عضو هیات‌رئیسه اتحادیه فرش دستباف گفت: نیمه نخست امسال تنها ۳۲ میلیون دلار فرش دستباف صادر شده و پیش‌بینی می‌شود صادرات فرش دستباف امسال نسبت به پارسال با افت حدود۲۰ درصدی مواجه شود. فعالان صنعت فرش در پنجمین نشست مجمع تشکل‌های فرش دستباف ایران که به میزبانی کمیسیون فرش، هنر و صنایع‌دستی ایران برگزار شد، نسبت به ادغام مرکز ملی فرش ایران با دفتر صنایع ورزشی و خلاق انتقاد کردند. آنها معتقدند که این ادغام درنهایت به تضعیف جایگاه صنعت فرش ایران می‌انجامد که برخلاف منافع ملی است.

* به دنبال تشکیل سازمان ملی فرش هستیم

مرتضی حاجی‌آقامیری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایع‌دستی ایران درباره وضعیت مرکز ملی فرش ایران گفت: مرکز ملی فرش ایران با توجه به مصوبه شورای عالی اداری، سال ۱۳۸۲ به ‌منظور تمرکز همه فعالیت فرش در وزارت بازرگانی وقت تأسیس شد و پس از ادغام وزارت بازرگانی با وزارت صنایع و معادن، جزو یکی از معاونت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفت. سال ۱۴۰۰ انتقال مرکز ملی فرش از وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در دستور کار قرار گرفت که آن زمان هم فعالان صنعت فرش عنوان کردند این انتقال مشکلات این صنعت را نه‌تنها حل نمی‌کند، بلکه بیشتر هم می‌کند. حالا بار دیگر با تغییر چارت وزارت صنعت، معدن و تجارت مرکز ملی فرش از زیرمجموعه وزیر خارج شده و به جایگاه پایین‌تری تنزل پیدا کرده است.

حاجی‌آقامیری، عضو اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران ادامه داد: به دلیل اهمیت صنعت فرش که نقش مهمی در اقتصاد، فرهنگ و تاریخ ایرانی دارد، با تغییر جایگاه مرکز ملی فرش مخالف و خواهان تشکیل سازمان ملی فرش هستیم.

وی با بیان اینکه فرش بیشتر از حوزه‌های دیگر از پیمان‌سپاری ارزی آسیب دید، تصریح کرد: بر اساس قانون بودجه قرار بود امسال شاهد کاهش پیمان‌سپاری ارزی فرش باشیم اما به خاطر همین ضعف جایگاه مرکز، ابلاغ این بند تا آبان طول کشید و هنوز هم بانک مرکزی آن را اجرا نکرده است. اگر جایگاه مرکز ملی فرش بالاتر بود، می‌توانست مؤثرتر عمل کند.

حاجی‌آقامیری با بیان اینکه درباره ادغام مرکز، از مجلس کمک می‌گیریم تا اقدامی خلاف مصوبه شورای عالی اداری انجام نشود، درباره دستمزد قالی‌بافان اظهار کرد: در سال جاری دستمزد قالی‌بافان حدود ۳۰ درصد افزایش یافته و در حال حاضر میانگین دستمزد ماهانه ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان است. برای مثال دستمزد بافت یک قالی ۱۲ متری که حدود ۲ سال زمان می‌برد و توسط ۲ یا ۳ بافنده انجام می‌شود، حدود ۶۰۰ میلیون تومان است.

* دولت به تشکل‌های حوزه فرش توجه چندانی ندارد

علانور توکلی، نایب‌رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران نیز در این نشست گفت: زمانی ارزش صادرات فرش دستباف به ۲,۵ میلیارد دلار رسیده بود. آن زمان اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران احساس کرد باید بین بخش خصوصی و دولت برای سیاست‌گذاری‌های حوزه فرش همکاری و همراهی اتفاق افتد و برای همین پیشنهاد تأسیس مرکز ملی فرش را داشتیم تا در نهایت این مرکز تأسیس شود و سیاست‌گذاری درباره تولید و صادرات با همفکری و تعامل رخ دهد. این اتفاق به‌خوبی پیش می‌رفت و تعامل دولت و تشکل‌ها در دوره‌ای خوب بود. سال ۹۸ با پیشنهاد اتحادیه ستاد راهبردی فرش و بعد از آن مجمع تشکل‌های فرش دستباف تأسیس شد. او ادامه داد: در سال‌های اخیر دولت به تشکل‌های حوزه فرش توجه چندانی ندارد یا مدیرانی برای مرکز ملی فرش انتخاب ‌شده که اطلاعی از جایگاه فرش ایرانی ندارند و در نتیجه مشکلات سیاست‌گذاری و موانع دیگر، جایگاه فرش تنزل یافته است، در حالی‌که باید برای تصمیم‌گیری‌ها و حتی تغییر چارت وزارت صمت در حوزه مرکز فرش ملی طبق قانون از بخش خصوصی نظر می‌گرفتند. تضعیف جایگاه فرش به منافع ملی ضربه می‌زند و توهین به هنر و فرش ایرانی است.

او ادامه داد: در حال حاضر ۲ میلیون نفر از اشتغال در این صنعت به‌طور مستقیم ارتزاق می‌کنند و تضعیف جایگاه صنعت فرش، ضربه به این افراد و البته دولت به لحاظ کم شدن ارز حاصل از صادرات هم هست.

* فرش ایرانی بازار بزرگ آمریکا را از دست داد

سیدعلی آل‌احمد، نماینده اتحادیه صادرکنندگان فرش اصفهان نیز در ادامه گفت: از نظر سازمانی در صورتی‌ که وزیر مربوطه بخواهد امکان اصلاح ساختار وجود دارد. همچنین با تحریم آمریکا از سال ۹۷ امکان ارسال فرش ایرانی به ‌هیچ ‌عنوان به آمریکا وجود ندارد. از این‌ رو ما بازار بزرگی را از دست دادیم.

وی در ادامه تاکید کرد: پشم به‌عنوان مواد اولیه موردنیاز بافت فرش ایرانی دارای ویژگی ذاتی است که موجب تمایز فرش ایرانی می‌شود. با توجه به سود خوبی که صادرات پشم دارد، عده‌ای برای صادرات پشم به خارج درخواست داشتند که با آن مخالفت می‌شد و درنهایت اجازه صادرات پشم داده شده است.

آل‌احمد اظهار کرد: صنایع‌دستی در ارتباط مستقیم با قشر آسیب‌پذیر و محروم روستایی است به همین دلیل ارتقای مدیریت صنایع فرش اهمیت بسیاری دارد.

* آسیب خارج شدن فرش از چارت وزارت صمت

حمیدرضا فروزان‌احسن، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش همدان نیز ضمن اعلام مخالفت با خارج شدن فرش از چارت وزارت صمت، بر آسیب جدی این موضوع تاکید کرد.