گروه اقتصادی:‌ رئیس کل بانک مرکزی درباره وضعیت اقتصاد کلان کشور گفت: با نرخ‌های حاصله در سال‌های اخیر بویژه در سال جاری، تأکید می‌شود فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها مدیریت شده و در حال برگشت به روند بلندمدت متغیرهای کلان اقتصادی هستیم. محمدرضا فرزین با بیان اینکه اقتصاد ایران سال ۱۴۰۱ را با طیف وسیعی از تکانه‌های مغایر و مساعد اقتصادی و سیاسی پشت سر گذاشت، تصریح کرد: در حوزه متغیرهای پولی سال ۱۴۰۱ را خوب شروع کردیم اما با افزایش نرخ ارز در نیمه دوم سال، نرخ تورم حاصله راضی‌کننده نبود، اگر چه پیش‌بینی‌های تورم‌های غیرمتعارف در اقتصاد ایران نیز محقق نشد. وی ادامه داد: رشد متغیرهای حقیقی یا غیرپولی اقتصاد ایران در بهار ۱۴۰۱ پایین و نامناسب بود اما هر چه به پایان سال نزدیک شدیم، روند رشد بهتر شد و در نهایت نرخ رشد ۴ درصدی محقق شد که نشان داد همچنان موتورهای رشد برای تحقق رشدهای بالاتر، از سوخت لازم برخوردار نیست. رئیس کل بانک مرکزی درباره نرخ رشد سال ۱۴۰۱ ضمن اشاره به ۳ مشخصه یادآور شد: رشد حاصله به صورت ناموزون در بخش‌های مختلف اقتصادی محقق شد و بخش‌های نفت و صنعت با نرخ‌های نزدیک به دورقمی، عملکردی قابل ملاحظه و بخش‌های خدمات و کشاورزی عملکردی غیرقابل قبول داشتند. وی افزود: برای نخستین بار پس از سال‌ها تجربه نرخ‌های رشد منفی یا پایین در تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، از نرخ رشد ۶,۷ درصد برخوردار شدیم. این نرخ در زیربخش ماشین‌آلات معادل 15.4 درصد بود که یکی از دلایل آن، رویکرد حمایت از واردات کالاهای سرمایه‌ای از منظر تامین ارز و سیاست‌های تسهیل‌کننده برای این کالا بود. این نرخ رشد ما را به تحقق رشد بیشتر در سال‌های آتی به دلیل ظرفیت‌سازی مناسب امیدوار کرد. البته یکی دیگر از دلایل آن نیز افزایش منابع ارزی کشور به دلیل رشد قابل توجه تراز تجاری بود.

* کاهش ۱۴ درصدی تورم نقطه به نقطه

فرزین با بیان اینکه سال ۱۴۰۲ در حوزه متغیرهای پولی بویژه تورم، با اعداد تورم بالا در فروردین و اردیبهشت آغاز شد، گفت: از این ماه به بعد با اتخاذ سیاست‌های تثبیت، در بازارهای مالی آرامش برقرار شد و تورم نقطه به نقطه تاکنون نزدیک به ۱۴ واحد درصد کاهش یافته است. به گفته وی، آمار جدید اداره حساب‌های اقتصادی بانک مرکزی درباره رشد اقتصادی بهار سال ۱۴۰۲ بیانگر تحقق رشد 6.2 درصد در کل اقتصاد و 5.2 درصدی برای بخش غیرنفتی است که این نرخ‌ها بیش از ۳ برابر نرخ رشد در بهار سال ۱۴۰۱ است. فرزین با برشمردن ویژگی‌های رشد اقتصادی بهار سال ۱۴۰۲ عنوان کرد: رشد حاصله در تمام بخش‌های اقتصادی نسبت به بهار ۱۴۰۱ بیشتر است. بخش نفت با نرخ رشد خیره‌کننده 16.4 درصد در صدر تمام بخش‌ها بوده است. رئیس کل بانک مرکزی تأکید کرد: نرخ رشد تشکیل سرمایه بهار سال قبل به دلیل وضعیت نامناسب بخش ساختمان منفی بود اما بهار امسال با مثبت شدن بخش ساختمان، عدد کل نیز مثبت شده و از رشد ۲ درصدی برخوردار شده است. فرزین با بیان اینکه درباره آمار رشد تابستان باید منتظر آمار بانک مرکزی در پاییز بود،‌ تصریح کرد: بر اساس شواهد آماری موردی بخش‌ها می‌توان این جمع‌بندی را از وضعیت تابستان ارائه کرد. صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی که ۶۰ درصد ارزش محصول کارگاه‌های بزرگ صنعتی را نشان می‌دهد، حاکی از آن است رشد تولید در تیر 6.7 و مرداد 9.2 درصد بوده است. بالاترین رشد در مرداد متعلق به محصولات فلزی (45.7)، خودرو و قطعات (25.9) و صنایع دارویی (23.9) بوده است. وی ادامه داد: موجودی انبار صنایع در مرداد ۸ درصد کاهش یافته است. همزمانی رشد مثبت تولید با رشد منفی موجودی انبار، نشانگر آن است که عوامل عرضه و تقاضا به طور همزمان در حال تقویت رشد اقتصاد است. فرزین با بیان اینکه همچنان رشد تولید کالاهای سرمایه‌ای دورقمی است، یادآور شد: این رقم معادل 15.9 درصد است. رئیس کل بانک مرکزی تأکید کرد: شواهد آماری نشان می‌دهد بخش کشاورزی نیز در تابستان از وضعیت بسیار خوبی برخوردار بوده است. خرید بیش از ۱۰ میلیون تن گندم از کشاورزان یکی از علائم آن است. در بخش خدمات نیز تکانه مغایر اساسی در این فصل وجود نداشته است. البته هنوز درباره قضاوت نهایی زود است. وی در پایان درباره وضعیت اقتصاد کلان کشور گفت: با نرخ‌های حاصله در سال‌های اخیر بویژه در سال‌ جاری می‌توان اینگونه بیان کرد که فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم، مدیریت شده و در حال برگشت به روند بلندمدت متغیرهای کلان اقتصادی هستیم. فرزین خاطرنشان کرد: عملکرد بخش حقیقی از اسمی بهتر است. دلیل اصلی آن نیز وجود حباب‌های ناشی از انتظارات تورمی در جامعه است که با کاهش نرخ رشد نقدینگی و تورم و گشایش‌های حاصل از توسعه روابط خارجی، امیدوار به شتاب در بهبود آن هستیم.