گروه فرهنگ و هنر: سینمای کودک و نوجوان همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین و موثرترین گونه‌ها و ژانرهای سینما در دنیای امروز شناخته می‌شود؛ از آثار پرمخاطب دهه 90 میلادی چون «تنها در خانه»، «خانم دوات فایر» و «شیرشاه» گرفته تا «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی»، «بالا»، «درون و بیرون»، «زوتوپیا» و «کوکو» در دهه نخست قرن بیستم همگی میلیون‌ها مخاطب کودک و نوجوان و حتی بزرگسال بین‌المللی را به خود جذب کرده است و این اقبال و استقبال جهانی در حالی است که ژانر کودک در سینمای ایران تاکنون بشدت مهجور و محروم مانده است. نگاهی آماری به وضعیت سینما نیز موید این مطلب است که در مهم‌ترین و فرهنگ‌سازترین ژانر سینمایی، وضعیت بسیار نامطلوبی حکمفرما شده است؛ اکران حدود 130 فیلم با محتوای کودک و نوجوان در سینمایی که از ابتدای انقلاب تا سال 1401 بیش از 6700 فیلم یعنی عددی کمتر از 5 درصد سینمای ایران است. به دیگر سخن آنکه نقش و سهم سینما برای بهره‌برداری از ظرفیت غنی و نسل‌ساز سینمای کودک و نوجوان بسیار ناچیز و عملا نادیده انگاشته شده و این وضعیت در حالی در سینمای ایران حکمفرما شده است که از دهه 60 تاکنون هر سال و هر زمانی فیلمی باکیفیت و مطلوب در ژانر کودک و نوجوان تولید شده و به مرحله اکران رسیده مورد استقبال جامعه و مردم قرار گرفته است. از ۶ میلیون مخاطب فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله» گرفته تا 4 میلیون مخاطب فیلم «دزد عروسک‌ها»، ۳ میلیونی شدن «شهر موش‌ها» و «پرنده کوچک خوشبختی» همگی نشان از ظرفیت بالای این ژانر برای جذب مخاطب دارد اما متأسفانه در سال‌های اخیر این گونه سینمایی مسیری جز افول و نابودی برایش انتخاب نشده است، به طوری که اغلب فیلم‌های تولیدشده از کیفیت غیرقابل قبولی برخوردار بوده و با مخاطبانی 100 و 200 هزار نفری و حتی کمتر، آن هم با اکران‌های رایگان، گروهی و سایر مدل‌های صورت پذیرفته است.

از طرفی فیلم‌هایی چون «فیل‌شاه»، «لوپتو» و «تورنادو 2» که در سال‌های اخیر جزو آثار شاخص و با کیفیت حوزه کودک و نوجوان به شمار رفته و رنگ اکران به خود دیده‌اند با استناد به سالنامه آماری سازمان سینمایی به عنوان مرجع و منبع رسمی آمار سینمای ایران همگی زیر یک میلیون مخاطب داشتند و این نشان از معضل و چالش در امر سیاست‌گذاری دارد و این یعنی وجود یک خلأ مهم در ظرفیتی عظیم و گسترده که در سینمای غرب به بهترین و حرفه‌ای‌ترین حالت ممکن بدان بها داده شده است. اما با توجه به آنچه بیان شد و در برهوت سینمای کودک، خبر استقبال بیش از یک میلیون و 300 هزار نفری از فیلم «بچه زرنگ» با توجه به اعداد و ارقام ذکر شده در سالنامه آماری بعد از یک دهه اکران فیلم کودک و پس از اکران فیلم «شهر موش‌های 2» با ۲ میلیون و 300 هزار مخاطب در سال 93 شاهد ثبت چنین رکوردی هستیم و در کنار عنوان پرمخاطب‌ترین فیلم انیمیشن در سینمای ایران باید این اثر را پرمخاطب‌ترین فیلم سینمای کودک طی یک دهه گذشته نیز نامید. اما صرفا این ظرفیتی است که توسط یک فیلم به وجود آمده و قطعا با کنار رفتن از چرخه اکران، چراغ آن نیز خاموش خواهد شد اما اهتمام ویژه سازمان سینمایی به حوزه کودک و نوجوان طی ۲ سال اخیر نیز قابل تقدیر است؛ از دیدار دوره‌ای همه مدیران سازمان سینمایی با مدیران کانون پرورش فکری در ابتدای سال جاری و  امضای تفاهمنامه مهدی جوادی، رئیس وقت بنیاد سینمایی فارابی با کانون پرورش فکری و دیدار رئیس کانون با مدیر فعلی این بنیاد سینمایی در آستانه جشنواره فیلم کودک و نوجوان برای پیگیری و فراهم آوردن سازوکار این همکاری همگی نشان از عزم جدی دولت برای بهبود وضعیت فعلی سینمای کودک و نوجوان دارد اما آنچه باید از سوی متولیان امر یعنی سازمان سینمایی و کانون پرورش فکری ساری و جاری شود استمرار و توجه ویژه به اصلاح وضع موجود به دور از شعار و فضاسازی‌های رسانه‌ای است، به دیگر سخن اینکه گذشتن از مرحله امضای تفاهمنامه‌ها و رسیدن به مرحله ثبت قراردادها گام نخست برای آغاز حرکت جدی در بهبود سینمای کودک است اما همان‌طور که در اقدامی قابل تحسین، سینمایی که در دوران کرونا تا مرز نابودی پیش رفته بود، امروز با عبور از آمار 14 میلیون مخاطب در سال گذشته و اقبال مردم به سالن‌های سینما می‌توان امیدوار شد در کنار اقداماتی چون سالن‌سازی و جذب مخاطب، وضعیت سینمای کودک نیز بهبود یابد.

 بی‌تردید لازمه این حرکت تولید انبوه نیست بلکه طی سال‌های گذشته به‌رغم درصد پایین 130 فیلم کودک و نوجوان در قیاس با تولیدات سینمایی کشور کمتر از 15 فیلم بالای یک میلیون مخاطب را به سینماها کشانده است، پس قطعا علاج سینمای کودک تولید فراوان آن نیست بلکه تولید باکیفیت در قد و قواره کودک و نوجوان امروزی خواهد بود، آن هم در شرایطی که حداقل 16 میلیون دانش‌آموز در کشور حضور دارد که از این میزان 8 میلیون آن رده سنی کودک است پس قطعا با تولیدات مناسب و با کیفیت نه تنها موج تولیدات سینمای کودک آغاز خواهد شد بلکه با ظرفیت 16 میلیونی می‌توان امیدوار به شکستن رکورد‌های سینمای ایران طی 4 دهه گذشته نیز بود.