گروه اقتصادی: دولت سیزدهم در شرایطی شروع به کار کرد که رانت دلار ۴۲۰۰ تومانی بر اقتصاد ایران سایه انداخته بود و هر روز این ارزسوزی آشکار شعله‌ورتر می‌شد.

تداوم تخصیص این ارز باعث آسیب‌های فراوانی مانند ناترازی ارزی، کسری بودجه، ادامه فساد و... می‌شد و از سوی دیگر حذف آنی می‌توانست تبعات تورمی به بار آورد؛ در این موقعیت دولت تصمیم گرفت در قبال حذف ارز ترجیحی، ما‌به‌ازایی به مردم که مخاطب اصلی حمایت این طرح بودند به طور مستقیم پرداخت کند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد با حذف ارز ترجیحی و پرداخت یارانه‌های ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی، ضریب جینی که یکی از نماگرهای اختلاف طبقاتی است، کاهشی شده و از سوی دیگر قیمت کالاهای مشمول این ارز یک ثبات نسبی را پس از حذف تجربه‌ کرده‌ است‌‌.

هدفگذاری یارانه، توانمندسازی اقتصادی و حفظ سلامت مردم است که دولت برای تامین این دو در سال جاری تصمیم به افزایش یارانه گرفت، البته با این شرط که این افزایش به کسانی می‌رسد که یارانه خود را تحت عنوان کالابرگ برای خرید ۱۱ کالای پرمصرف و ضروری در سبد مصرفی خانوار هزینه کنند.

دولت سعی کرد از طریق یارانه‌ها سبد غذایی مورد نیاز مردم را در حد قابل قبولی تامین کند. بر این اساس طرح کالابرگ الکترونیکی را اجرا کرد. اعتبار کالابرگ الکترونیکی یک ماه زودتر از یارانه نقدی شارژ می‌شود و افراد می‌توانند با کارت بانکی سرپرست خانوار ۱۱ قلم کالای مورد نظر شامل مرغ، تخم‌مرغ، گوشت منجمد، قند و شکر، روغن، ماست، شیر، پنیر، ماکارونی و حبوبات را خریداری کنند. این اقدام دولت به منظور افزایش کمک به دهک‌های پایین جامعه انجام شده است.

این طرح ۵ دهک از افراد جامعه را تحت پوشش قرار داده است. هدف دولت از اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی این است که مواد مغذی موردنیاز در ۱۱ قلم کالای سبد مدنظر کالابرگ الکترونیکی به جامعه هدف برسد و دهک‌های کم‌درآمد از نظر تغذیه شامل پروتئین، ویتامین و ریزمغذی‌ها مشکلی نداشته باشند.

حالا اما این امکان فراهم شده است تا افرادی که از کالا برگ الکترونیکی استفاده می‌کنند بتوانند خرید خود را از فروشگاه‌های اینترنتی انجام دهند. بر این اساس، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از فراهم شدن امکان خرید برخط مردم در طرح کالابرگ الکترونیکی خبر داد.

علیرضا عسگریان با اشاره به عرضه ۱۱ قلم کالای اساسی در این طرح گفت: هم‌اکنون یک سکوی اینترنتی عرضه ۱۱ قلم کالای اساسی مشمول طرح کالابرگ را آغاز کرده و در آینده نزدیک تعداد این سکوها افزایش می‌یابد.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه تصریح کرد: در خرید اینترنتی هم در صورت هزینه کرد ۲۰۰ هزار تومان از یارانه برای خرید ۱۱ قلم، ۱۲۰ هزار تومان اعتبار تشویقی به شخص مشمول تعلق می‌گیرد.

وی با بیان اینکه امکان عرضه لبنیات سنتی و حبوبات به صورت فله در طرح کالابرگ الکترونیک فراهم شده است، افزود: هم‌اکنون طرح کالابرگ الکترونیک دهک‌های اول تا پنجم درآمدی را شامل می‌شود.

عسگریان گفت: استفاده از کالابرگ الکترونیک کاملاً داوطلبانه و اختیاری است و خانوارها می‌توانند یک ماه زودتر از واریز یارانه اعتبار خود را برای خرید از طریق کالابرگ اختصاص بدهند. چنانچه تمایل به خرید از طریق کالابرگ نبود، همچون گذشته افراد می‌توانند از یارانه نقدی خود استفاده کنند.

در این طرح کالاها بر اساس نرخ شهریور ۱۴۰۱ عرضه می‌شود و دولت طبق سبد کالای مشخص شده مابه‌التفاوت قیمت کالا را در طول دوره پرداخت می‌کند.

گفتنی است به گفته عسگریان شرط اختصاص ۱۲۰ هزار تومان یارانه مازاد این است که همین میزان اضافه هم صرف خرید کالاهای سبد تعریف‌شده دولت در کالابرگ شود.

بر این اساس افرادی که می‌خواهند از این طرح استفاده کنند باید الزاما ۲۰۰ هزار تومان از مبلغ یارانه خود را از کالابرگ استفاده کنند در این صورت مبلغ ۱۲۰ هزار تومان تشویقی به صورت اعتبار به یارانه آنها اضافه می‌شود و تا واریز یارانه ماه بعد فرصت استفاده از آن را دارند.

در صورت افزایش احتمالی تورمی قیمت اقلام سبد، مبلغ ۱۲۰ هزار تومان دوباره افزایش خواهد یافت به طوری که پرداخت خانوارها برای ۱۱ قلم کالا نسبت به میانگین سال ۱۴۰۱ تا پایان سال ۱۴۰۲ ثابت بماند.

بر این اساس ۱۱ کالای اساسی ثابت و بدون تغییر تا پایان سال ۱۴۰۲ به یارانه‌بگیران عرضه می‌شود. در صورت عدم استفاده از مزایای خرید اعتباری، همانند قبل می‌توان به صورت نقدی در تاریخ واریز یارانه نقدی، آن را برداشت کرد.

همچنین مشاور معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: زیرساخت لازم برای خرید از فروشگاه‌های مجازی در طرح کالابرگ الکترونیکی مهیا شده است.

سیدرضا یحیوی افزود: اکنون ۱۲ فروشگاه زنجیره‌ای و بیش از ۱۱۰ هزار فروشگاه خرد به طرح کالابرگ الکترونیکی متصل شده‌اند. مشاور معاون وزیر تعاون، درباره مهیا شدن امکان خرید از فروشگاه‌های مجازی در طرح کالابرگ الکترونیکی گفت: در این زمینه تست‌های فنی انجام شده است. 

وی ادامه ‌داد: در این روش مانند طرح کالابرگ الکترونیکی، فرد می‌تواند زمان تسویه‌حساب از گزینه «کالابرگ» استفاده کند و به همین شیوه ۱۲۰هزار تومان به یارانه هر فرد در خانوار افزوده شود.

مزایای طرح ملی کالا برگ الکترونیک

مرحله جدید طرح ملی کالا برگ الکترونیکی مشمول تمام خانوارهای دهک اول تا پنجم، به علاوه خانوارها و افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی می‌شود. در این طرح یارانه افراد به میزان ۱۲۰ هزار تومان به صورت اعتباری افزایش می‌یابد و در صورت احتمال افزایش قیمت اقلام و کالاهای اساسی مشمول طرح قیمت آنها بر اساس سبد مبنا تا پایان سال برای خانوارها ثابت می‌ماند و مابه‌التفاوت آن را دولت می‌پردازد.

مزایای این طرح برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه این است که یارانه ۴۰۰ هزار تومانی آنها به ۵۲۰ هزار تومان افزایش می‌یابد و قیمت کالاهای اساسی بر اساس سال مبنای اجرای طرح برای آنان ثابت می‌ماند و در واقع با یک تیر ۲ نشان می‌زنند.

اگر فردی از این طرح استفاده کند ۲ امتیاز به او داده می‌شود؛ امتیاز اول این است که دولت فاصله تورمی را پوشش می‌دهد و امتیاز دوم این است که ۱۲۰ هزار تومان دیگر نیز دریافت خواهد کرد.

این طرح را دولت به منظور بالا بردن سلامت خانواده‌ها و کمک به دهک‌های پایین جامعه انجام داده است تا بالا بودن قیمت کالاهای اساسی مانع نشود خانوارهای دهک‌های پایین برای تامین مواد غذایی خود مشکل داشته باشند.