ثمانه اکوان: جنگ در اوکراین تا چند روز دیگر به ششصدمین روز خود میرسد. قطار این جنگ که با حمایت و همراهی غرب از اوکراین، به درازا انجامیده، به نظر میرسد کمکم در حال رسیدن به ایستگاه پایانی است. با وجود سرازیر شدن سیل اسلحه و مهمات و منابع مالی از سوی کشورهای غربی بهسمت کییف، به نظر میرسد توان غرب در حمایت از زلنسکی هر روز بیشتر از روز قبل تحلیل میرود. سفر اخیر زلنسکی به ایالات متحده و دیدار و گفتوگوهای او در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل نشان از «خستگی» جهان از این جنگ دارد؛ جنگی که به نظر میرسد میتواند در صورت ادامه یافتن حمایتها از اوکراین، تا دههها ادامه یابد و در نهایت نیز با نتیجه دلخواه غرب همراه نشود.
از ابتدای جنگ، تلاشهای زیادی از سوی برخی کشورها صورت گرفت که به عنوان میانجی وارد شوند و تلاش کنند 2 طرف به سمت آرامش و آتشبس رهنمون شوند. با این حال کشورهایی مانند ایالات متحده بارها تلاشها در جهت صلح را رد کرده و خواهان ادامه جنگ تا زمانی شدند که اطمینان یابند اوکراین دست برتر را در زمین نبرد دارد. تلاشهای ابتدایی امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، شی جینپینگ رئیسجمهور چین و حتی پادرمیانی کشورهایی مانند ترکیه و عربستان نیز نتوانست عزم غرب برای رویارویی با روسیه را کم کند.
حالا با وجود گذشت نزدیک به 600 روز از آغاز این جنگ بسیار ویرانگر، در کشورهای غربی نگرانیهای بیشتری درباره چگونگی ادامه یافتن مقابله نظامی کییف با مسکو به وجود آمده است. بزرگترین متحد اوکراین، یعنی دولت بایدن، این روزها با مشکلات زیادی برای جلب حمایت کنگره و افکار عمومی در این باره روبهرو است. از یک سو تأمین منابع مالی جنگ بهصورت فزایندهای بر دوش مالیاتدهندگان آمریکایی افتاده و از سوی دیگر افکار عمومی هر روز بیشتر از روز قبل درباره کارآیی این سیاستها در شرایطی که مردم در این کشور با تورم مواجهند، سؤال میپرسد. این در حالی است که جمهوریخواهان و طرفداران ترامپ نیز این جنگ را بینتیجه و بیدلیل میدانند و معتقدند دولت بایدن میتوانست جلوی افزایش تنشها در منطقه را بگیرد اما این اقدام را انجام نداد. دونالد ترامپ که مهمترین رقیب انتخاباتی بایدن در سال 2024 است، بارها بیان کرده در صورت انتخاب شدن بهعنوان رئیسجمهور آینده آمریکا، به این جنگ و حمایتهای مالی و نظامی از اوکراین پایان میدهد. جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان و سنا نیز هر روز بیشتر از روز قبل خواهان شفافسازی روند ارسال منابع مالی، همچنین چگونگی هزینهکرد آنها در اوکراین میشوند و اعتقاد دارند بسیاری از این منابع مالی در سیستم حکومتی فاسد اوکراین به هدر میرود و سلاحهای آمریکایی نیز از دیگر نقاط جهان سر درمیآورد.
در اروپا نیز مساله بهتر از آمریکا نیست. تحلیلهای مربوط به زمستان سخت سال پیش در اروپا، با وجود همه ملاحظات و مواظبتها برای درز نکردن اخبارشان، به مرور در رسانهها منتشر و مشخص میشود سال گذشته به دلیل تورم ناشی از جنگ اوکراین و افزایش قیمت حاملهای انرژی، زمستان سخت بر اروپا حاکم شد و سال جاری نیز قرار است به تورم سال قبل افزوده شود.
همسایگان اوکراین نیز از تبعات این جنگ در امان نیستند. درگیری و تنشی که بین کییف و ورشو بر سر معامله غلات رخ داده، به احتمال زیاد گریبان تمام همسایگان اوکراین و کشورهای اروپای شرقی را میگیرد. این کشورها که توان فروش غلات و محصولات خود را نیز ندارند، حالا باید علاوه بر رد کردن سلاحهای مورد نیاز اوکراین از مرزهایشان و تحمل مشکلات امنیتی متعدد، اقتصاد خود را نیز در معرض خطر ببینند و زمانی که در این باره به اقدامات غرب و کییف اعتراض میکنند، با این اتهام روبهرو میشوند که در راستای سیاستهای روسیه حرکت میکنند.
همه این شرایط در حالی برای متحدان غربی اوکراین رخ داده که کییف نشان داده است در ضدحملات نیز موفق نبوده و چشمانداز روشنی درباره پایان جنگ وجود ندارد. اگر تا دیروز روسیه از هر پیشنهادی برای صلح در منطقه استقبال میکرد، امروز بیان میکند پیشنهادهای مبتنی بر آتشبس را نمیپذیرد. این شرایط اگر موشکهای دوربرد یا هواپیماهای جنگنده و تجهیزات نوین به دست اوکراین برسد، پیچیدهتر نیز میشود، زیرا روسیه دیگر حمله به خاک خود را تحمل نمیکند و تلاش میکند اقدامات تلافیجویانه بیشتری علیه کییف اعمال کرده یا با شدت بیشتری خاک همسایهاش را به توبره بکشد.
شاید تا چند وقت دیگر، با رسیدن فصل زمستان و افزایش مشکلات غرب در تامین نیازهای اقتصادی خودش و اوکراین به صورت همزمان، شرایط برای همه طرفهای درگیر در این جنگ پیچیدهتر شده و زلنسکی که انتخابات ریاستجمهوری اوکراین را نیز پیش رو دارد، با انتقادهای بیشتری در داخل کشورش مواجه شود. او باید در طول مدت باقیمانده از دوران ریاستجمهوری ثابت کند این همه کمک نظامی و مالی غرب به اوکراین، بیثمر نبوده و او بدون دلیل پیشنهاد «زمین در برابر صلح» را رد نکرده است. اگر شرایط همچنان به نفع روسیه و به ضرر اوکراین پیش برود و نیروهای اوکراینی نتوانند قابلیت خود و استفاده از تجهیزات نوین نظامی در جبهههای نبرد را به نمایش بگذارند، مجبور باشند در نهایت به بررسی پیشنهاد زمین در برابر صلح بپردازند و نشان دهند ماهها درگیری و تلفات بالای نظامیان و غیرنظامیان کاملا بیهوده بوده است.