بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی، رشد پایه پولی در ۱۲ ماه منتهی به پایان تیر ۱۴۰۲ در ادامه روند نزولی خود از ابتدای سال جاری، از ۴۵ درصد در فروردین به 41.1 درصد در تیر کاهش یافت. ضریب فزاینده نقدینگی نیز در پایان تیر ۱۴۰۲ نسبت به پایان سال ۱۴۰۱ معادل 4.1 درصد کاهش یافت.
به دنبال تدوین و اجرای برنامه پولی و تعیین هدف رشد نقدینگی در سال گذشته و امسال، نرخ رشد ۱۲ ماه نقدینگی از 37.4 درصد در پایان تیر ۱۴۰۱ طی یک روند نزولی به 27.5 درصد در پایان تیر ۱۴۰۲ کاهش یافت. رشد ۱۲ ماه نقدینگی از ۴۲,۸ درصد در مهرماه ۱۴۰۰نیز به 26.9 درصد در شهریور ۱۴۰۲ رسید.
بر اساس این گزارش، حجم نقدینگی در پایان تیر ۱۴۰۲ به رقم 66940.5 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال ۱۴۰۱ معادل 5.6 درصد رشد نشان میدهد. کاهش قابل ملاحظه رشد نقدینگی در سال ۱۴۰۱ و رسیدن آن به ارقام زیر ۳۰ درصد در پایان تیر امسال حاکی از تحقق برنامه پولی تنظیم شده و توفیق بانک مرکزی در اجرای سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانکها در دوره اخیر است.
همچنین پایه پولی در تیر ۱۴۰۲ رقم ۹۲۱۳,۸ هزار میلیارد ریال را به ثبت رساند. بر این اساس پایه پولی در پایان تیر سال جاری رشدی معادل 7.1 درصد را نسبت به پایان سال ۱۴۰۱ تجربه کرد. در 4 ماه ابتدایی امسال، خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی سهمی معادل 130 واحد درصد در رشد پایه پولی داشته است. عامل اصلی افزایش سهم خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در رشد پایه پولی، کاهش سپردههای دولت نزد بانک مرکزی بوده است که نشان میدهد پرداختهای دولت در 4 ماه ابتدایی سال با اتکا به منابع سپردهای خود انجام شده است. در عین حال دولت طی این مدت از تنخواهگردان خزانه استفاده نکرده است.
دیگر عامل رشد پایه پولی در پایان تیر سال ۱۴۰۲، مطالبات بانک مرکزی از بانکها متاثر از افزایش اضافه برداشت بانکها از منابع بانک مرکزی بوده است که نسبت به پایان سال قبل، سهمی معادل 6.2 واحد درصد در رشد پایه پولی داشته است؛ بخشی از این افزایش ناشی از سیاستهای تنظیمی بانک مرکزی پس از افزایش سپرده قانونی بانکهای تخطیکننده از سیاست کنترل مقداری ترازنامه تعیین شده توسط بانک مرکزی است. همچنین خالص سایر اقلام بانک مرکزی سهمی معادل 3.4 واحد درصد در رشد پایه پولی در 4 ماه منتهی به پایان تیر ۱۴۰۲ داشته است که به طور عمده متاثر از افزایش مانده اوراق بهادار ناشی از عملیات سیاست پولی بانک مرکزی و افزایش حجم «ریپو» (عملیات بازار باز) بوده است. این امر حکایت از سیاست پولی فعال بانک مرکزی در تامین نقدینگی مورد نیاز بانکها و موسسههای اعتباری دارد.
در مقابل، خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی در 4 ماه ابتدایی سال جاری سهم کاهنده در رشد پایه پولی داشته، به گونهای که در پایان تیر سال جاری از سهمی معادل منفی 15.5 واحد درصد در رشد پایه پولی دوره مذکور (7.1 درصد) برخوردار بوده است.
کاهش خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی در سال ۱۴۰۲ به طور عمده ناشی از فروش ارزهای خریداریشده از دولت در اواخر سال گذشته و مدیریت داراییها و بدهیهای ارزی بانک مرکزی با فراهم کردن زمینه فروش بخشی از ارزهای غیرقابل دسترس خریداری شده در سالهای قبل بوده است که معادل ریالی آن پیش از این به دولت پرداخت شده و در حال حاضر با مهیا شدن امکان دسترسی به این منابع، بانک مرکزی توانسته است علاوه بر تامین نیازهای ارزی کشور، از این طریق نیز اقدام به کنترل مطلوب رشد پایه پولی کند. رشد پایه پولی در ۱۲ ماه منتهی به پایان تیر۱۴۰۲ در ادامه روند نزولی خود از ابتدای سال جاری از 45 درصد در فروردین به 41.1 درصد در تیر کاهش یافت.
ضریب فزاینده نقدینگی نیز در پایان تیر ۱۴۰۲ نسبت به پایان سال ۱۴۰۱، معادل 1.4 درصد کاهش یافت و به 7.265 رسید.