گروه فرهنگ و هنر: مراسم اختتامیه نخستین کنگره ملی نوحه و نغمه‌های عاشورایی عصر دیروز با حضور حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در برج میلاد برگزار شد.

* ارسال ۱۱۰۰ اثر به نخستین کنگره نوحه 

دبیر نخستین کنگره ملی نوحه در ابتدای این نشست اظهار داشت: کنگره ملی نوحه برگزار شد تا بفهمیم این همه نوحه‌سرا وجود دارد که به فکر کودک و نوجوان هستند. دور هم جمع شدیم تا از ناگفته‌ها بگوییم. چقدر کربلا هنوز حرف ناگفته دارد.

مهدی زنگنه با بیان اینکه ۱۹۷ نوحه‌سرا بیش از ۱۱۰۰ اثر برای ما ارسال کردند، گفت: ذاکر، شاعر، عالم و استاد دانشگاه با سلایق مختلف را در هیأت داوران جمع کردیم و برای‌مان فرق نداشت که نوحه را کدام مداح خوانده است.

زنگنه با اشاره به اینکه نوحه در قرن اخیر از حیث غنای ادبی شگفت‌آور بوده است، برای همین پویش با «کدام نوحه زندگی کردی» را برگزار کردیم، گفت: رقابتی در این زمینه نبود بلکه در این پویش تلاش کردیم مروری بر نوحه‌های شنیده شده ایرانیان کنیم. قطعاً کار ما خطا نداشته است و از همین امروز پذیرای نظرات همه هستیم.

در بخش دیگر این مراسم حجت‌الاسلام مجید باباخانی، رئیس سازمان هیأت و تشکل‌های دینی اظهار داشت: نوحه معنوی‌ترین و فراگیرترین بخش هیأت است. نوحه ماناترین بخش هیأت شده زیرا رنگ بقا یافته است. نوحه اگر وجه آسمانی نداشته باشد، ماندنی نمی‌شود. وی ادامه داد: نوحه‌های «مکن ‌ای صبح طلوع» و «امشبی را شه دین در حرمش مهمان است» ماندگار شدند زیرا آسمانی بودند. باباخانی گفت: سازمان هیأت ایجاد شده است تا فعالان عرصه هیأت با فراغ بیشتری خدمات خود را ارائه کنند. کار ما فراتسهیل‌گری است. به تمام کنشگران این عرصه می‌گوییم با وجود بضاعت کمی که داریم اما تلاش می‌کنیم تا کارهای آنان بیش از گذشته اثرگذار باشد.

* لزوم ورود دانشگاهیان و پژوهشگران به بررسی علمی نوحه و هیأت 

میثم مطیعی، داور بخش پایان‌نامه و پژوهش کنگره ملی نوحه اظهار داشت: سابقه رثا و سوگ به اندازه تاریخ بشر است. در ادیان مختلف داشتیم و اسلام هم گریه پیامبر برای مادرشان و عموی خود حضرت حمزه را دارد. در صدر اسلام افرادی را داشتیم که شعر می‌سرودند. به طور مثال شخصی به نام صعصعه سوهان را داشتیم که شعر می‌سرود. 

وی افزود: ما قبل از ورود اسلام به ایران، سوگ سیاوشان را داریم. صنف مویه‌گران را داشتیم که مانند همین نوحه‌سرایان بودند. بعد از ورود اسلام مجالس عزاداری برای اهل‌بیت را داریم. با روی کار آمدن آل‌بویه مجالس نوحه‌خوانی و تعزیه ایجاد شد.

مطیعی گفت: فعالیت شاعران در عرصه دینی را داریم که کسایی مرزی نخستین شاعر آیینی است. یغما جندقی که در ۱۲۷۶ درگذشت مبدع نوحه‌سرایی نوین است.

استاد دانشگاه گفت: امروز در بین هیأت‌ها مسائل جدید و سوالاتی داریم که در مجالس علمی باید درباره‌اش صحبت شود. نوحه به یک پشتوانه علمی، مهارتی و هنری تکیه دارد و از پژوهشگران دعوت می‌کنم در دوره‌های بعدی آثار خود را ارسال کنند. وی تصریح کرد: نظام مسائل هیأت و نوحه‌سرایی باید استخراج شود. بیشتر آثار ارسالی به کنگره مرتبط با نوحه نبود و برخی از آنها ساختار پژوهشی نداشت. برای سال بعد محور و موضوعات پژوهشی اعلام خواهیم کرد. رهبر انقلاب در دیدار مداحان فرمودند اساتید دانشگاه باید بیایند و نوحه و مداحی را بررسی کنند.

مطیعی گفت: هدف کنگره، طراحان و مسؤولان آن رقابت نازل و دور از شأن هیأت نبوده است و برای تشدید بیشتر دیده شدن شکل نگرفته است.

همچنین حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در بخش دیگری از مراسم اظهار داشت: حکایت فقط واگویه هنری و حماسی دلدادگی و دلبستگی ما نیست، فقط آیین و مناسک و رسومی که ارزنده و زی‌قیمت است، نیست بلکه ماجرا از حقیقت عالم نشأت می‌گیرد.

وی افزود: تجلی‌هایی مانند نوحه پیوند ما را با این ماجرا که منبع نور است، فراهم می‌کند. دست کم گرفتن نوحه در این مکتب و آیین خطاست.

قمی با بیان اینکه نیاز است ابعاد علمی این کنگره‌ها بیش از پیش جدی گرفته شود، تصریح کرد: بابت کوتاهی‌های انجام شد عذرخواهی می‌کنم و دست کسانی را که در این قالب ماندگار تلاش می‌کنند، می‌بوسم.

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی افزود: خاطرم هست که کم‌سن و سال بودیم و از قم خود را به حسینیه پنبه‌چی و بیت‌الزهرا می‌رساندیم که نوحه و مناجات او نظیر نداشت و بحق امروز مجالی شده است که از حاج محمدرضا طاهری تجلیل کنیم. عنوان مهرواره را برای این رویداد می‌پسندم که باید بین‌المللی شود.

 در پایان این برنامه از نفرات برگزیده در بخش‌های مختلف تقدیر به عمل آمد که اسامی برگزیدگان به شرح ذیل است:

* بخش نوحه‌سرایان برگزیده 

سعید پاشازاده از تهران، جواد فلاح از تهران، حمید رمی از دزفول و مسعود الفیصلی از آبادان

* برگزیدگان بخش کودک و نوجوان 

محسن رضوانی از تهران، یوسف رحیمی از قم و مصطفی مداح از شهریار

* برگزیدگان بخش پایان‌نامه، پژوهش و مقالات 

بشری صاحبی از تهران، رضا خورشیدی‌فر از قم و سیده‌فرشته حسینی از تهران 

* برگزیدگان بخش محورها 

امین سمیعی از تهران، سیدمحمدرضا حسینی از تهران، مجتبی تاجیک از ورامین، میلاد حسنی از تهران، سیدمحمدحسین آل‌مجتبی از قم، عباس قانعی از تهران، خسرو جولاقانیان و ابراهیم جولاقانیان از گراش استان فارس 

* بخش عربی و آذری 

عماد الکثیری از شوش‌دانیال، نوری جابری‌زاده  از خرمشهر، حسن فرحانی از خرمشهر، قیس فرحانی از خرمشهر، محمد نعمت‌دوست از مراغه و فاطمه عبودی اصل از حمیدیه 

* برگزیدگان دبیرخانه کنگره 

محمدمهدی سیار و جعفر رسول‌زاده متخلص به آشفته

همچنین در این مراسم از محمدرضا طاهری به عنوان پرچمدار نغمه‌پردازی نوین برای 3 دهه نغمه‌پردازی و خلق نواهای نوآورانه و در عین حال اصیل برای جلسات عزاداری و موالید اهل‌بیت(ع) تجلیل شد.

* هدیه ویژه رهبر انقلاب برای محمدرضا طاهری

سعید حدادیان، مداح اهل‌بیت(ع) در این مراسم با اشاره به اینکه امروز روضه محضر رهبر انقلاب در سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع) بودم، گفت: حضرت آقا خبردار شدند بناست از حاج محمدرضا طاهری تجلیل داشته باشیم که ایشان عبای خود را برای هدیه برای حاج محمد ارسال کردند.

مداح اهل‌بیت(ع) اضافه کرد: حاج‌محمد از 6 سالگی رسماً می‌خواند و بیش از 5 دهه نوحه‌خوانی کرده است که جا داشت از او مجزا تجلیل شود نه اینکه در حاشیه یک برنامه باشد.

وی با بیان اینکه حاج‌محمد طاهری با هرکس صیغه شهادت خواند شهید شد، گفت: بعد از اینکه با من صیغه شهادت خواند، باب شهادت بسته شد! حدادیان در ادامه دل‌نوشته‌ای برای حاج محمدرضا طاهری خواند با این مطلع که کار تجلیل از تو برادرم کار ما نیست کار رفیقان شهیدت است.