احمد گلستانی: غیبت شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در نشست گروه 20 در هند که با حضور سران کشورهای عضو برگزار شد، بر این اجلاس سایه انداخت.  

 از هفته گذشته که وزیر خارجه چین رسما اعلام کرد رئیس‌جمهور این کشور در این نشست حضور نخواهد یافت، رسانه‌های جهان گزارش‌ها و تحلیل‌های مختلفی درباره آن منتشر کردند. رسانه‌های هندی آن را بخشی از تلاش پکن برای تضعیف این نشست و اقدامی علیه رقیب استراتژیک و ژئوپلیتیک چین یعنی هند خواندند، هر چند برخی دیگر از تحلیلگران غیبت شی را فرصت طلایی دهلی‌نو برای پیشبرد اهداف خود در ارتباط با سایر رهبران گروه‌۲۰ دانستند.  

 اما چین به رهبری شی‌جین‌پینگ اهدافی فراتر از رقابت استراتژیک با هند در منطقه «ایندو-پاسیفیک» دارد و به نظر نمی‌رسد شی تنها در راستای رقابت با هند یا تحقیر این کشور از شرکت در این اجلاس خودداری کرده باشد. 

۱- چین گروه ۲۰ را یک ائتلاف غرب‌گرا و موتور پیشبرد اهداف غرب با همکاری کشورهای درحال توسعه مانند هند، عربستان سعودی و ترکیه می‌داند و از آنجا که پکن در دوره جدید به دنبال ساخت و ساز نظم مورد نظر خود در نظام بین‌الملل است نمی‌خواهد بیش از این به سازمان‌هایی که در سیطره غرب قرار دارند یا در چارچوب اهداف استراتژیک غرب فعالیت دارند، اعتبار دهد. 

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا شاید بیش از هر رهبر دیگری اهمیت غیبت رئیس‌جمهور چین در این نشست را درک کرده باشد، چرا که می‌داند بی‌اعتنایی کشورهایی مثل چین به این گروه در نهایت به تضعیف این ساختار خواهد انجامید، بویژه اینکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز از شرکت در این نشست خودداری کرد. بایدن در واکنش به غیبت شی در دهلی نو گفت: من از غیبت او در هند مایوس هستم اما به دیدار او خواهم رفت. 

۲- عدم حضور شی در نشست گروه ۲۰ تنها 2 هفته پس از سفر وی به ژوهانسبورگ و شرکت در نشست بریکس صورت گرفت؛ جایی که سران این گروه با پیوستن 6 کشور دیگر از جمله ایران به این سازمان موافقت کردند که اقدامی برای تقویت بریکس و افزایش وزن جناح شرق‌گرا در مقابل ائتلاف‌های غربی محسوب می‌شود. یک استاد علوم سیاسی دانشگاه ملی استرالیا در این باره معتقد است عبور شی از نشست قدرتمند ائتلاف غربی گروه ۲۰ درست پس از شرکت در نشست بریکس احتمالا بازتاب‌دهنده این دیدگاه چینی است که «قدرت شرق در حال افزایش است». 

 

۳- همزمان با آغاز نشست گروه ۲۰ و دیدارهای دو و چندجانبه سران آن در دهلی، شی میزبان سران چند کشور در حال توسعه در پکن بود. یکی از مهم‌ترین تحولات، سفر نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا به پکن بود. مادورو در بدو ورود به شهر شنژن در جنوب چین، در حساب کاربری خود در رسانه اجتماعی ایکس نوشت این سفر تاریخی را با هدف تقویت همکاری و ساختن نظم نوین جهانی به چین انجام داده است. 

همزمانی سفر مادورو به چین با برگزاری نشست گروه ۲۰ و غیبت شی در این نشست برای دیدار با رئیس‌جمهور ونزوئلا که از مخالفان اصلی نظم غرب‌گرا محسوب می‌شود، حاوی پیام‌های زیادی در عرصه بین‌المللی است. در واقع شی با حضور در نشست بریکس و عدم حضور در نشست گروه ۲۰ و دیدار با سران کشورهای خارجی از جمله نیکلاس مادورو در حال ارسال پیام واضحی به غربی‌هاست مبنی بر اینکه دوران شما به سر آمده و ما در حال پی‌ریزی و طراحی نظمی نوین بر اساس ارزش‌های جهان شمول غیرغربی و ساز و کارهای جدید هستیم.