گروه اقتصادی: اینطور که پیداست خودروسازان به اندازه تولید سال جاری خود، در سامانه یکپارچه خودرو عرضه کرده‌اند و مرحله سوم ثبت‌نام در این سامانه به سال آینده موکول شده است. البته درباره ادامه فعالیت‌ این سامانه تردید وجود دارد، چرا که تیم جدید وزارت صمت به دنبال آن است که اساسا خودرو توسط خودروسازان و تحت تنظیم خود آنان عرضه شود.

به گزارش «وطن امروز»، افزایش تولید خودرو همزمان با ابداع سامانه یکپارچه خودرو در سال 1402 باعث کاهشی شدن تورم در بازار خودرو شد؛ اتفاقی که در 10 سال اخیر بی‌سابقه بود و می‌توان آن را به عنوان نشانه‌ای از تثبیت بازار دانست. بنا بر اطلاعات ارائه شده از سوی مرکز آمار، شاخص قیمت خودرو در 5 ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ به صورت متوالی نزولی بوده و حدود ۱۶ درصد کاهش یافته است. شاخص قیمت خرید خودرو که ابتدای امسال ۲۲۹ درصد بود، با روند نزولی به 193.2 درصد در شهریورماه رسید. شاخص قیمت خرید خودرو در فروردین‌ ۲۲۹ درصد، اردیبهشت 222.3 درصد، خرداد 240.5 درصد، تیر 198.2 درصد، مرداد 194.9 درصد و شهریور 193.2 درصد ثبت شده که نشان‌دهنده سیر نزولی است. همچنین این شاخص در شهریور امسال نسبت به ماه قبل از آن (مرداد) کاهش 1.7 درصدی را نشان می‌دهد. سیاست‌های وزارت صمت با افزایش تولید خودرو در کشور، در کنار شفاف‌سازی عرضه و شکل‌گیری سامانه یکپارچه نوبت‌دهی، باعث شد بازار خودروی کشور از شرایط بی‌ثبات گذشته خارج شود و به آرامش نسبی دست یابد. میزان تولید خودرو بعد از ۴ سال متوالی، سال گذشته از مرز یک میلیون دستگاه فراتر رفت و روند افزایشی تولید خودرو همچنان در سال جاری نیز تداوم خواهد داشت.

* سال 1403 عرضه نخواهیم داشت

در همین باره معاون حمل‌و‌نقل وزیر صمت با بیان اینکه عرضه بعدی ایران‌خودرو و سایپا در سامانه یکپارچه منوط به کوتاه ‌شدن صف نوبت‌دهی تحویل خودرو و تحویل به متقاضیان ثبت‌نام‌کننده است، گفت: هر 2 خودروساز، محصولات‌شان را تا پایان 1403 در سامانه یکپارچه برای فروش نوبت‌دهی کرده‌اند. منوچهر منطقی درباره نحوه عرضه خودرو در سامانه یکپارچه و زمان بازگشایی نوبت بعد سامانه یکپارچه خودرو، اظهار داشت: درباره عرضه خودرو، در مرحله اول و دوم خودروسازان ظرفیت‌شان را اعلام کردند و بر اساس این ظرفیت عرضه خودرو در سامانه یکپارچه انجام شد، متقاضیان در نوبت تحویل خودرو قرار گرفتند و در حال حاضر عرضه خودرو توسط خودروسازان در سامانه یکپارچه بر اساس افزایش ظرفیت صورت می‌گیرد. معاون وزیر صمت در پاسخ به این سوال که مرحله بعدی عرضه یکپارچه خودرو چه زمانی است؟ گفت: با توجه به ظرفیت‌های موجود خودروسازان، اگر الان عرضه خودرو برای مرحله بعد صورت گیرد، تعداد بیشتری در نوبت تحویل قرار می‌گیرند و به عبارتی صف طولانی‌تری تشکیل می‌شود و ممکن است نوبت‌های تحویل به زمان دورتری موکول شود. منطقی در ادامه بیان داشت: بنابراین بعد از اینکه صف نوبت‌دهی تحویل خودرو به مشتریان کوتاه شد، در صورتی که خودروسازان امکان تولید و عرضه بیشتر را داشته باشند آن وقت می‌توان درباره عرضه خودرو در نوبت‌های بعدی تصمیم‌گیری کرد. وی با تاکید بر اینکه باید روحیات مشتریان را در نظر گرفت، گفت: قطعا قرار گرفتن در یک نوبت یک یا 2 ساله برای خرید خودرو مطلوب مشتریان نیست، بنابراین سیاست ما هم پاسخگویی به صف ایجادشده برای خرید خودرو است. منطقی گفت: نکته مهم این است که اگر عرضه خودرو به اندازه کافی انجام شود آن وقت دیگری نیازی به این صف‌ها و نوبت‌دهی‌ها هم نیست.

* تعهد خودروسازان در سال 1402 چقدر است؟

بر اساس بررسی‌های انجام‌شده خودروسازان داخلی در ۲ مرحله قبل سامانه یکپارچه خودرو، یک میلیون و 92 هزار دستگاه را باید در سال 1402 عرضه کنند، البته با توجه انصراف‌های رخ داده میزان تعهدات آنها به مراتب پایین‌تر خواهد بود. 

* روش‌های جدید عرضه خودرو

از ابتدای سال جاری تاکنون قریب به 763 هزار دستگاه خودرو توسط خودروسازان تولید شده است و اگر این دست فرمان تا پایان سال وجود داشته باشد، میزان تولید به یک میلیون و 308 هزار دستگاه خواهد رسید. این یعنی حداقل 200 هزار دستگاه خودرو تولید خواهد شد که به احتمال زیاد در سامانه یکپارچه عرضه نخواهد شد و خود خودروسازان به صورت مستقیم اقدام به فروش آنها خواهند کرد. مسلما این پیام به بازار خودرو که دیگر خبری از عرضه‌های بزرگ نخواهد بود باعث ایجاد نوسان در بازار خودرو خواهد شد و این دستاورد که به سختی به دست آمده را از بین می‌برد. وزارت صنعت، معدن و تجارت باید توضیح دهد چرا خودروسازان در سال جاری به نقطه سیاست‌گذاری شده برای میزان تولید خودرو یعنی یک میلیون و 600 هزار دستگاه نرسیده‌اند. مسلما اگر روند تولید خودرو در سال جاری مانند نسبت تولید خودرو در سال 1401 به 1400 افزایش یافته بود، امروز درباره مرحله چهارم سامانه یکپارچه خودرو در زمستان سال جاری سخن گفته می‌شد. کما اینکه قرار بود سومین مرحله سامانه یکپارچه در تابستان سال جاری برگزار شود. 

* وزارت صمت برنامه خود را برای ساماندهی خودرو اعلام کند

خردادماه امسال وقتی عباس علی‌آبادی تریبون مجلس شورای اسلامی را برای گرفتن رای اعتماد روشن کرد از همان ابتدا صنعت خودرو را نشانه گرفت و خبر از طرحی جامع برای بهبود وضعیت خودرو داد و خطاب به نمایندگان مجلس گفت: «به شما اطمینان می‌دهم این مشکل را می‌شود به‌زودی حل کرد، چرا که راه‌های هوشمندانه‌ای برای حل آن وجود دارد؛ هم استفاده از واردات هوشمند و به‌موقع برای تنظیم بازار و هم استفاده از همکاری‌های تخصصی با بنگاه‌های بزرگ به ‌شکلی که به تولید مشترک برسیم و بتوانیم محصولات‌مان را صادر کنیم».

در زمان حاضر 5 ماه از وعده علی‌آبادی، وزیر صمت درباره بهبود اوضاع صنعت خودرو می‌گذرد و حتی یک برنامه کوتاه‌مدت هم برای ساماندهی بازار خودرو در پیش گرفته نشده و حتی برنامه وزیر قبل هم به بایگانی فرستاده شده است.