گروه اقتصادی: طبق آخرین برآوردها و تقاطع‌گیری اظهارات مسؤولان، ۴۹ میلیون نفر هم‌اکنون مشمول سهام عدالت هستند. سالیان سال است موضوع افزایش مشمولان مطرح می‌شود؛ افراد زیادی هستند که در ثبت‌نام اولیه سهام اقدام نکردند و از سوی دیگر در این بازه زمانی دهک درآمدی تعدادی از افراد جامعه تغییر کرده است. دولت سیزدهم در اولین گام می‌خواهد فرآیند ثبت‌نام ۶ میلیون نفر از این جمعیت بازمانده را که استحقاق بیشتری برای دریافت سهام دارند انجام دهد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: جمعیت 5 تا ۶ میلیون نفری ایثارگران، بهزیستی و کمیته امداد به سهامداران عدالت اضافه خواهند شد که سبد سهام آنها در دولت در حال بررسی است.

مجید عشقی در تشریح آخرین جزئیات مصوبه چگونگی برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در شورای عالی بورس اظهار داشت: بحث سهام عدالت به دلیل اینکه از سال تخصیص با تصمیمات متناقضی همراه بود، قرار شد در شورای عالی بورس بررسی شود. از این رو، از ابتدای حضور در شورای عالی بورس تلاش شد به جمع‌بندی کاملی درباره برگزاری مجامع سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت دست یابیم.

* هدف سازمان بورس

وی گفت: هدف سازمان بورس و اوراق بهادار این است که اراده مالکیتی و رای سهامداران را منتقل کنیم؛ موضوعی که در سال‌های گذشته با ایرادهای اساسی همراه بود. عشقی بیان ‌داشت: تصمیم برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی از سال ۱۳۹۹ گرفته شد اما به دلیل برخی ایرادها از جمله دولتی بودن اشخاص هیات مدیره این امر اجرا نشد و همین امر باعث متوقف شدن مجامع شد. وی ادامه ‌داد: انتخاب مدیران با این هدف که سهامداران حق مالکیت داشته باشند، از سال گذشته به صورت جدی مورد بحث و بررسی قرار گرفت اما به دلیل تعدد نظرها در تیرماه به یک جمع‌بندی نهایی رسیدیم ولی از آنجا که باز هم این موضوع نیاز به اصلاح داشت، این بحث در جلسه آخر شورای عالی بورس مصوب شد.

* مهم‌ترین مؤلفه‌های موفقیت مجامع

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، حضور حداکثری سهامداران عدالت در برگزاری مجامع استانی را از مهم‌ترین مولفه‌های موفقیت این مجامع ذکر کرد و افزود: برنامه‌های متعددی به‌ منظور آگاه‌سازی سهامداران در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه سهام عدالت با توجه به جمعیت ۵۰ میلیونی و افزایش 5 میلیون سهامدار جدید از سوی سازمان خصوصی‌سازی در دست بررسی است، گفت: تحقق اهداف مورد نظر در این باره نیازمند همکاری دستگاه‌های مختلف است.

* چگونگی تأیید صلاحیت‌ها

عشقی بیان ‌داشت: با توجه به اینکه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نهاد مالی هستند، اعضای هیات مدیره باید به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار برسند که در این راستا فراخوانی برای اعلام آمادگی متقاضیان منتشر خواهد شد.

به گفته وی، مجامع و رای‌گیری‌ها برای سهامدارانی که می‌توانند در مجامع شرکت‌های استانی به صورت مستقیم حضور یابند به صورت الکترونیکی است و فرقی میان اشخاص حقیقی و حقوقی نخواهد بود. علاوه بر این اعلام حضور در مجمع نیازمند ثبت در سامانه سپرده‌گذاری مرکزی است و سهامداران می‌توانند تعاونی خود را به عنوان نماینده و بیان آرای خود اعلام کنند.

عشقی یادآور شد: بر اساس تصمیمات اتخاذ شده، برای اینکه مشکلی در روند برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی ایجاد نشود، با توجه به اینکه سهامداران عضو شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هستند، در صورت عدم حضور رای به شرکت سرمایه‌گذار استانی می‌رسد اما اگر شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی حضور ۲۰ درصد از اعضای هیات مدیره یا سهامداران خود را داشته باشد، می‌توانند به عنوان نماینده حضور یابند.

* بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی فرصت داده شده تا بتوانند نقش مهمی را در راستای حضور سهامداران ایفا کنند، توضیح ‌داد: پس از برگزاری مجامع باید صورت‌های مالی به‌طور مجدد بررسی و رئیس هیات مدیره انتخاب شود. بعد از شکل‌گیری شرکت‌ها نیز باید کانون سهام عدالت از بین همه استان‌ها تشکیل شود. وی واگذاری مدیریت پرتفوها به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی یا کانون سهام عدالت را هدف سازمان بورس و اوراق بهادار برشمرد و گفت: طرحی را در دستور کار داریم که هنوز به تصویب نرسیده است اما در تلاش هستیم 5 تا ۱۰ درصد از منابع در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی قرار گیرد تا بتوانند در امور اقتصادی و زیرساختی در استان خود سرمایه‌گذاری کنند. عشقی تاکید کرد: شرکت‌های تعاونی استانی شرایط دشواری داشتند، دچار سر درگمی بودند و قصد دریافت سود از محل سهام عدالت را داشتند اما به دلیل غیرقانونی بودن آن، شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی می‌توانند مبلغی را برای تعاونی‌ها در نظر بگیرند تا آنها بتوانند در راستای جلب مشارکت سهامداران اقداماتی انجام دهند.

* سهام عدالت جاماندگان

وی درباره سهام عدالت جاماندگان نیز توضیح‌ داد: سهام عدالت جاماندگان در اختیار سازمان بورس و شورای عالی بورس نیست و سازمان خصوصی‌سازی باید در این باره پاسخگو باشد.

عشقی افزود: جمعیت 5 تا ۶ میلیون نفری ایثارگران، بهزیستی و کمیته امداد به سهامداران عدالت اضافه خواهد شد که سبد سهام آنها در دولت در حال بررسی است.

عشقی در بخش پرسش و پاسخ این نشست خبری، درباره تعیین تکلیف فروش سهام عدالت برای آن دسته از افرادی که شیوه مدیریت مستقیم را انتخاب کردند، گفت: بحث آزادسازی نماد سهام‌ شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی فعلا به دلیل ایجاد برخی چالش‌ها برای بازار امکان‌پذیر نیست اما بر اساس تصمیمات اتخاذ شده بازگشایی نماد این شرکت‌ها به تدریج اتفاق می‌افتد.

وی در ادامه اظهار داشت: در تلاش هستیم از محل سودهای مجمع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی مبلغی را برای بازارگردانی آنها در نظر بگیریم تا پس از بازگشایی نمادها، بازار سهام تحت تاثیر فروش‌ها قرار نگیرد.

* نحوه واریز سود سهام عدالت

وی در درباره نحوه واریز سود سهام عدالت در سال جاری گفت: به دلیل برگزار نشدن همزمان شرکت‌های پرتفوی سهام عدالت، امسال نیز در دو مرحله سود سهام عدالت برای مشمولان واریز خواهد شد که یک مرحله واریز در آذر است و بخش دوم هم اواخر سال پرداخت می‌شود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره زمان برگزاری مجامع شرکت‌های استانی سهام عدالت افزود: حداکثر تا خرداد سال آینده تاریخ تمام مجامع تعیین تکلیف خواهد شد و تا پایان شهریور نیز مجامع برگزار می‌شوند و در عین حال مجامع دو استان زنجان و خراسان شمالی تا اواسط بهمن برگزار می‌شود.

* آزادسازی سهام عدالت

رهبر حکیم انقلاب 9 اردیبهشت سال گذشته در ابلاغیه‌ای با درخواست رئیس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت موافقت کردند. آزادسازی سهام عدالت دستاوردهای بسیاری برای اقتصاد کشور بویژه در شرایط سخت کرونایی داشت. گشایش قابل توجه معیشت طبقات کم‌برخوردار، جبران عطش بازار سرمایه با عرضه 300 هزار میلیارد تومان سهام جدید و ترویج فرهنگ سهامداری در جامعه تنها برخی دستاوردهای آزادسازی سهام عدالت بود. از همان روزهای ابتدایی آزاد‌سازی سهام عدالت توسط مقام معظم رهبری که در راستای حمایت از معیشت مردم در شرایط کرونایی صادر شده بود، پیشنهادی توسط کارشناسان اقتصادی مبنی بر اعطای کارت اعتباری و تسهیلات به اعتبار سهام عدالت مطرح شد؛ اقدامی که مانع فروش سهام عدالت ارزشمند توسط مشمولان می‌شد. با این وجود نظام بانکی و وزارت اقتصاد هیچ‌گونه اقدامی در این راستا انجام ندادند تا جایی که طبق آخرین آمار موجود، یک میلیون نفر مشمول، سهام خود را به دولت فروخته‌اند! اما حالا پس از حدود یک سال چنین امکانی ایجاد شده است. 

* سهام عدالت از کجا آمد؟

طرح اولیه واگذاری سهام شرکت‌های دولتی به عموم مردم در دولت هشتم به تصویب رسید اما در آن دولت اجرایی نشد. این طرح در ابتدای کار دولت نهم مورد توجه قرار گرفت؛ به ‌گونه‌ای که پس از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، مصوبه شماره ۷۲۶۸۳/ ت ۳۴۴۸۴ ه تاریخ ۱۷/۱۱/۱۳۸۴ هیات‌وزیران با عنوان «آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون بر اساس توزیع سهام عدالت» منجر به فراهم شدن بستر قانونی لازم برای اجرای طرح توزیع سهام عدالت شد. در واقع سهام عدالت نوعی یارانه بود که طبق نظر دولت نهم، از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار شد. به دلیل آنکه بابت واگذاری سهام شرکت‌ها به مشمولان از آنها هیچ پولی دریافت نشده بود، تصمیم بر آن شد ظرف 10 سال سود سهام این شرکت‌ها به عنوان اقساط سهام پرداخت شود. با پرداخت سود سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، نهم اردیبهشت‌ ۱۳۹۹، رهبر انقلاب با صدور ابلاغیه‌ای ضمن موافقت با درخواست رئیس‌جمهور وقت برای آزادسازی سهام عدالت و با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانواده‌های کم‌درآمد، خاطرنشان کردند: دولت هر چه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریع‌تر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند.