گروه اقتصادی: رئیس‌جمهور در راستای توسعه مناسبات اقتصادی و سیاسی عازم سفری به کشورهای تاجیکستان و ازبکستان شد. از ۲ منظر اعضای اکو برای کشورمان دارای اهمیت هستند، ابتدا بازاری که پیش روی ایران قرار می‌دهند و مساله بعدی ایجاد کریدور شرق - غرب که می‌تواند ایران را به چهارراه کریدوری آسیا تبدیل کند. به گزارش «وطن امروز»، صبح دیروز رئیس‌جمهور وارد تاجیکستان شد و با همتای تاجیک خود دیدار کرد. بلافاصله پس از این سفر، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی برای شرکت در شانزدهمین اجلاس سازمان همکاری اکو به ازبکستان سفر خواهد کرد. سازمان همکاری اقتصادی اکو (Economic Cooperation Organization) یک سازمان اقتصادی منطقه‌ای است که ۳ کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴) نخستین‌بار این سازمان را پایه‌ریزی کردند.

پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۳۷۲ کشورهای افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان نیز به سازمان اکو پیوستند. این سازمان هم‌اکنون با ۱۰ عضو و ۳۳۰ میلیون نفر جمعیت دارای ظرفیت‌های زیادی از جمله منابع نفت و گاز، انرژی و صنعت است. طبق اساسنامه این سازمان، اکو برای بهبود شرایط توسعه اقتصادی پایدار کشورهای عضو تلاش می‌کند و برای حذف تدریجی موانع تجاری در منطقه فعالیت دارد. از دیگر اهداف اکو، تهیه برنامه مشترک برای توسعه منابع انسانی در این ۱۰ کشور است. این سازمان همچنین برای تسریع برنامه توسعه حمل‌و‌نقل و ارتباطات فعالیت می‌کند.

* امضای ١٨ سند همکاری و یک بیانیه مشترک میان ایران و تاجیکستان

دیروز روسای جمهوری و مقامات عالی رتبه ایران و تاجیکستان یک بیانیه مشترک و ۱۸ سند و تفاهمنامه همکاری امضا کردند. در مراسم امضای اسناد همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان، سیدابراهیم رئیسی و امامعلی رحمان بیانیه مشترک تعمیق روابط راهبردی و بلندمدت دوجانبه را به امضا رساندند. همچنین مقامات عالی‌رتبه ایران و تاجیکستان در حضور روسای جمهور ۱۸ سند و تفاهمنامه همکاری امضا کردند. یادداشت‌تفاهم نقشه راه همکاری‌های تجاری و اقتصادی بلندمدت برای سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰، لغو روادید، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، حمل‌و‌نقل و ترانزیت، مدیریت بحران، ایجاد منطقه آزاد مشترک، فرهنگ و هنر، آموزش عالی، تحقیقات، فناوری و نوآوری، خدمات پستی، امور ورزشی و خواهرخواندگی میان شهرهای یزد و خجند تاجیکستان از جمله اسناد و تفاهمنامه‌های همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان بود که توسط مقامات ۲ کشور به امضا رسید. این اسناد همکاری میان وزرای امور خارجه، نیرو و فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران با وزرای رشد اقتصاد، فرهنگ و معارف و نقلیات و صناعت تاجیکستان امضا شد.

* نقش فعال در بازار آسیای میانه

رویکرد و توجه اصلی دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کار تحکیم و توسعه ارتباط با کشورهای همسایه و منطقه بوده و بر همین اساس در ۲ سال گذشته هم اتفاقات مثبتی در این رابطه رخ داده است. توسعه ارتباط با کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) نیز ذیل همین کلان‌رویکرد تعریف می‌شود. با توجه به قرابت‌های فرهنگی و تا حدود سیاسی با کشورهای عضو اکو، تجارت با آنها برای ایران کار راحتی است.

* تفاهمنامه کریدور ازبکستان - ترکمنستان – ایران - ترکیه توسط کشورهای اکو امضا شد 

هفته گذشته وزیر راه و شهرسازی از امضای تفاهمنامه دالان (کریدور) ازبکستان – ترکمنستان – ایران - ترکیه در دوازدهمین نشست وزرای حمل‌و‌نقل کشورهای اکو در تاشکند خبر داد. مهرداد بذرپاش در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: به لطف خدا در دوازدهمین نشست وزرای حمل‌و‌نقل اکو در تاشکند تفاهمنامه دالان (کریدور) ازبکستان – ترکمنستان – ایران - ترکیه را نهایی کرده و به امضا رساندیم. وی تاکید کرد: ایران‌راه دسترسی عملیاتی آسیای میانه به غرب و جنوب است. بذرپاش که ریاست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران با کشورهای ازبکستان، ترکمنستان و ترکیه را بر عهده دارد، ادامه داد: همچنین فرصت میزبانی برای اجلاس سال آینده را به دست آوردیم.

* تراز تجاری مثبت 1.6 میلیارد دلاری ایران

در همین حال سخنگوی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت ایران از تجارت ۱۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلاری ایران با اعضای اکو از ابتدای امسال تا پایان مهرماه خبر داد.

سیدروح‌الله لطیفی همزمان با سفر رئیس‌جمهور به تاجیکستان و شرکت در اجلاس اکو اظهار داشت: در ۷ ماهه امسال ۱۴ میلیون و ۹۳۹ هزار و ۴۸۳ تن کالا به ارزش ۱۰ میلیارد و ۱۸۹ میلیون و ۹۲۳ هزار و ۱۳ دلار بین ایران و ۹ عضو سازمان اکو تبادل شد که این میزان با رشد ۱۸ درصدی در وزن و 4.5 درصدی در ارزش همراه بوده است.

وی افزود: صادرات ایران به اعضای اکو در این مدت ۱۲ میلیون و ۳۴۵ هزار و ۷۴۳ تن کالای غیرنفتی به ارزش 5 میلیارد و ۸۸۶ میلیون و ۳۴۰ هزار و ۳۴۴ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه، ۲۳ درصد در وزن و 2.5 درصد در ارزش افزایش داشته است و واردات کشورمان نیز با ۲ میلیون و ۵۹۳ هزار و ۷۴۱ تن به ارزش ۴ میلیارد و ۳۰۳ میلیون و ۵۸۲ هزار و ۶۶۹ دلار، رشد 1.2 درصدی در وزن و 7.3 درصدی در ارزش داشته است.

لطیفی خاطرنشان‌ کرد: بر اساس آمارهای رسمی، تراز تجاری کشورمان با ۹ کشور عضو اکو با پیشی گرفتن صادرات به مثبت ۱,۶ میلیارد دلار رسید.

* مقاصد اصلی صادرات کالاهای ایرانی به اکو

سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت درباره میزان صادرات به اعضای اکو گفت: ترکیه با خرید ۲ میلیارد و ۷۴۹ میلیون و ۴۹۸ هزار دلار و کاهش ۱۰ درصدی، پاکستان با یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون و ۱۴۸ هزار دلار و رشد ۶۲ درصدی و افغانستان با ۹۷۵ میلیون و ۵۲۸ هزار دلار و رشد 4 درصدی، 3 مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی در این مدت بین اعضای اکو بودند.

وی افزود: جمهوری آذربایجان با خرید ۳۰۳ میلیون و ۳۱۵ هزار دلار (کاهش ۲۸ درصدی)، ترکمنستان با ۲۵۱ میلیون و ۱۳۴ هزار دلار (بدون تغییر)، ازبکستان با ۱۸۸ میلیون و ۷۱۶ هزار دلار (رشد ۲۶ درصدی)، تاجیکستان با ۱۳۳ میلیون و ۲۴۵ هزار دلار (رشد ۷۷ درصدی)، قزاقستان با ۱۰۴ میلیون و ۴۱۲ هزار دلار (رشد ۱۲ درصدی) و قرقیزستان با ۴۰ میلیون و ۳۴۵ هزار دلار (رشد ۲۰ درصدی)، در رتبه‌های بعدی صادرات کالاهای ایرانی در بین اعضای سازمان اکو قرار دارند.

لطیفی درباره شرکای تجاری ایران در اکو برای تامین کالاهای مورد نیاز کشورمان توضیح داد: ترکیه به عنوان عضو اکو بیشترین میزان فروش کالا را با ۳ میلیارد و ۷۵۹ میلیون و ۲۷۴ هزار دلار و رشد ۱۷ درصدی داشته است و پس از آن پاکستان با ۳۵۲ میلیون و ۶۴۰ هزار دلار (کاهش ۳۹ درصدی) و ازبکستان با ۵۱ میلیون و ۳۳۸ هزار دلار (رشد ۱۶ درصدی) ۳ مبدا نخست واردات کالا به ایران در بین اعضای اکو بودند.

وی افزود: قزاقستان با فروش ۴۲ میلیون و ۸۸۲ هزار دلار (کاهش ۵۱ درصدی)، تاجیکستان با ۳۵ میلیون و ۲۹۷ هزار دلار ( کاهش ۶ درصدی)، جمهوری آذربایجان با ۳۰ میلیون و ۳۹۴ هزار دلار (رشد ۳۵ درصدی)، ترکمنستان با ۲۱ میلیون و ۲۶۱ هزار دلار (رشد ۲۴ درصدی)، افغانستان با ۱۵ میلیون و ۹۲۸ هزار دلار (رشد ۳ درصدی) و قرقیزستان با ۳ میلیون و ۹۹۷ هزار دلار (رشد ۲۲ درصدی)، در جایگاه‌های بعدی خرید کالا از بین کشورهای عضو اکو برای ایران در ۷ ماهه امسال به شمار می‌آیند. سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت خاطرنشان‌کرد: از سازمان اکو با وجود قدمت ۴ دهه‌ای و نهادسازی در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، حمل‌ونقل، دانشگاهی، بانکی و بیمه‌ای، انتظار بیشتری در توسعه اقتصادی بین اعضا و افزایش تجارت و حذف موانع اقتصادی و تجاری باید داشت که تا رسیدن به نقاط مطلوب فاصله زیادی دارد، بنابراین با رجوع اعضا به اهداف این سازمان بویژه تمرکز بر ظرفیت‌های منطقه‌ای می‌توان رشد تجارت، توسعه حمل‌و‌نقل و تعاملات فرهنگی را با رفع موانع توسعه و اراده دولت‌ها انتظار داشت.

******