مهدی زرین نام: میانگین کیفیت هوای پایتخت دیروز روی عدد ۱۵۱ و در وضعیت ناسالم برای تمام گروه‌ها قرار گرفت. آلودگی هوا دیگر برای مردم مساله تازه‌ای نیست که نسبت به آن حساسیتی داشته باشند، چرا که هر ساله با ورود به ماه‌های سرد سال ساکنان کلانشهرها ناخواسته با چنین معضلی مواجه می‌شوند. رویارویی با غول سیاه نفسگیری که همچنان گلوی شهروندان را می‌فشارد تا نفس‌ها به سختی بالا بیاید. مسؤولان نیز سالیان سال است برای حل این معضل نقشه می‌ریزند و برنامه‌ریزی می‌کنند اما در عمل مردم نتیجه‌ای را که به کاهش آلودگی هوا منجر شود، نمی‌بینند. این در حالی است که بیش از 20 دستگاه متولی اجرای قانون هوای پاک هستند و نهادها، دستگاه‌ها و سازمان‌ها هرکدام توپ علت آلودگی هوا را به زمین دیگری می‌اندازند. به عبارت دیگر آلودگی هوا حق حیات انسان را به خطر انداخته که این معضل ناشی از وجود خودروهای غیراستاندارد، موتوسیکلت‌های کاربراتوری، مازت‌سوزی و سوخت‌های فسیلی است تا سومین علت مرگ‌ومیر در کشور را رقم بزند و سالانه بیش از 4 هزار نفر از هموطنان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست بدهند. رئیس فراکسیون محیط ‌زیست مجلس در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: حل مشکل آلودگی هوا یک شبه اتفاق نمی‌افتد، بنابراین همه دستگاه‌های مرتبط باید دست به دست هم دهند تا این معضل بتدریج مهار شود و از بین برود. سمیه رفیعی افزود: آلودگی هوا موضوعی نیست که در اولویت قرار نگیرد، چرا که طبق گزارش‌های موجود سالانه بیش از 25 هزار نفر بر اثر آلودگی هوا در کشور جان خود را از دست می‌دهند. وی با بیان اینکه در قانون هوای پاک تاکید شده است کیفیت سوخت بهتر شد و خودروهای فرسوده نیز از چرخه خارج شوند، گفت: بخش عمده آلودگی هوا ناشی از وجود خودروهای فرسوده است که با وجود تاکید فراوان بر از رده خارج کردن آنها ولی توجه چندانی به این مساله نشده است. این در حالی است که ۱۷ میلیون خودروی فرسوده در کشور وجود دارد و سالانه باید ۵۰۰ هزار خودروی فرسوده از رده خارج شود اما به دلایلی چون سازوکار ناقص و بی‌پشتوانه مراکز اسقاط خودرو و کمبود منابع همچنین بی‌توجهی به تولید انبوه برای جایگزینی خودروهای فرسوده، اقدام آنچنانی در این زمینه نشده است. بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شاخص آلودگی هوای تهران دیروز یکشنبه 5 آذر  با عدد ۱۵۱ در وضعیت ناسالم برای تمام گروه‌ها قرار گرفت. بر اساس این گزارش در ۲۴ ساعت گذشته، شاخص کیفیت هوای تهران روی عدد ۱۴۷ (آلوده برای گروه‌های حساس) قرار داشت که البته عصر روز شنبه این شاخص در مرز وضعیت قرمز قرار گرفت. با توجه به شرایط کنونی کیفیت هوا، افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان و زنان باردار باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند. فعالیت طولانی عبارت است از هرگونه فعالیت خارج از منزل که افراد به طور متناوب طی مدت چند ساعت انجام می‌دهند و سبب می‌شود نفس کشیدن تا حدی سخت‌تر از حالت طبیعی شود. تهران از ابتدای امسال تاکنون ۹ روز هوای پاک، ۱۷۶ روز قابل قبول و ۵۹ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۶ روز ناسالم برای همه را تجربه کرده است. شاخص کیفیت هوا معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامت افراد است که به ترتیب از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک یا سبز، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط قابل قبول یا زرد، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس یا نارنجی، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه یا قرمز، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم یا بنفش و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک یا ارغوانی تعیین شده است.

* در اجرای قانون هوای پاک نگاه اغماض‌آمیز وجود دارد

قانون هوای پاک اگر چه در حال اجراست ولی آنگونه که مشخص است تاکنون نتیجه ملموسی نداشته است، این در حالی است که رئیس سازمان محیط‌ زیست دیروز اعلام کرد با اقدامات انجام شده کیفیت هوا در تهران و کلان شهرها بهبود می‌یابد. به گفته علی سلاجقه، خوشبختانه امسال با روند کنونی به نظر می‌رسد به سمت خوبی پیش رویم و کیفیت هوا بهبود یابد، چرا که قرار است طی چند روز آینده هزار دستگاه اتوبوس برقی در تهران به کار گرفته شود. شهرداری‌ها و وزارت صمت اقدامات خوبی در تهران و کلانشهرهای دیگر مانند اصفهان انجام داده‌اند به طوری که جابه‌جایی پالایشگاه منتظری اصفهان مد نظر قرار گرفته و اراضی مناسبی به آنها داده شده تا از اصفهان خارج شود. همچنین رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی گفت: متاسفانه قانون هوای پاک برای مقابله با معضل آلودگی هوا به طور کامل اجرایی نشده و اغماض‌هایی از سوی سازمان محیط‌ زیست در اجرای قانون می‌شود. محمد صالح جوکار در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تشدید آلودگی هوا بیان کرد: یکی از مشکلات اساسی که کلانشهرها با آن مواجهند، آلودگی هواست که واقعا آسیب‌های جبران‌ناپذیری هم به مردم، هم به سیستم اداری کشور و هم به تولید وارد می‌کند. بخشی از این آلودگی هوا به فعالیت صنایع و بخشی از به خودروها بازمی‌گردد. وی در ادامه با بیان اینکه متاسفانه قانون هوای پاک به طور کامل اجرایی نمی‌شود، اظهار کرد: اغماض‌هایی که بعضا سازمان محیط‌ زیست ‌دارد، موجب افزایش این آلایندگی شده است. اگر قانون هوای پاک به طور کامل اجرایی می‌شد، یقینا با وضع امروز روبه‌رو نبودیم. وی تصریح کرد: متاسفانه امروز حتی برخی شهرهای کوچک کشور نیز دچار مشکل آلودگی هوا شده‌اند و اینطور نیست که صرفا کلانشهرها درگیر این معضل باشند. در کلانشهرها تردد وسایل حمل‌و‌نقل موجب تشدید این پدیده می‌شود و از آنجا که روی زیرساخت حمل‌و‌نقل عمومی آنطور که باید کار نشده، افراد بیشتر سراغ وسایل شخصی می‌روند. از سویی صنایعی که در اطراف و حریم شهرهای کوچک مستقر شده‌اند، منجر به آلودگی هوا در شهرهای کوچک نیز شده است. 

جوکار با بیان اینکه استانداردهای لازم در سیستم‌های کارخانه‌ای مورد توجه قرار نمی‌گیرد، عنوان کرد: مقابله با معضل آلودگی هوا بر عهده چندین دستگاه است و این حوزه متولیان زیادی دارد. محور کار بر عهده سازمان محیط‌ زیست است اما بعضا نگاه اغماض‌آمیز در این حوزه وجود دارد که سبب شده قانون هوای پاک به طور کامل اجرایی نشود.