فاطمه محمدی*: جایزه مصطفی(ص) جایگاه علم و فناوری ایران در جهان را تثبیت می‌‌کند. ایران با رویکرد کاملا علمی تخصصی، دانشمندان جهان را گرد هم آورده و درصدد است با برپایی این رویداد، جایگاه علم و فناوری خود را در جهان تثبیت کند. 

جایزه مصطفی(ص) یک جایزه علم و فناوری ایرانی است که هر ۲ سال یک بار به دانشمندان برتر جهان اسلام اعطا می‌شود. این جایزه به نام حضرت محمد(ص)، بنیان‌گذار جهان اسلام و به دلیل تأکید بسیار ایشان بر علم‌آموزی، به نام یکی از القاب او، مصطفی(ص) به معنی برگزیده، نام‌گذاری شده‌ است. نامزدی برای دریافت جایزه مصطفی(ص)، بر مبنای یک اثر یا دستاورد برجسته نظری یا کاربردی صورت می‌گیرد و مجموع فعالیت‌های علمی یا اثر کلی یک فرد بر حوزه‌های علمی فناوری، مورد توجه داوران قرار دارد. داوطلبان، آثار علمی خود را از طریق یکی از نهادهای نامزد‌کننده به دبیرخانه جایزه ارائه می‌کنند. امسال پنجمین دوره جایزه مصطفی(ص) همانند دوره‌های قبل برگزار می‌شود اما یک تفاوت با دوره‌های قبل دارد و آن مکان برگزاری این رویداد است. در پنجمین دوره، اصفهان زیبا، پایتخت سنت و فرهنگ و هنر اصیل ایرانی میزبان دانشمندان صاحب‌نام عرصه‌های مختلف علمی و پژوهشی در جهان اسلام است. زنان نیز در دوره‌های متوالی قبلی نقش زیادی برای رقابت بر سر این جایزه بین‌المللی داشته‌اند و امسال نیز در این گردهمایی علمی و فرهنگی حضور دارند. بی‌شک این رویداد بین‌المللی گفت‌وگوی اثربخش بین کشورهاست و پیام‌آور صلح و دوستی و محبت در ساحت علم و فناوری و رشد و بسترساز توسعه خواهد بود. ما هم تلاش می‌کنیم روایتگر خوبی برای لحظه‌های زیبای جایزه مصطفی(ص)، این رویداد بین‌المللی باشیم. جایزه مصطفی در سال ۱۳۹۱ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده ‌است. مطابق این مصوبه، شورای سیاست‌گذاری متشکل از دانشگاه‌ها و مراکز بزرگ علمی ایران و جهان اسلام بر روند اعطای این جایزه نظارت می‌کند و مسؤولیت ایجاد دبیرخانه و برگزاری جایزه مصطفی بر عهده پارک فناوری پردیس است. جایزه مصطفی(ص)، سال ۱۳۹۵، در پانزدهمین مجمع عمومی کمیته علم و فناوری سازمان همکاری اسلامی (کامستک) مورد تقدیر وزرای علوم کشورهای اسلامی قرار گرفت و نشریه علمی ساینس نیز از این جایزه به عنوان نوبل اسلامی یاد کرده است. آنچه جالب است دیدگاه رسانه‌های خارجی نسبت به این رویداد است. انعکاس خبرهای جایزه مصطفی(ص) منجر به انعکاس رسانه‌ای آن در ۱۸۸ شبکه تلویزیونی، رادیویی، روزنامه، خبرگزاری و سایت خبری از ۱۹ کشور جهان شده است. به عنوان مثال، شبکه المیادین در گزارش تصویری به نقش جایزه مصطفی(ص) در هموار کردن ارتباط بین دانشمندان مسلمان اشاره می‌کند و معتقد است این جایزه در نزدیک کردن کشورهای اسلامی در زمینه‌‌های علمی نقش بسزایی دارد و ارتباط مستقیم بین دانشمندان را فراهم می‌کند. رسانه صهیونیستی تایمزآو نیز بیان می‌کند راه‌اندازی جایزه مصطفی(ص) از سوی ایران در راستای دستیابی دانشمندان ایرانی به هدف اصلی‌ خود، یعنی تبدیل شدن به یک قدرت علمی و منطقه‌‌ای است. جایزه مصطفی(ص) می‌تواند جایگاه علم و فناوری ایران در جهان اسلام را تثبیت ‌‌کند. انزوای ایران در جوامع بین‌المللی یکی از شایعاتی است که معاندان جمهوری اسلامی ایران آن را به‌عنوان یکی از شکست‌های آن قلمداد می‌کنند. یکی از بسیار مثال‌های نقض این مغلطه، جایزه مصطفی(ص) است. این جایزه که 4 دوره برگزار شده و در آستانه برگزاری دوره پنجم است، میزبان صدها دانشمند از سراسر جهان بوده است. جایزه مصطفی با قدمت 10 ‌ساله و با برگزاری تنها 5 دوره، در تراز جوایز بسیار معتبر علمی قرار گرفته و دانشمندان بسیاری درصدد به‌دست آوردن آن هستند. سوال این است: آیا کشوری با داشتن جایزه‌ای علمی که صدها دانشمند را گرد هم می‌آورد، می‌تواند به انزوا فرو رفته باشد؟ نکته اینجاست که جایزه مصطفی تنها به دانشمندان مسلمان اختصاص ندارد و اخذ این جایزه به دین و مذهب دانشمند ارتباط مستقیمی ندارد. یعنی ممکن است دانشمندی غیرمسلمان نیز که برای بهبود شرایط بشریت گامی برداشته است، موفق به کسب جایزه مصطفی شود.جایزه مصطفی با هدف تشویق و توسعه فعالیت‌های علمی در حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات به اثری تعلق می‌گیرد که نقش مهمی در پیشبرد این علوم در جهان داشته یا نتایج آن زمینه‌ساز ارتباط موثر جهانی یا تحول مثبت در سبک زندگی انسان‌ها باشد.

پژوهشگر حوزه زنان و خانواده *