توافق برای ازسرگیری مذاکرات کریدور ریلی ایران - ترکمنستان - ازبکستان - قرقیزستان
گروه اقتصادی: معاون اول رئیسجمهور، وزیر راه و شهرسازی و وزیر نفت روز گذشته با محوریت دیدار با همتایان خود در سازمان همکاریهای شانگهای و پیگیری روند ایجاد کریدورهای شمال - جنوب و شرق - غرب عازم بیشکک پایتخت قرقیزستان شدند.
به گزارش «وطن امروز»، این نخستین جلسه حضوری نخستوزیران کشورهای عضو شانگهای پس از شیوع جهانی کرونا است و نخستین نشست رسمی پیمان شانگهای به شمار میآید که ایران پس از اتمام فرآیند عضویت رسمی در آن شرکت میکند.
تصویب دستور جلسات و برنامه نشست شورای سران دولتهای عضو سازمان همکاری شانگهای، همچنین همفکری درباره اقدامات لازم برای عمیقتر کردن همکاری بین اعضای سازمان در حوزههای تجاری، اقتصادی، فرهنگی و بشردوستانه تحت شرایط جدید از جمله اهداف برگزاری این نشست عنوان شده است.
تصویب برنامه نشست شورای سران دولتهای عضو و برنامهریزی برای پیادهسازی استراتژی توسعه اقتصادی سازمان همکاری شانگهای و برنامه همکاریهای چندجانبه تجاری و اقتصادی بین دولتهای عضو، از جمله دستور جلسات مهم این دوره از نشست نخستوزیران است. همچنین امضای اسناد نهایی و تصویب بودجه سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۲۴ و مسائل مربوط به فعالیتهای مالی و سازمانی اعضای دائمی سازمان همکاری شانگهای از دیگر دستور جلسات این نشست محسوب میشود.
علاوه بر این، پیشنهاداتی درباره توسعه فعالیتهای ریلی، تدوین سند انرژی و همچنین پلتفرمهایی برای تجارت دیجیتال بین کشورهای عضو مورد بررسی قرار میگیرد.
همچنین هیات بلندپایه ایرانی علاوه بر حضور در برنامههای اصلی این اجلاس، در حاشیه آن حدود ۱۰ نشست دوجانبه با اعضای حاضر درباره همکاریهای متقابل خواهد داشت. دیدار با نخست وزیران روسیه، چین، قرقیزستان و تاجیکستان از برنامههای این سفر است. دیدار و رایزنی با نخستوزیر روسیه، همچنین مذاکره خصوصی با وزیر خارجه پاکستان از دیگر برنامههای روز نخست سفر معاون اول رئیسجمهور به کشور قرقیزستان بود.
* درخواست نخستوزیر قرقیزستان از مخبر برای ساخت نیروگاه برق در این کشور
نخستوزیر قرقیزستان روز گذشته در دیدار با معاون اول رئیس جمهور، درخواست کرد در اسرع وقت زمینه لازم برای ساخت نیروگاه برق در این کشور فراهم شود. محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهور در نخستین دیدار خود در سفر به قرقیزستان برای شرکت در نشست شورای نخستوزیران کشورهای عضو پیمان شانگهای با «عاقلبیک جباراف»، نخستوزیر این کشور دیدار و گفتوگو کرد.
معاون اول رئیسجمهور در این دیدار دوجانبه ضمن اظهار تاسف از وضعیت فعلی غزه و جنایات هولناک رژیم صهیونیستی از مسؤولان قرقیزستان خواست همراه با کشورهای آزاده و انساندوست جهان تمام تلاش خود را برای توقف بمباران مردم مظلوم غزه و بازگشایی مسیر کمکهای بشردوستانه بهکار ببندند.
در ادامه این دیدار که وزرای نفت و راه و شهرسازی و برخی روسای دستگاههای ذیربط نیز در آن حضور داشتند، توافقات مهمی برای گسترش همکاریهای فیمابین اتخاذ شد.
در نخستین گام در پی توافق مسؤولان ارشد 2 کشور، وزرای راه مامور شدند در همین سفر با ادامه مذاکرات برای راهاندازی یک کریدور ریلی از قرقیزستان تا ازبکستان، ترکمنستان و ایران تفاهم کنند. با ایجاد این کریدور ریلی ایران نقطه کانونی تقاطع و اتصال ۲ کریدور ریلی شرق - غرب و شمال - جنوب خواهد شد.
همچنین طبق درخواست نخستوزیر قرقیزستان وزرای نفت ایران و اقتصاد قرقیزستان ماموریت یافتند برای کمک به راهاندازی پالایشگاه و تولید بنزین در این کشور، همچنین خرید قیر برنامهریزی لازم را انجام دهند. راهاندازی مرکز تجاری در ایران توسط قرقیزستان و برعکس و برگزاری نمایشگاه محصولات ایران در قرقیزستان و برعکس از دیگر توافقات این نشست بود.
همچنین درباره استفاده از پول ملی 2 کشور در مبادلات تجاری و عملیاتیشدن فرآیندهای تهاتر کالا از سوی 2 طرف مخصوصا درباره کالاهای مورد نیاز مثل گوشت و غلات نیز تفاهم کامل حاصل شد.
نخستوزیر قرقیزستان در این دیدار ضمن اعلام شگفتزدگی خود از خدمات فنی - مهندسی ایران درخواست کرد در اسرع وقت زمینه لازم برای ساخت نیروگاه برق در این کشور نیز فراهم شود.
سازمان همکاری شانگهای سازمانی میاندولتی است که سال ۲۰۰۱ توسط کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان برای همکاریهای چندجانبه پایهگذاری شد و پس از آن در سالهای بعد، ایران، مغولستان، پاکستان، هند، افغانستان و بلاروس به عنوان عضو ناظر به این سازمان پیوستند و در حال حاضر ایران، چین، روسیه، هند، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان، پاکستان و ازبکستان ۹ عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای به شمار میروند.
* تلاش برای ایجاد کریدور گازی شمال - جنوب
وزیر نفت، پیش از سفر به قرقیزستان مذاکره برای راهاندازی کریدور گازی شمال به جنوب در منطقه آسیای مرکزی را یکی از اهداف خود در این سفر ذکر کرد و گفت: برگزاری بیستودومین نشست شورای نخستوزیران سازمان همکاریهای شانگهای فرصتی مناسب برای رسیدن به توافقی چندجانبه درباره ترانزیت گاز و راهاندازی یک کریدور گازی شمال به جنوب در منطقه آسیای مرکزی است.
وزیر نفت در حاشیه جلسه دیروز هیات دولت گفت: در اجلاس شانگهای، صادرات محصولات پتروشیمی، توسعه میادین نفتی و گازی، سرمایهگذاری در حوزه صنعت نفت و ترانزیت گاز از روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان و ایران را پیگیری میکنیم.
اوجی تاکید کرد: مهمترین موضوع امنیت انرژی، ترانزیت انرژی و کریدور شمال - جنوب است. خطوط انتقال گاز از روسیه به قزاقستان، ازبکستان و حتی ترکمنستان دایر است و یکی از محورهای گفتوگوها در سفر همین است. وی افزود: موضوع تأمین محصولات پتروشیمی و کالاهای مورد نیاز کشورهای عضو پیمان هم در دستور کار قرار دارد. هم بزرگترین دارندگان ذخایر گازی و نفتی از جمله ایران و روسیه عضو این پیمان هستند و هم بزرگترین مصرفکنندگان آن، از جمله هند که این فرصت خوبی است تا خط ترانزیت انرژی یا خطوط انتقال گاز و صدور خدمات فنی - مهندسی را دنبال کنیم. وزیر نفت تاکید کرد: در این سفر صادرات محصولات پتروشیمی، توسعه میادین نفتی و گازی، سرمایهگذاری در حوزه صنعت نفت و ترانزیت گاز از روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان و ایران را پیگیری میکنیم.
* مأموریت کریدوری وزیر راه و شهرسازی
مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی کشورمان نیز پیش از سفر به قرقیزستان گفت: دستور کار اصلی این نشست، فعالیتهای مختلف کشور در حوزه ترانزیتی و آغاز فرآیند کریدوری شرق به غرب و شمال به جنوب میان کشورهای عضو است.
* تجارت ۲۱,۷ میلیارد دلاری ایران و اعضای شانگهای
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت گفت: در نیمه نخست امسال نزدیک به ۳۷ میلیون تن کالا به ارزش 21.7 میلیارد دلار بین ایران و اعضای سازمان همکاریهای شانگهای تبادل شد که با رشد ۴۲ درصدی در وزن و ۱۰ درصدی در ارزش همراه بوده است. سیدروحالله لطیفی همزمان با حضور معاون اول رئیسجمهور در بیستودومین نشست نخستوزیران سازمان همکاریهای شانگهای اظهار داشت: در ۶ ماه نخست امسال، ۳۶ میلیون و ۹۸۲ هزار و ۶۹۲ تن کالا به ارزش ۲۱ میلیارد و ۷۳۶ میلیون و ۸۳۴ هزار و ۱۰۶ دلار بین ایران و ۱۱ کشور عضو سازمان همکاریهای شانگهای مبادله شد. وی افزود: از این میزان ۳۱ میلیون و ۴۳۶ هزار و ۶۹۳ تن کالای غیرنفتی به ارزش ۱۰ میلیارد و ۵۸۳ میلیون و ۷۵۲ هزار و ۷۶۱ دلار، سهم صادرات کشورمان به اعضای شانگهای و 5 میلیون و ۵۴۵ هزار و ۹۹۹ تن کالا به ارزش ۱۱ میلیارد و ۱۵۳ میلیون و ۸۱ هزار ۳۴۵ دلار، سهم واردات کشورمان بوده است. لطیفی بیانداشت: تجارت غیرنفتی کشورمان در این مدت با اعضای سازمان همکاریهای شانگهای ۴۲ درصد در وزن و ۱۰ درصد در ارزش با رشد همراه بوده است. صادرات غیرنفتی ایران به این کشورها با وجود رشد ۴۶ درصدی در وزن، 3 درصد در ارزش کاهش داشته و واردات کشورمان در نیمه نخست امسال نسبت به ۶ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ با رشد ۲۱ درصدی در وزن و ۲۴ درصدی در ارزش همراه بوده است.
***
۵ مقصد نخست صادرات ایران به اعضای شانگهای
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت، درباره میزان صادرات غیرنفتی کشورمان به اعضای شانگهای گفت: چین با خرید 21.6 میلیون تن کالا به ارزش 6.9 میلیارد دلار (رشد ۴۵ درصدی در وزن و کاهش ۱۳ درصدی در ارزش)، هند با 3.8 میلیون تن کالا به ارزش 1.1 میلیارد دلار (رشد ۶۸ درصدی در وزن و ۱۵ درصدی در ارزش)، پاکستان با ۲ میلیون تن کالا به ارزش 939.3 میلیون دلار (رشد ۵۱ درصدی در وزن و ۶۵ درصدی در ارزش)، افغانستان با حدود ۲ میلیون تن کالا به ارزش 815.8 میلیون دلار (رشد ۲۱درصدی در وزن و یک درصدی در ارزش) و روسیه با 1.1 میلیون تن کالا به ارزش 440.4 میلیون دلار (رشد ۶۹ درصدی در وزن و ۲۸ درصدی در ارزش)، 5 مقصد اول صادرات ایران به اعضای سازمان همکاریهای شانگهای بودند. وی افزود: ازبکستان با خرید ۱۶۰ میلیون دلار، تاجیکستان با 116.6 میلیون دلار، قزاقستان با 86.4 میلیون دلار، قرقیزستان با 29.4 میلیون دلار، بلاروس با 8.6 میلیون دلار و مغولستان با ۲۸۶ هزار دلار، به ترتیب در رتبههای بعدی مقاصد صادراتی ایران در بین اعضای سازمان همکاری شانگهای در نیمه نخست امسال قرار دارند. لطیفی درباره میزان واردات از اعضای شانگهای، توضیح داد: چین با فروش 2.6 میلیون تن کالا به ارزش 8.8 میلیارد دلار (رشد ۳۶ درصدی در وزن و ۲۵ درصدی در ارزش)، هند با ۷۷۵ هزار تن کالا به ارزش ۹۸۷ میلیون دلار (کاهش ۱۷ درصدی در وزن و ۳۱ درصدی در ارزش)، روسیه با 1.8 میلیون تن کالا به ارزش ۹۲۵ میلیون دلار (رشد ۲۴ درصدی در وزن و ۶ درصدی در ارزش)، پاکستان با ۲۳۹ هزار تن به ارزش 293.6 میلیون دلار (کاهش ۴۹ درصدی در وزن و ۴۴ درصدی در ارزش) و ازبکستان با ۳۱,۵ هزار تن کالا به ارزش 42.4 میلیون دلار (رشد ۷۲ درصدی در وزن و ۹ درصدی در ارزش)، ۵ کشور نخست عضو سازمان همکاریهای شانگهای در فروش کالا به ایران در نیمه نخست امسال بودند. وی افزود: قزاقستان با فروش ۴۰ میلیون دلار، بلاروس با ۳۶,۵ میلیون دلار، تاجیکستان با ۳۲ میلیون دلار، افغانستان با ۱۱,۳ میلیون دلار، قرقیزستان با ۳,۷ میلیون دلار و مغولستان با ۲,۵ میلیون دلار، در رتبههای بعدی فروش کالا به ایران در بین اعضای این سازمان در نیمه نخست امسال بودند.