به عراق سبب شده است موضوع زیرساخت‌های حملونقل بین ۲ کشور از اهمیت بالایی برخوردار باشد، طبق تخمین‌ها حدود ۸ میلیون تن بار از مجموع ۱۲ میلیون تن صادرات ایران به عراق جذب این خط‌آهن خواهد شد، این یعنی ۸ میلیون تن بار به طور متوسط حداقل ۵۰۰ کیلومتر در شبکه ریلی ایران سیر خواهد کرد که درآمد راهآهن از محل این میزان سیرِ بار، افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد یافت.
از سوی دیگر رونق سفرهای زیارتی و عتبات همچنین رشد و توسعه گردشگری از مزایای تکمیل خط‌آهن شلمچه - بصره است. کاهش قابل‌توجه مصرف سوخت نسبت به مدل جاده‌ای، از دیگر مزایای اجرای این خط‌آهن است؛ بنا بر محاسبات کارشناسی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت، به ازای حمل هر تن کیلومتر بار، صرفه‌جویی ۳۵ سی‌سی و در حوزه مسافری نیز به ازای هر نفرکیلومتر، ۲۰ سی‌سی صرفه‌جویی در مصرف سوخت گازوئیل حاصل می‌شود، بر همین اساس با فرض انتقال ۳۰ درصد از حجم بار و مسافر حمل شده به عراق روی ریل، می‌توان سالانه حدود ۲۲۵ میلیون لیتر گازوئیل صرفه‌جویی کرد.
از آنجا که هر قطار معادل ۱۵ اتوبوس و ۶۰ تریلی ظرفیت حمل دارد، با اتصال به شبکه ریلی عراق، بخش قابل‌توجهی از ترددها (معادل ۶۰۰ هزار تریلی و ۲۰۰ هزار اتوبوس مسافری که سالانه بین ۲ کشور تردد میکنند) قابلیت انتقال روی ریل را پیدا می‌یابد، به علاوه در این صورت از هزینه‌های پنهان ناشی از تصادفات جاده‌ای و تلفات ناشی از آن جلوگیری به عمل خواهد آمد. از سوی دیگر با ساخت این پروژه ریلی و تکمیل مسیر شلمچه - کربلا، راهآهن ایران به عراق و از آنجا به بندر لاذقیه سوریه متصل خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود حجم مناسبی از بار از سوریه به ایران بیاید.
***
راهآهن ایران در مسیر مدیترانه
وزیر راه و شهرسازی در پی حضور در مرز شلمچه به منظور آغاز عملیات پروژه راهآهن شلمچه - بصره گفت: مقدمات پروژه راهآهن شلمچه - بصره از چند ماه قبل در قالب تفاهمنامه و جلسات کارشناسی فراهم شده بود و مقرر شد عملیات مین‌روبی ۱۶ کیلومتر راهآهن و احداث یک پل در محدوده اروندرود بر عهده طرف ایرانی باشد. مهرداد بذرپاش گفت: امروز (دیروز) با حضور معاون اول رئیس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر کشور عراق عملیات پروژه راهآهن شلمچه - بصره که ۲ کشور بیش از ۴۰ سال در انتظار آن بودند، آغاز می‌شود. بذرپاش اظهار کرد: مقدمات این کار از چندماه قبل در قالب تفاهمنامه و جلسات کارشناسی فراهم شده بود و در این راستا عملیات زیرساختی نیز انجام شده است که امروز به فضل خدا عملیات اجرا آغاز می‌شود و امید است این پروژه در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سرانجام برسد. وی ادامه داد: طول این خط ریلی ۳۲ کیلومتر است و نظر به اینکه در زمان جنگ تحمیلی مین‌های زیادی در این محدوده وجود داشته است، عملیات مین‌روبی به طول ۱۶ کیلومتر راهآهن، بر عهده طرف ایرانی است. وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: علاوه بر این ساخت یک پل در محدوده اروندرود نیز بر عهده طرف ایرانی است که ما تجهیز اولیه را انجام داده‌ایم و شرکت‌های مرتبط تعیین شده‌اند. وی افزود: ان‌شاءالله از امروز با دستور معاون اول رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر عراق عملیات ریل‌گذاری از منطقه صفر مرزی شلمچه استارت می‌خورد تا زائران عزیز مسیر جدیدی را از منطقه شلمچه به بصره و پس از آن به سمت نجف و کربلا شاهد باشند. بذرپاش با اظهار امیدواری به جنبه‌های گردشگری این پروژه مهم تصریح کرد: تکمیل راهآهن شلمچه به بصره علاوه بر اینکه موجب جهش تبادلات تجاری و بازرگانی ۲ کشور ایران و عراق می‌شود، موجب دسترسی سایر کشورهای واقع در شرق جهان به خطوط ریلی ایران (نیمه غربی و کشورهای حوزه مدیترانه) خواهد شد.