گروه فرهنگ و هنر: بیست‌و‌یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی با دبیری احمد جولایی، سوم تا یازدهم مهر در بخش‌های «رادیو تئاتر» و «نمایشگاه هنرهای نمایشی» به میزبانی تهران، «صحنه‌ای» (ویژه-آزاد) و «بین‌الملل» به میزبانی استان گلستان (گرگان و کردکوی)، «شبیه‌خوانی» به میزبانی استان مرکزی (تفرش)، «نمایش‌های فردی، نقالی، روایت‌های ملی و کارآواها» و «معرکه‌ها، آیین‌ها و بازی‌های نمایشی» به میزبانی استان چهارمحال‌وبختیاری (شهرکرد)، «عروسکی» و «دانشجویی» به میزبانی خراسان شمالی (بجنورد) و «سمینارهای پژوهشی» و «نمایشنامه‌نویسی» به میزبانی آذربایجان شرقی (تبریز) در حال برگزاری است. در همین ارتباط نشست خبری بیست‌و‌یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی ‌و سنتی با حضور کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی، احمد جولایی، دبیر این دوره رویداد و هنرمندان و اصحاب رسانه صبح دوشنبه سوم مهر در تالار مشاهیر تئاتر شهر برگزار شد.

کاظم نظری در این نشست گفت: «امسال با هدف پررونق شدن هنرهای نمایشی جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی در استان‌ها برگزار می‌شود و امیدواریم این روند تأثیرگذار بوده و تداوم داشته باشد».

در ادامه، احمد جولایی گفت: «آغاز به کار جشنواره از امروز سوم مهر همزمان با آغاز ولایت امام زمان(عج) خواهد بود و در سالروز ولادت پیامبر اکرم(ص) در روز سه‌شنبه یازدهم مهر در استان گلستان به پایان خواهد رسید. شعار این دوره از جشنواره که «آیین، سنت، سرمایه ملی» است، شاید این شعار در ابتدا ساده باشد اما باید به این موضوع توجه داشت که نمایش فاقد تاریخ است که با تکرار به سنت تبدیل خواهد شد. برای برگزاری جشنواره آیینی ‌و سنتی ۲۴ ماه زمان وجود دارد که من تنها ۸ ماه و در واقع یک‌سوم این فرصت را برای برنامه‌ریزی در اختیار داشتم. ما فراخوان را در هفتم‌ فروردین اعلام کردیم و خوشبختانه ۸۱۰ اثر به دبیرخانه ارسال شد».

وی افزود: «ما با توجه به اینکه آیین‌‌ها و سنت ما از دل شهرها و استان‌های کشور بیرون آمده‌اند، سعی کردیم هر آیین را به استان خود بازگردانیم».

جولایی در ادامه به تشریح کلی آیین‌ها پرداخت و دستاوردهای این دوره از جشنواره را اینچنین معرفی کرد: «برای نخستین‌بار تعزیه‌خوانان زن در تکایای تفرش حضور خواهند داشت. میهمانان خارجی به جای تمرکز در پایتخت، به استان‌های بجنورد و گلستان خواهند رفت. همچنین از دیگر دستاوردهای این دوره مشارکت شورای عالی انقلاب فرهنگی و قبول مسؤولیت قائم‌مقامی جشنواره توسط ۴ مدیرکل استان‌های شرکت‌کننده است».

در ادامه نرگس یزدی، دبیر بخش سمینار جشنواره با اشاره به اینکه این دوره سمینار به ‌صورت متفاوت برگزار خواهد شد، گفت: «ما از زمان انتشار فراخوان سعی کردیم از رویکردهای رایج و کلیشه‌ای عبور کنیم و سمینارها را با محورها و پرسش‌های متفاوت برگزار کنیم. امیدواریم مجموعه مقالات چاپ شود و بتوانیم منبع ارزشمندی به جا بگذاریم».

مدیر انتشارات نمایش ادامه داد: «نزدیک به ۷۰ مقاله به دست ما رسید. بخش مهم و بین‌المللی این سمینارها اهمیت دادن به گفت‌وگوی جهانی بود تا تبادل‌ نظر شکل بگیرد، به همین دلیل سراغ مطرح‌ترین نظریه‌پردازان همچون ریچارد شکنر، ماروین کارلسن، مایکل چمرز، ولادیمیر استانیفسکی، بهارات گوپت و... رفتیم».

مژگان وکیلی، دبیر بخش بین‌الملل جشنواره نیز در این نشست گفت: «جشنواره نمایش‌های آیینی ‌و سنتی در ۲ دوره قبل به ‌صورت ملی برگزار شد و این بار با حمایت مدیرکل هنرهای نمایشی مجددا به‌صورت بین‌المللی میزبان هنرمندان است».

وی ادامه داد: «از زمان انتصاب دبیر، بلافاصله انتشار فراخوان جشنواره در سطح بین‌الملل آغاز شد و بعد از فعالیت‌های چندماهه ۴۰ اثر به ما رسید که با توجه به اولویت ۷ اثر در بخش اول پذیرفته شدند».

وکیلی افزود: «با توجه به شرایط زمانی در نهایت ۳ نمایش را برای حضور در جشنواره دعوت کردیم. نمایش «کارنیوال» از ارمنستان در بجنورد اجرا خواهد داشت. نمایش «اپرای پکن» از کشور چین و نمایشی از تاجیکستان هم در گرگان اجرا خواهند شد». نماینده شورای انقلاب فرهنگی دیگر سخنران این نشست با اشاره به اینکه نمایش‌های آیینی، تبلور فرهنگ عمومی است، گفت: «ما 50 اثر دریافت کردیم و با توجه به اولویت‌های محتوایی 4 اثر انتخاب شد که از این میان یک اثر برتر و ۳ اثر شایسته تقدیر خواهند بود».

* تحقق تئاتر ملی با هویت ایرانی - اسلامی ضروری است

محمود سالاری، معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی به مناسبت برگزاری بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی نوشت: تحقق شایسته «تئاتر ملی با هویت ایرانی - اسلامی» در عصر رسانه‌های دیجیتال ضروری است.

متن پیام محمود سالاری به مناسبت برگزاری بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی به این شرح است: «سنت‌های قوام‌یافته و آیین‌های دیرپای ایرانی در گستره اقلیم وسیع فرهنگیِ این سرزمین، آیینه تمام‌نما و مجموعه‌ای کامل و جذاب از روحیه، تفکر، ذوق، سلیقه، ذهنیت زیباگرا، نگاه صلح‌جو و صراط امیدبخشِ مردم حقیقت‌جوی این دیار است که در طول دگردیسی‌های هزاران ساله، به گوناگونی جغرافیای متنوع ایران اسلامی در رنگ‌ها و گونه‌های مختلف رخ می‌نمایاند و در هر گوشه‌ای از این سرزمین پهناور و در میان هر قومی و گویشی و پوششی، صدایی واحد را تکرار می‌کند؛ صدای هویت مردمی بزرگ و بزرگوار، با دیرینه روشن و پیشینه‌ای استوار!

در عصر رسانه‌های دیجیتال، لزوم طراحی و سازماندهی سازوکاری نظام‌مند و فراگیر برای تحقق شایسته «تئاتر ملی با هویت ایرانی - اسلامی» بیش از هر زمان دیگری خودنمایی می‌کند.

ضروری است با هم‌افزایی رو به رشد و کارشناسی، شاهد نتایجی چشمگیرتر و شایسته‌تر از جریانی باشیم که قریب به ۳ دهه در بستر جشنواره‌های آیینی و سنتی این سرزمین عزیز، جاری و ساری است. با احترام به سعیِ صفابخش تمام حاضران در بیست‌ویکمین منزل این کاروان باشکوه، توفیقات روزافزون کلیه حاضران و دست‌اندرکاران جشنواره بیست‌ویکم را از درگاه ایزد منان خواستارم».