ابراز بیاطلاعی سرویسهای اطلاعاتی غرب از حمله حماس چه پیامدی برای رژیم صهیونیستی دارد؟
ثمانه اکوان: با گذشت ۸ روز از حمله غافلگیرانه حماس به شهرکهای صهیونیستی و آغاز جنگ بین صهیونیستها و فلسطینیان در غزه، سازمانهای اطلاعاتی غربی در حال تلاش برای جبران آبروی از دست رفتهشان در عملیات مقاومت هستند. سازمانهای اطلاعاتی کشورهای غربی که هیچکدام نتوانستند آمادگی حماس برای این حملات را پیشبینی کنند و چارهای برای آن داشته باشند، حالا هر کدام به صورت جداگانه اعلام میکنند چند روز پیش از انجام این حملات به رژیم صهیونیستی در این خصوص پیام داده بودند اما دولت نتانیاهو قصد نداشت به این هشدارها توجه کند.
اولین خبری که در این باره منتشر شد، خبر اطلاع داشتن مصر از این حملات و آگاهسازی رژیم صهیونیستی از تحرکات در غزه بود البته مسؤولان مصری بلافاصله بعد از انتشار این خبر آن را تکذیب کردند اما مسؤولان امنیتی آمریکا بار دیگر در گفتوگو با رسانهها بیان کردند مصر اطلاعات خوبی در این باره در اختیار دولت نتانیاهو گذاشته بود اما او توجهی به این هشدارها نکردند.
هشتم اکتبر، یعنی یک روز بعد از این حملات، مسؤولان اطلاعاتی ایالات متحده اعلام کردند نه آمریکا و نه مسؤولان اطلاعاتی و امنیتی رژیم صهیونیستی از این حملات خبر نداشتند اما روز گذشته شبکه خبری سیانان به نقل از منابع آگاه خود گزارش داد آژانسهای اطلاعاتی آمریکا اندکی پیش از شروع حملات- دقیقا یک روز پیش از آغاز حملات حماس- به دولت واشنگتن در این باره هشدار داده بودند اما دولت بایدن به این نتیجه رسیده است که حملات بین حماس و اسرائیل به لحاظ تاریخی، طبیعی است و این گزارشها در آن زمان چیز جدیدی نداشته است!
بر اساس گزارش سیانان، جامعه اطلاعاتی آمریکا هم یک روز پیش از این حملات، از فعالیتهای غیرطبیعی حماس آگاه شده و دلیل این امر، استفاده از اطلاعات ارائه شده توسط صهیونیستها بوده و البته گزارشها هیچ پیشبینیای از مقیاس و اندازه حمله احتمالی نداشته است.
در طول یک هفته گذشته بسیاری از رسانههای غربی، سازمانهای اطلاعاتی رژیم صهیونیستی را مسؤول اصلی غافلگیر شدن ارتش این رژیم دانستند و تحلیلهای مختلفی را در این زمینه منتشر کردند. با این حال کمتر کسی به عدم توانایی جامعه اطلاعاتی و آژانسهای اطلاعاتی دولت بایدن در پیشبینی این موضوع پرداخت.
رسانهها، عموما اختلافات درونی در دولت نتانیاهو را علت اصلی بیتوجهی به هشدارهای دادهشده به دولت دانستهاند؛ اختلافاتی که باعث ضعف در سیستم سیاسی، دفاعی و اطلاعاتی این رژیم شده است اما در هر صورت اخطار لحظه آخری سازمان سیا به صهیونیستها هم نمیتوانست جلوی سیل عظیم حملات موشکی و زمینی به شهرکهای صهیونیستنشین را بگیرد و سران رژیم صهیونیستی نمیتوانستند در این مدتزمان کم واکنش مناسبی به این حملات داشته باشند.
برای بسیاری از تحلیلگران روابط بینالملل، حملات انجامشده توسط حماس، یادآور حملات سوریه و مصر به سرزمینهای اشغالی در سال 1973 و جنگ یوم کیپور است؛ جنگی که در نهایت باعث شکست فضاحتبار رژیم صهیونیستی از بعد اطلاعاتی و تا حد زیادی، نظامی شد. بزرگترین قربانی جنگ یوم کیپور در سال 1973، از لحاظ سیاسی، گلدا مئیر، نخستوزیر رژیم صهیونیستی بود که نتوانست بخوبی ارتش این رژیم را در مقابل حمله غافلگیرانه سوریه و مصر آماده کند و طی چند روز بزرگترین خسارات را بر ارتش این رژیم وارد ساخت. سیل حملات مصر و سوریه به رژیم صهیونیستی اگرچه با پاسخ نظامی این رژیم مواجه شد اما در نهایت رژیم صهیونیستی را با ضعف آشکار خود در مسائل نظامی روبهرو ساخت و بعد از مدتی سران رژیم مجبور به مذاکره در کمپ دیوید شده و صحرای سینا را نیز به مصر بازگرداندند.
در ماجرای درگیریهای اخیر نیز به نظر میرسد از هماینک مشخص است بزرگترین بازنده این جنگ، کسی جز نتانیاهو نیست. او که پیش از این نیز با موانع و مشکلات زیادی در داخل دولتش مواجه بود، سعی داشت با پیشبرد لوایح قضایی، زمینه برای ماندگاریاش در سیاست این رژیم را فراهم کند و صدای مخالفان را خفه و بالاترین میزان فشار را نیز به مسلمانان و فلسطینیان وارد کند. بعد از مدتی تلاش او برای فرار کردن از زیر بار دادگاههای مرتبط با فساد مالیاش، کار را به جایی رساند که برای دیدار و ملاقات با بایدن در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به مسؤولان آمریکایی التماس کند.
این جنگ شاید در ظاهر اتحاد ایالات متحده با تلآویو را موجب شده است اما زمانی که جنگ پایان یابد، نتانیاهو باید به سوالات درباره علت غافلگیری ارتش این رژیم از عملیات انجامشده پاسخ دهد و مانند گلدا مئیر روبهروی کمیته تحقیق از این حادثه بنشیند و به احتمال زیاد برای همیشه از حضور در عالم سیاست استعفا کند. رسانههای آمریکایی بویژه رسانههای طرفدار بایدن تلاش دارند با انتشار اخبار مربوط به آگاهیرسانی به دولت نتانیاهو درباره احتمال انجام شدن عملیات توفان الاقصی، بیش از پیش تقصیر بیتوجهی به این مساله را گردن نتانیاهو بیندازند تا مهمترین مانع بر سر اجرایی شدن راهحل ۲ دولتی که مورد نظر آمریکا و اروپاست، از صحنه سیاست رژیم صهیونیستی محو شود.
بر همین اساس نشریه «کانورسیشن»، در گزارش خود مینویسد حتی در صورتی که ارتش رژیم صهیونیستی از این عملیات نیز خبر داشت، باز هم نمیتوانست پاسخ درستی به این عملیات نشان دهد، زیرا در نهایت ضعف قرار دارد. لیام کالینز، یکی از استادان دانشکده نظامی ایالات متحده در این مقاله مینویسد: «در طول دوران فعالیت کاریام در ارتش، هر زمان اطلاعات در اختیار داشتم، عملیات نظامی را بر اساس آن تعریف میکردم اما همیشه آماده وقایعی بودم که در گزارشهای اطلاعاتی لحاظ نشده و احتمال میدادم دشمن به انجام آنها مبادرت کند. به نظر میرسد اسرائیل برای هیچکدام از این وقایع آماده نبود». او در ادامه مینویسد: «اگر نظریه وارن رادمن، سناتور سابق ایالات متحده را قبول داشته باشیم، تعریف «شکست اطلاعاتی» این است: زمانی که اتفاق بدی میافتد و شما هیچ اطلاعی راجع به این حادثه ندارید. بر این اساس، حمله غافلگیرانه به اسرائیل قطعا یک شکست اطلاعاتی بوده است». کالینز در ادامه تاکید میکند: «بخش دیگر دفاع، غیر از داشتن سلاحهای نوین و سیستم دفاعی قوی، این است که بدانید دشمنتان چگونه فکر و چگونه عمل میکند. اسرائیل در این مساله نیز به نظر میرسد کاملا با خودش درگیر است و هیچ اطلاعی در این زمینه ندارد».
مارتین ایندایک، سفیر سابق ایالات متحده در سرزمینهای اشغالی و نماینده ویژه دولت اوباما در مذاکرات فلسطین - اسرائیل نیز در گفتوگو با فارنافرز حمله حماس به سرزمینهای اشغالی را شکست سیستماتیک کامل رژیم صهیونیستی میداند و معتقد است: «اسرائیلیها همیشه عادت داشتند بدانند طرف فلسطینی چه کاری انجام میدهد و چه اهدافی دارد، زیرا ابزارهای هوشمندی برای جاسوسی در اختیار داشتند. آنها به این مساله اعتقاد داشتند که حماس به دنبال حفظ آتشبس است، زیرا ممکن است در صورتی که این اتفاق بیفتد، فلسطینیان علیه حماس شوند و در عین حال ممکن است خودشان هم توسط نیروهای اسرائیل در هم بشکنند اما در نهایت مشخص شد همه این پیشفرضها غلط بوده است. حالا آنها شوکه شدهاند که چطور ممکن است این اتفاق بیفتد و هنوز هم برای این مساله پاسخ خوبی نداریم».
نیویورکتایمز هم در گزارشی نوشت نه سرویسهای اطلاعاتی کشورهای غربی و نه رژیم صهیونیستی، هیچکدام اطلاعی از اینکه حماس ممکن است چه نقشهای در سر داشته باشد، نداشتند. این روزنامه در روز دوم حملات، به نقل از مقامات آمریکایی و یک مقام اطلاعاتی رژیم صهیونیستی بیان کرد هیچکدام از این سرویسهای اطلاعاتی گمان نمیکردند حماس عملیاتی هوشمندانه را از زمین و هوا و دریا علیه اسرائیل به راه بیندازد. با این حال این روزنامه تاکید میکند سرویسهای اطلاعاتی غربی مانند مصر و رژیم صهیونیستی تمام اقدامات و فعالیتهای حماس را زیر نظر نداشتند، به همین دلیل سرویس اطلاعاتی مصر و رژیم صهیونیستی باید زودتر متوجه این موضوع میشدند. به گزارش نیویورکتایمز، بر همین اساس موفقیت حماس در انجام عملیات نظامیاش، باعث حیرت بسیاری از مقامات آمریکایی که با منطقه آشنا بودند، شد. این روزنامه در ادامه، چند سوال را برای سرویسهای اطلاعاتی رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی مطرح کرده است که جالب توجه هستند:
چرا گنبد آهنین که سیستم دفاع موشکی در سرزمینهای اشغالی است و حالا دهها سال عمر دارد، نتوانست جلوی موشکهای کمهزینه اما مرگبار حماس را بگیرد؟ حماس چطور توانست انبار بزرگی از راکتها و موشکها را بدون اطلاع سرویسهای امنیتی اسرائیل ایجاد کند؟ و سوال آخر اینکه چرا تعداد زیادی از نیروهای نظامی اسرائیل در جنوب و در مرز غزه، در آن زمان در مرخصی بودند و نتوانستند این عملیات نظامی را خنثی کنند؟ نیویورکتایمز مینویسد: هنوز سرویسهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا و رژیم صهیونیستی نتوانستهاند به این سوالات پاسخ دهند اما در نهایت کسی باید برای این اقدامات پاسخگو باشد. این سوالات میتواند آینده و سرنوشت نتانیاهو را تعیین کند. این روزنامه آمریکایی به نقل از یک ژنرال بازنشسته آمریکایی بیان میکند: «حماس تمام مفاهیم بنیادی بازدارندگی اسرائیل را به چالش کشیده است».
نتانیاهو در اصل فکر میکند تنها با اعمال افسارگسیخته خشونت میتواند این بازدارندگی را دوباره برای رژیم صهیونیستی به وجود بیاورد اما نمیتواند سرنوشتش را که بیرون رانده شدن از عرصه سیاست در سرزمینهای اشغالی است، تغییر دهد.