گروه فرهنگ و هنر: با پخش آخرین قسمت فصل دوم سریال «زخم کاری» و با گذشت 30 ماه از پخش نخستین قسمت این سریال در فصل اول، محمدحسین مهدویان در فضای مجازی با ارائه آمارهایی از بازدید یک میلیون و 300 هزار نفری از قسمت اول فصل دوم پس از حدود ۳ ماه پخش و شکستن رکورد بیش از 650 هزار بازدید تنها در یک روز در نمایش خانگی، اشاره قابل توجهی به آمار‌های ثبت شده کرده است. البته اعداد و ارقامی که از سوی مهدویان اعلام شده بسیار شگفت‌انگیز و قابل تقدیر است اما سوال اینجاست که آیا اساسا صرف بازدید بالا به معنای ماندگاری و موفق بودن یک مجموعه نمایشی است؟ از طرفی تنها اطلاعات موجود و رسمی عددی است که در صفحه سریال در پلتفرم پخش‌کننده وجود دارد. در این آیتم و با توجه به میانگین رضایت 95 درصدی از 15 قسمت فصل اول و کاهش آن به 80‌درصد در فصل دوم، به وضوح مشخص است مخاطبان فصل دوم رضایت چندانی از کار نداشته‌اند. در همین ارتباط منوچهر اکبرلو، منتقد سینما و استاد دانشگاه پیرامون استقبال فراوان و نسبت آن با موفقیت یک اثر هنری گفت: در زمینه عرضه آثار هنری همواره این بحث مطرح بوده و حتی در بین فلاسفه که در زمینه فلسفه هنر در طول تاریخ تحقیق کردند نیز مطرح بوده که آیا پرمخاطب بودن به معنی باکیفیت بودن آن اثر است؟ نمونه‌های مختلفی در رد یا قبول با هر نظری که در پاسخ به این سوال گفته شود مطرح شده است. از سویی این موضوع تنها شامل ایران و همچنین تنها شامل تئاتر و سینما نبوده و در سایر زمینه‌های هنری مانند حراجی‌های آثار هنری که مبالغ هنگفتی رد و بدل می‌شود نیز مطرح است.

* منوچهر اکبرلو: آیا زخم‌کاری توانسته تاثیری بر جامعه از لحاظ آگاهی‌بخشی و تشریح یک وضعیت یا انتقال یک پیام و مفهوم داشته باشد؟

 اکبرلو همچنین با اشاره به سریال زخم کاری و مطالب مطرح شده از سوی کارگردان اثر اظهار داشت: سریال زخم کاری هم همان‌طور که مطرح شد از این دوگانگی مستنثا نیست. ضمن اینکه به مصداق آنکه مشک باید خود ببوید نه آنکه عطار بگوید، ما باید بازتاب اثر را در جامعه مشاهده کنیم. اینکه  به چه میزان مضمون اثر، تک‌دیالوگ‌ها، بازی بازیگران و سایر عناصر فراگیر می‌شود باید توجه شود، نه اینکه صاحبان اثر مانند کارگردان و سایر اعضای گروه ادعایی مطرح کنند. به هر حال طبیعی است که صاحبان اثر تمایل داشته باشند حتی به‌رغم شکست کامل، باز هم اظهار موفق بودن اثر هنری‌شان را داشته باشند.

این منتقد درباره نبود مستندات رسمی پیرامون شفافیت در میزان فروش و آمار مخاطب نیز گفت: متاسفانه در زمینه آمار فروش آثار هنری مستندات خاصی در اختیار نداریم و تنها در زمینه تئاتر آن هم در سالن‌های دولتی بعضا آمار هفتگی و ماهانه منتشر می‌شود، بنابراین تا پژوهشی انجام نشود، نمی‌توان درباره فروش و میزان مخاطب اظهار نظری کرد اما سیستم تبلیغاتی و رسانه‌ای یک کار هنری علاقه‌مند است از پسوند «ترین» مانند پرمخاطب‌ترین، بهترین، برترین و... استفاده کند، بنابراین نمی‌توان به اینها استناد کرد، در حالی که معیار آن است که چقدر مضمون یک اثر در جامعه به اشتراک گذاشته شده است و نه حتی قطعاتش. در هر صورت می‌دانید امروزه از روی بازارگرمی هم که شده برخی تکه‌های یک اثر توسط روابط عمومی و سایر اعضا بنا به شرایط اجتماعی که از جذابیت خاصی برخوردار است، به اصطلاح وایرال می‌شود و این وایرال شدن به معنای تماشای کامل آن اثر هنری نیست، بنابراین باید از اینها گذر کرد و با آرامش و خردورزی با یک اثر هنری رو‌به‌رو شد و درباره آن قضاوت کرد و مهم‌تر اینکه آیا به نوبه خودش توانسته تاثیری در جامعه از لحاظ آگاهی‌بخشی و تشریح یک وضعیت یا انتقال یک پیام و مفهوم داشته باشد یا خیر.

* آرش فهیم: پناه بردن به آمار بالای بینندگان، پیش‌پاافتاده‌ترین راه برای دفاع از یک سریال است

 همچنین آرش فهیم، کارشناس و منتقد فرهنگی و فعال رسانه نیز با اشاره به ارائه آمار مخاطبان توسط کارگردان زخم کاری گفت: تجربه نشان داده است وقتی یک هنرمند، خودش به تعریف و تمجید کار خودش می‌پردازد، یعنی دچار خلأ شده و سعی دارد جای خالی تحسین دیگران را خودش پر کند! مصداق این اتفاق، همین صحبت اخیر محمدحسین مهدویان درباره «زخم کاری2» است که پربیننده شدن این سریال را نشانه ابطال انتقادات دانسته است. البته این طبیعی است که هر هنرمندی از محصول خودش دفاع کند اما پناه بردن به آمار بالای بینندگان، پیش‌پاافتاده‌ترین راه برای دفاع از یک سریال است. اتفاقا نحوه دفاع مهدویان از «زخم کاری‌2» نشانه خالی بودن دستان او است. چون مهدویان نمی‌تواند از نظر فنی و هنری از کار خودش دفاع کند، به پربیننده شدن این سریال دست انداخته تا از گرداب انتقادات نجات یابد.

منتقد سینما با اشاره به نبود سریال‌های باکیفیت در شبکه نمایش خانگی اظهار کرد: واقعیت این است که اگر «زخم کاری2» پربیننده شده، اولا به این دلیل است که امروز سریال خوب و قدرتمندی در شبکه نمایش خانگی نداریم و ثانیا به خاطر حواشی، تبلیغات و ابتذال این سریال است، نه به خاطر جنبه‌های هنری و دراماتیک و الا چه بسیار فیلم‌ها و سریال‌های بد و ضعیفی که پربیننده شده‌اند. مگر در همین سینما و تلویزیون خودمان آثار پرفروش غیرقابل دفاع کم داشته‌ایم؟ نه تنها در ایران، بلکه در همه جای دنیا هر سال تعداد زیادی ترانه و کتاب و فیلم و سریال و بازی دیجیتال با حداقل کیفیت، مشتری زیادی پیدا می‌کنند؛ «زخم کاری2» هم یکی از همین نوع آثار است. 

وی همچنین با انتقاد از پلتفرم پخش‌کننده این سریال نیز گفت: منتقدان باید کارگردان و سازندگان «زخم کاری2» و سکوی نمایش‌دهنده این سریال را هدف انتقاد قرار دهند که چرا حقوق مخاطب را رعایت نکرده‌اند و با وجود اینکه بخشی از مردم برای تماشای این سریال پول پرداخته‌اند اما محصولی در شأن خودشان و در وزن هزینه‌ای که پرداخته‌اند به آنها عرضه نشده است. محمدحسین مهدویان جزو فیلمسازان مستعد و باهوش نسل جدید کارگردان‌های ایرانی است و من علاقه ویژه‌ای به برخی از آثار او دارم اما برداشتم این است که برخلاف آثار اولیه‌اش که سرشار از خلاقیت و گویای نبوغ او بود، مدتی است دچار افت آشکاری شده است. این نشان می‌دهد این فیلمساز باید کمی در احوال خودش تأمل کند. اما آنچه مشخص است اینکه اساسا نه تنها سریال زخم کاری، بلکه هیچ اثر هنری و نمایشی بدون تاثیرگذاری و ماندگاری نمی‌تواند عنوان موفق بودن را به خود اختصاص دهد و این در حالی است که یکی از پارامترهای موفقیت در آثار هنری، ماندگاری در اذهان مخاطبان است. به عنوان نمونه می‌توان به کاراکتر «مالک» با بازی جواد عزتی در فصل اول زخم کاری اشاره کرد، همچنین «سلطان» در سریال سلطان و شبان با بازی مهدی هاشمی، «فرخ» با بازی رحیم نوروزی در سریال پس از باران، «وفا» با بازی هانیه توسلی در سریال وفا، «ابن زیاد» با بازی فرهاد اصلانی در مختارنامه؛ «حیدر خوشمرام» با بازی حسین یاری در شب دهم و «قباد» با بازی شهاب حسینی در شهرزاد. اینها شخصیت‌های ماندگاری هستند که با پخش سریال‌های‌شان فارغ از میزان و تعداد مخاطبان در اذهان مردم تاثیرگذار و ماندگار شدند، از همین رو می‌توان گفت آنچه اساسا میزان اقبال و استقبال مخاطب دلیلی بر موفق بودن یک اثر هنری نبوده و باید به این نکته اشاره کرد که سریال زخم کاری رشد تماشاگرانش را مدیون فصل اول خود است که با فیلمنامه بی‌نقص، شخصیت‌پردازی‌های درست و روایت‌های داستانی جذاب و پرکشش، بسیاری از مخاطبان را علاقه‌مند به تماشای فصل دوم آن کرد.