گروه فرهنگ و هنر: بحث معافیت مالیاتی هنرمندان از آن دسته بحث‌هایی است که از زمان طرح تاکنون بارها مورد تغییر و در معرض پیشنهادات و کارشناسی‌های جدی قرار گرفته است. 

عده‌ای معتقد بودند درآمد بسیاری از بازیگران، کارگردان‌ها و... آنقدر بالاست که نباید از مالیات معاف باشند. در مقابل گروهی دیگر اعتقاد داشتند این درآمد بالا صرفا برای گروه کمی از چهره‌ها بویژه در حوزه سینماست در حالی ‌که اغلب جامعه فرهنگی و هنری  از جمله کتابفروشان و ناشران و حتی بیش از 90 درصد اعضای صنوف خانه سینما وضعیت معیشتی خوبی ندارند و با سیلی صورت‌شان را سرخ می‌کنند. با این شرایط هم طبیعی است که معافیت مالی می‌تواند کمک قابل قبولی به این هنرمندان باشد. در نهایت این استدلال و بررسی وضعیت اغلب هنرمندان موجب شد تا هنرمندان رسما از پرداخت مالیات معاف باشند اما این به معنای نپرداختن مالیات توسط آنها نبود. ظاهرا و بر اساس ادعای نمایندگان صنوف مختلف فرهنگی و هنری اغلب درگیری‌هایی که با ممیزان مالیاتی برای بهره‌مندی از این معافیت  پیش می‌آمد و اغلب به واسطه ماده تبصره‌ها و تاخیر در ابلاغ و تشکیک در اجرا و... در بعضی جاها وجود داشت با وجود معافیت مالیاتی، هنرمندان در نهایت عطای نپرداختن مالیات را به لقایش می‌بخشیدند و ترجیح می‌دادند مالیات بدهند.

اما این پایان ماجرا نبود. از یکی دو سال قبل جمعی از سینماگران و هنرمندان صنوف دیگر با کمک چند نماینده مجلس که روحیه فرهنگی و رسانه‌ای بیشتری داشتند با همراهی و کمک وزیر ارشاد سراغ واقعی و عملیاتی شدن این موضوع رفتند.

با این همه در لایحه اصطلاح قانون مالیات‌های مستقیم پیشنهادی دولت به مجلس‌،‌ معافیت مالیاتی ناشران از 100 درصد به 25 درصد کاهش یافت و برای اشخاص حقیقی هم تا سقف 50 میلیون تومان در نظر گرفته شد. انتشار این لایحه انتقادات و نگرانی‌هایی را برای فعالان حوزه فرهنگ ایجاد کرد؛‌ نگرانی‌هایی که معاون فرهنگی وزیر ارشاد هم آن را بی‌مورد ندانسته و گفته بود: در لایحه پیشنهادی دولت به مجلس معافیت به صورت حداقلی دیده شده و این پاسخگوی شرایط فعالان حوزه نشر و کتابفروشی نیست؛ موارد در معاونت فرهنگی احصا و جمع‌بندی و به خدمت وزیر ارائه شد. نظر تخصصی معاونت و ناشران و کتابفروشان مبنی بر این  است که این تصمیم می‌تواند در فرآیند توسعه رونق کسب و کار نشر اختلال جدی ایجاد کند و لازم است وزارت ارشاد حتما نسبت به این موضوع موضع جدی داشته باشد و تلاش کند اصلاح شود. در گفت‌وگوی وزیر ارشاد با وزیر اقتصاد و ارائه توضیحات و نگرانی‌های موجود مقرر شد همچنان موسسات انتشاراتی و کتابفروشی‌ها چنانچه مجوز داشته و خوداظهاری کنند‌، از معافیت‌های مالیاتی موجود در قانون  بهره‌مند شوند. تنها در لایحه بودجه برای بهره‌مندی کتاب‌های کمک‌آموزشی ابهامی وجود داشت که آن ابهام نیز در اصلاحیه برطرف خواهد شد.

بعد از آن وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز اظهار کرد در زمان تصویب این لایحه در دولت پیشنهاد اصلاح داده و پیشنهاد اصلاح وی به تصویب رسیده است اما متاسفانه نسخه بدون اصلاح برای مجلس ارسال شده است. نامه اصلاحیه برای وزیر اقتصاد و سخنگوی دولت ارسال شده و قرار است جایگزین لایحه ارسالی شود.

در بخشی از نامه محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت مبنی بر اصلاحیه قانون مذکور که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار گرفته، آمده است:

«در بحث مالیات اهالی فرهنگ و هنر و رسانه که سال‌های متمادی با عنایت به مشکلات عدیده و رویکرد حمایتی از معافیت برخوردار بودند، بند «ل» ماده 139 قانون مذکور این وزارتخانه بارها دفاعیات و نظرات خود را ابراز داشته و نظرات تخصصی خود را درباره تاثیر حذف این معافیت‌ها ارائه کرده است، با این وجود در جلسه نهایی مقرر شد در تبصره‌ای الحاقی تمام مالیات‌های اخذ شده از مشمولان بند یادشده، در حوزه فرهنگ و هنر به مصرف برسد که متاسفانه این مهم در تدوین نهایی لایحه مذکور رعایت نشده است.

همچنین به موجب مصوبه اخیر شورای سینما به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور، مقرر شد مالیات اهالی فرهنگ و هنر بر مبنای حکم مندرج جزء یک از بند ع تبصره 6 قانون بودجه 1401 کل کشور محاسبه و لحاظ شود. بر این اساس خواهشمند است دستور فرمایید تا طی نامه‌ای پیرو متن زیر به جای بند ت ماده 44 لایحه که به اصلاح بند ل ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم پرداخته جایگزین شود:

* «ت-3 تبصره به بند «ل» به شرح زیر الحاق شد:

تبصره 1- معافیت مالیاتی این بند مشمول فعالیت‌های مربوط به انتشارات کمک‌درسی نمی‌شود، معافیت مالیاتی بازیگران اجرای صحنه خوانندگی (کنسرت) و تهیه‌کنندگی موسیقی، نشر و تکثیر و پخش آثار موسیقیایی و حراجی آثار هنری موضوع بند ل ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم فقط تا سقف 6 میلیارد ریال در سال قابل اعمال است.

بعد از آن هر ۳ مورد به نرخ قانون مالیات‌های مستقیم مشمول مالیات است. افزایش ارقام مندرج در این تبصره هر ۳ سال بنا به پیشنهاد وزارتین فرهنگ و ارشاد اسلامی و امور اقتصادی و دارایی تهیه می‌شود و با تصویب هیات وزیران قابل انجام است.

تبصره 2- درصد درآمدهای مالیاتی حاصله از این بند به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (صندوق اعتباری هنر) جهت حمایت از فعالیت‌های قرآنی، فرهنگی، هنری، سینمایی، رسانه‌ای و نیز هزینه‌های تامین اجتماعی امور رفاهی درمان و مخارج ضروری مشمولان صندوق مذکور اختصاص می‌یابد.

تبصره 3- کمک‌های پرداختی دولت به اشخاص حقیقی و حقوقی در راستای حمایت از کلیه فعالیت‌های قرآنی، فرهنگی، هنری، سینمایی و رسانه‌ای دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موضوع ماده 71 قانون محاسبات عمومی کشور و قانون ضوابط پرداخت کمک یا اعانه به افراد و موسسات غیردولتی موضوع ماده 71 قانون محاسبات عمومی کشور بابت حمایت از فعالیت‌ها یا هزینه‌های ضروری یا عام‌المنفعه ایشان مبنای محاسبه مالیاتی قرار نمی‌گیرد.

با این اوصاف به نظر می‌رسد دولت تصمیم گرفته به جای حرف زدن و شعار دادن توخالی و  پروپاگاندا و دمیدن بر طبل معافیت مالیاتی، این مالیات را برای هر گروه و بخشی متناسب‌سازی کرده و اجازه ندهد باری به زندگی آنها تحمیل کند. با این روش اگرچه معافیت مالیاتی صد درصدی نخواهد بود اما هرچقدر که باشد قانونا و سفت و سخت انجام خواهد گرفت.