مصرف مواد مخدر در حالی روندی رو به رشد دارد که این افزایش مصرف به دلیل ظهور مخدرها و روانگردان‌های جدید است. قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به آخرین پژوهش‌ها اعلام کرد؛ بیش از ۶۵ درصد همسرآزاری‌ها، ۵۵ درصد طلاق‌ها،۳۰ درصد کودک‌آزاری‌ها، ۲۵ درصد قتل‌های عمدی و ۲۳ درصد نزاع‌ها مرتبط با مواد مخدر است. 

علیرضا کاظمی در شانزدهمین کنگره دانش اعتیاد با بیان اینکه اعتیاد یکی از ۴ بحران بزرگ جامعه بشری و نگران‌کننده است، اظهار کرد: سازمان‌های بین‌المللی ۴ بحران را جزو اساسی‌ترین بحران‌های دنیا آورده‌اند که بحران اول فقر و شکاف طبقاتی و توسعه بی‌عدالتی در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی، بحران دوم تولید و انباشت سلاح‌های کشتار جمعی، بحران سوم، زیست‌محیطی و بحران چهارم اعتیاد است. 

وی گفت: بیش از ۹۰ درصد مردم مهم‌ترین دغدغه خود را اعتیاد نام برده‌اند. کاظمی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه آسیب‌های اجتماعی بزرگ‌ترین خطری است که کشور را تهدید می‌کند، افزود: ریشه بسیاری از مشکلات ما آسیب‌های اجتماعی است و اعتیاد، مادر آسیب‌هاست. آنچه بالاتر از مشکلات اقتصادی و امنیتی، کمر کشور را می‌شکند، موضوع آسیب‌های اجتماعی و در راس آن اعتیاد است.

* وجود ۱۱۸۴ نوع ماده مخدر و روانگردان در دنیا

وی با بیان اینکه تغییرات متعدد ایجاد‌شده در الگوها موجب شده انواع مواد روانگردان با برچسب‌های مختلف و در فضای غفلت و ناآگاهی مورد مصرف قرار گیرد، گفت: امروز با وجود ۱۱۸۴ ماده مخدر و روانگردان در سطح دنیا، به هر چیزی که مصرف می‌شود باید با دیده شک و تردید و ابهام نگاه کنیم.

قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ادامه داد: ۱۱۴ سال است مبارزه جدی و بی‌امان در حوزه مبارزه با مواد مخدر در دنیا دنبال می‌شود. شاید ۵۰ سال آن با رویکرد علمی و جامع در حوزه درمان و پیشگیری مبتنی بر رویکردهای علمی است اما با وجود ۱۱۴ سال مبارزه جهانی و مشخصا موفقیت‌های ایران در حوزه علمی و سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، همچنان روند فزاینده مصرف و شیوع در تمام کشورها وجود دارد.

* سود ۵۰۰ - ۴۰۰ میلیارد دلاری قاچاق موادمخدر 

وی معتقد است بخشی از این روند فزاینده به حوزه عرضه بازمی‌گردد، همچنین یکسری عوامل مربوط به حوزه‌های اقتصادی و نگاه‌های سودآور و کلان که نصیب سوداگران مرگ می‌شود. سود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد دلاری، گردش مالی این حوزه است. کاظمی با اشاره به ضعف‌های ساختاری و قانونی در کشور و دنیا که باعث افزایش این روند شده است، گفت: یکی از چالش‌های جدی ما در این حوزه، چالش‌های قانونی است که باید رفع شود اما بحران‌های مختلفی که در دنیا به صورت خواسته یا ناخواسته ایجاد می‌شود، باعث شده در سمت عرضه رشد فزاینده‌ای داشته باشیم و البته در سمت مصرف‌کنندگان تغییرات الگوها، فقدان دانش، مشکلات اجتماعی و فرهنگی باعث شده این رشد فزاینده شکل گیرد.

* افزایش ۲۳ درصدی مصرف موادمخدر نسبت به دهه گذشته

وی این را هم گفت که حاکمیت مطلق فضای مجازی بر زندگی آحاد مردم در بخش‌های مختلف باعث تغییر الگوی مصرف، الگوی دسترسی و توزیع، الگوی کشت، الگوی تولید و حتی الگوی مواد شده و اینها از عواملی است که باعث شده امروز شرایط فزاینده‌ای را در بحث مصرف مواد مخدر در جهان داشته باشیم. 

قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به وضعیت جهانی مبتنی بر گزارش ۲۰۲۳ سازمان ملل گفت: روند مصرف مواد مخدر نسبت به دهه گذشته ۲۳ درصد افزایش داشت و میزان مصرف مواد مخدر میان جوانان در بسیاری از کشور بیشتر از نسل قبلی است. 

به گفته وی، مرگ و میر ناشی از اختلال مصرف مواد مخدر 17.5 درصد در سطح جهان افزایش یافته و الگوی جنسیتی و سنی در حال تغییر است. کاظمی درباره تلاش برای کاهش مصرف مواد مخدر هم گفت: نیازمند علوم و دانش سازمان‌یافته و جامع متکی بر برنامه‌ها و اقدامات میدانی و عملیاتی هستیم. مشکل دیگری که وجود دارد، به‌روزآوری روش‌ها و فرآیندها در حوزه‌های مختلف درمان است.