گروه اقتصادی: برای نخستین‌بار کلیات بودجه دولت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور توسط مجلس شورای اسلامی رد شد. اختلاف‌نظر اصلی نمایندگان و دولتمردان در رابطه با همسان‌سازی حقوق بازنشستگان بود. این‌طور که پیداست دولت در نظر داشته است در بخش دوم بودجه که مربوط به هزینه‌ها بوده 7 هزار میلیارد تومان برای این موضوع اختصاص دهد اما به صورت شفاهی رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام داشته آمادگی تخصیص 50 هزار میلیارد تومان به این موضوع را دارد، مشروط به اینکه منابع یاری کند. 

از سوی دیگر رئیس سازمان برنامه و بودجه پس از ارسال برنامه هفتم به شورای نگهبان از سوی مجلس شورای اسلامی، نامه‌ای به این شورا فرستاده و اعلام کرده است امکان همسان‌سازی حقوق بازنشستگان وجود ندارد که باعث آزرده‌خاطری نمایندگان شده بود، لذا این اتفاقات باعث شد نمایندگان کلیات بودجه را رد کنند. 

به گزارش «وطن امروز»، روز گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی گزارش کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال 1403، پس از استماع نظر موافقان و مخالفان درباره لایحه بودجه، با کلیات این لایحه با  91 رای موافق،   127 رای مخالف و 10 رای ممتنع از مجموع 235 نماینده حاضر در صحن مخالفت کردند.

* لایحه بودجه کسری قابل توجهی داشت

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی پس از رای مخالف مجلس به کلیات بودجه 1403 گفت: براساس آیین‌نامه داخلی مجلس، دولت 7 روز فرصت دارد اصلاحات را انجام دهد و لایحه را به مجلس بازگرداند. رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: من از آقای منظور و دوستان‌مان در دولت خواهش دارم با توجه به اینکه وقت ما تنگ است هرچه زودتر نسبت به اصلاح بودجه اقدام کنند. وی تصریح کرد: ما باید بودجه 1403 به عنوان سال اول برنامه هفتم را محکم و دقیق به سرانجام برسانیم. رئیس قوه مقننه ادامه داد: با توجه به اینکه رای‌گیری به اتمام رسیده به صراحت اعلام می‌کنم این لایحه کسری قابل توجهی دارد و در این بودجه که همراه با کسری است، پیش‌بینی  حقوق بازنشستگان انجام نشده که آن هم به کسری اضافه می‌شود و اگر بخواهیم این موضوع را منوط به محل اخذ مالیات کنیم نیز اشکال بدتری به وجود می‌آورد. قالیباف افزود: بودجه کار تعاملی دقیق مجلس و دولت است و ما حتما باید کمک کنیم این مساله به درستی اصلاح شود و وقت نیز گرفته نشود. در طول یک هفته، من و کمیسیون تلفیق در خدمت دولت خواهیم بود و کمک خواهیم کرد بودجه‌ای به مجلس بیاید که جهت‌گیری داشته و تورم‌زا نباشد و قول‌های برنامه هفتم را نیز محقق کند.

* دلیل اصلی رد کلیات لایحه بودجه عدم توجه به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان بود

نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس گفت: شاید عمده مخالفت مجلس با کلیات بودجه این بود که باید تکلیف بازنشستگان و همسان‌سازی حقوق‌ها روشن شود. به همین دلیل و دلایل دیگری، نمایندگان با کلیات بودجه مخالفت کردند و این لایحه به دولت بازگردانده شد.

عبدالله ایزدپناه گفت: یکی از مهم‌ترین کارهای دولت و مجلس در طول سال، بررسی لایحه بودجه است. دیروز (سه‌شنبه) لایحه بودجه سال 1403 بعد از بررسی در کمیسیون تلفیق که کلیات آن به تصویب رسیده بود وارد صحن شد. وی ادامه داد: از ابتدای صبح کمیسیون تلفیق لایحه بودجه و دولت گزارش خود را ارائه و مخالفان و موافقان نیز نظرات خود را درباره نقاط قوت و ضعف لایحه بودجه سال آینده مطرح کردند. این لایحه دارای نقاط قوت خوب و نقاط ضعفی است اما آنچه برای نمایندگان مردم مهم بود و بشدت آن را پیگیری می‌کردند موضوع بازنشستگان بود. مساله همسان‌سازی بازنشستگان در لایحه برنامه هفتم توسعه آورده نشده بود و با مذاکراتی که مجلس و کمیسیون تلفیق با دولت داشتند به توافق رسیده بودند طی ۳ سال اول برنامه هفتم توسعه مشکل بازنشستگان را برطرف کنند و حقوق آنها به 90 درصد حقوق پرداختی شاغلان  برسد. نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه لایحه برنامه هفتم توسعه با ذکر همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به شورای نگهبان ارسال شد و منتظر نظر شورای نگهبان هستیم، افزود: گزارش‌ها حاکی از این است که دولت طی نامه‌ای به شورای نگهبان موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را مغایر با اصل 75 قانون اساسی دانسته، این موضوع موجب نگرانی نمایندگان شده زیرا موضوع بسیار مهمی است و این قشر شریف و عزیز ذخیره انقلاب هستند.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نمایندگان دولت نتوانستند نمایندگان حاضر در صحن علنی مجلس را قانع کنند که در لایحه بودجه سال 1403 مشکل همسان‌سازی بازنشستگان برطرف می‌شود، گفت: به‌رغم اینکه رئیس سازمان برنامه و بودجه کتبا اعلام کرده 50 هزار میلیارد تومان در بودجه سال 1403 به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان اختصاص داده می‌شود نمایندگان قانع نشدند. شاید عمده مخالفت مجلس با کلیات بودجه این بوده که باید تکلیف بازنشستگان و همسان‌سازی حقوق‌ها دقیق روشن شود، به همین دلیل و دلایل دیگری، نمایندگان با کلیات بودجه مخالفت کرده و این لایحه به دولت بازگردانده شد و برابر آیین‌نامه 7 روز فرصت دارند مسائل مطرح شده از سوی نمایندگان را برطرف و مجددا لایحه را به مجلس بازگردانند. 

* منابع افزایش حقوق بازنشستگان در بودجه دیده نشده بود

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی دلایل رد کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ در مجلس را تشریح کرد.

محسن زنگنه با اشاره به دلایل رد کلیات لایحه بودجه سال 1403 در صحن مجلس، گفت: در این بخش می‌توانیم چند مساله را مورد ذکر قرار دهیم. یکی از موارد درباره عدم تطابق کلیات لایحه با اهداف، مواد و تبصره‌های قانونی برنامه هفتم توسعه است که در برخی موارد نیز این تطابق به تعارض و خلاف جهت احکام برنامه منجر شده بود.

نماینده مردم «تربت حیدریه» در مجلس شورای اسلامی افزود: به عنوان مثال این تعارض درباره مولدسازی، کوچک کردن دولت و واگذاری سهام شرکت‌های دولتی رخ داد که متاسفانه در لایحه دولت دقیقا عکس این مسائل مطرح شده بود، از این رو هم میزان مولدسازی نسبت به سال 1402 کاهش قابل توجهی داشت و هم واگذاری شرکت‌های دولتی نسبت به سال گذشته حدود 35 درصد کاهش را نشان می‌داد.

زنگنه با اشاره به موضوع اوراق مالی در بودجه سال 1403 ادامه داد: در موضوع اوراق مالی در برنامه هفتم دولت را مکلف کرده بودیم که میزان بدهی‌های خود را نسبت به تولید ناخالص داخلی به 40 درصد کاهش دهد، متاسفانه ما شاهد افزایش رقم انتشار اوراق در لایحه بودجه سال 1403 بودیم.

وی با اشاره به مسائل مربوط به نفت در لایحه بودجه بیان کرد: در موضوع نفت، شفاف‌سازی که یکی از اصلاحات ساختاری بودجه و همچنین سیاست‌های کلی در برنامه هفتم بود، متاسفانه در لایحه بودجه 1403 رعایت نشده بود.

وی در ادامه با بیان اینکه نرخ ارز 28 هزار و 500 تومان هیچ مبنای حقوقی حداقل در سالی که ما می‌خواهیم بودجه را مصوب کنیم ندارد، ادامه داد: این موضوع باید بر اساس نرخ ETS و تصمیم مرکز مبادله باشد.

نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به مصارف لایحه بودجه سال 1403 گفت: یکی از این مصارف بودجه مربوط به افزایش حقوق بازنشستگان است که بر اساس برآوردهایی که ما انجام دادیم حدود 100 هزار میلیارد تومان برای سال اول منابع نیاز دارد لذا این موضوع در لایحه دیده نشده و بر اساس قول شفاهی که رئیس سازمان برنامه و بودجه داده‌اند در نهایت به رقم 50 هزار میلیارد تومان رسید، البته رئیس سازمان برنامه و بودجه این موضوع را مشروط به تحقق منابع عنوان کردند که مجلس نسبت به آن حساسیت نشان داد.

زنگنه با اشاره به مباحث مربوط به افزایش درآمد مالیاتی در بودجه سال 1403 و نگرانی‌های مجلس در این بخش گفت: این مجموعه نگرانی‌ها باعث شد نمایندگان در نهایت به کلیات لایحه رای منفی دهند، با این حال نماینده دولت افزایش 50 درصدی مالیات‌ها را بدون فشار بر مردم عنوان کرد اما افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده منعکس‌شده در لایحه بودجه، قطعا اثرات تورمی داشته و می‌تواند موجب تورم انتظاری شود.

* ۵۰ همت برای همسان‌سازی در نظر گرفتیم

رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به پیش‌بینی اعتبار ۵۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای قانون همسان‌سازی حقوق بازنشستگان گفت: دولت خود را مقید می‌داند برنامه هفتم مصوب‌شده از سوی مجلس را عینا در بخش مصارف بودجه ۱۴۰۳ اعمال کند.

داوود منظور در نشست علنی روز سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی در دفاع از کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ با بیان اینکه از کمیسیون تلفیق به دلیل دقت نظری که در بررسی لایحه داشتند تشکر می‌کنم، افزود: امروز شاهد بیان برخی دغدغه‌ها و نگرانی‌ها از سوی نمایندگان بودیم که امید است در فضای همدلانه‌ای که بین دولت سیزدهم و مجلس یازدهم وجود دارد بتوانیم آخرین بودجه‌ای که در مجلس یازدهم تصویب می‌شود بودجه‌ای با رویکرد موثر برای مردم و امیدآفرین و کمک‌کننده به اجرای برنامه هفتم در سال اول باشد.

رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه بسیاری از نگرانی‌های مطرح‌شده از سوی نمایندگان ناظر به بخش دوم بودجه است، اضافه کرد: ما هنوز وارد بخش دوم نشدیم و در مرحله اول فقط منابع، سقف منابع، احکام و تراز عملیاتی را تقدیم مجلس کردیم، بنابراین لایحه در چارچوب ماده ۱۸۲ اصلاحی آیین‌نامه مجلس تنظیم شده است و ما در بخش اول وارد مصارف نشدیم.

منظور ادامه داد: ما در سقف منابعی که تصویب می‌کنیم حتماً مصارف را با رویکردی که شما در برنامه هفتم تکلیف کردید تنظیم می‌کنیم یعنی ما خود را مقید می‌دانیم برنامه هفتم مصوب شده از سوی مجلس را عینا در بخش مصارف بودجه ۱۴۰۳ اعمال کنیم. در بخش منابع و احکام تلاش خود را کردیم که این موضوع را اعمال کنیم.

رئیس سازمان برنامه و بودجه خاطرنشان کرد: نگرانی اصلی نمایندگان درباره بازنشستگان و دغدغه ما در زمان تصویب برنامه هفتم موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان بود در حالی که ما اصلا وارد تعیین تکلیف هزینه‌ها و مصارف نشدیم حتی برای حقوق شاغلان، بازنشستگان، مستمری بگیران کمیته امداد و سازمان بهزیستی نیز اعتباری پیشنهاد نکردیم.

منظور ادامه داد: روز گذشته نیز تاکید کردم با توجه به اینکه سقف اعتبارات مورد نیاز برای همسان‌سازی در مرحله اول را ۵۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده‌اند و ما گفته‌ایم این مبلغ را در مرحله دوم در مصارف حتما تامین خواهیم کرد، بنابراین شما نمایندگان سقف بودجه را تصویب کنید تا در ادامه هرگونه اصلاح لازم را انجام دهیم.

منظور افزود: ما امسال در بحث مالیات‌ها ۳۹ درصد تورم داریم، این ۳۹ درصد افزایش قیمت ایجاد کرده است چون همه چیز با قیمت‌های روز است؛ سود تمام بنگاه‌ها خود به خود این ۳۹ درصد افزایش را خواهد داشت و به طور طبیعی مالیات‌ها نیز رشد می‌کند یعنی مالیات‌ها با قیمت در ارتباط است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: مالیات ارزش افزوده بر اساس قیمت است یعنی وقتی ما ۳۹ درصد تورم داریم خود به خود مالیات بر ارزش افزوده نیز به همان نسبت بالا می‌رود پس اگر ما گفتیم رشد مالیات‌ها ۵۰ درصد باشد بخش بزرگی از این افزایش به طور خودکار اتفاق می‌افتد.

رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: قانون پایانه‌های فروشگاهی، اصلاح آن و قانون تصویب آن در مجلس به تصویب رسید و این قانون قطعا کمک خواهد کرد ما بتوانیم کسانی را که فرار مالیاتی داشتند بویژه صورت‌حساب‌های فروش آنها را که سازمان مالیاتی نداشت، براساس اطلاعات آماری دقیق شناسایی کنیم.

منظور بیان کرد: رشد مالیات‌ها اتفاق جدیدی نیست. ما سال گذشته یک تحول مالیاتی ایجاد کردیم، امسال تنها درآمدی که کاملا محقق شده درآمد مالیاتی است و برآورد ما این است که کاملا برای سال آینده قابل تحقق خواهد بود، بدون اینکه فشاری بر کسی وارد شود.