باربد بهراد: استقلال با یکی از بی‌داستان‌ترین اسکوادهای سال‌های اخیر خود در لیگ برتر، به طرز غیرمنتظره و غیرقابل پیش‌بینی‌ای صدرنشین لیگ ایران است و بی‌تردید جایگاه کنونی این تیم را باید حاصل تغییر رویکرد نکونام دانست. جایی که او از موضع انتقادی پیش از شروع فصل، با شروع لیگ عقب نشست و ترجیح داد با آنچه در اختیار دارد، بسازد؛ رویه‌ای که بخوبی جواب داده و نکونام در چند هفته متوالی با استقلال امتیازاتی را جمع کرده که به این تیم شخصیت قهرمانی داده است. البته منظور از تیم، گروه کنونی بازیکنان حاضر در تیم است، چه اینکه باشگاهی با اسم و رسم استقلال در فوتبال ایران همیشه مدعی قهرمانی است و هر نتیجه‌ای جز این برای هواداران آنها اگر ناکامی هم به حساب نیاید، جای خوشحالی ندارد.

جواد نکونام در سال‌های اخیر، چه در نساجی و چه در فولاد، سبکی از بازی فشرده و درگیرشونده را به نمایش گذاشته که به نوعی امضای مربیگری او محسوب می‌شود و توانست با همین روش از کار تاکتیکی، نساجی را به لیگ برتر رسانده و با فولاد سهمیه آسیایی، صعود به مراحل حذفی لیگ قهرمانان و قهرمانی در حذفی و سوپرجام فوتبال ایران را تجربه کند.

او هر بار که با انتقاداتی درباره سبک بازی تیمش مواجه می‌شد، جمله مشخصی در جواب داشت :«در فوتبال ۲ تیم با هم بازی می‌کنند که ببرند؛ فلسفه من همین است. ۲ تیم بازی می‌کنند که ببرند و هر کدام بتوانند می‌برند. هر طور هم که دلم بخواهد بازی می‌کنم».

این برشی از صحبت‌های نکونام پس از بازی فصل گذشته فولاد و پرسپولیس در آزادی بود که کاپیتان سابق تیم‌ ملی به راحتی آب خوردن در حضور 60 هزار تماشاگر پرسپولیسی، یک موقعیت گل هم به حریفش نداد و هفته بعد هم در فولادشهر با همین تدبیر و تاکتیک، سپاهان قدرتمند مورایس را یک بر صفر شکست داد.

اما برگردیم به بازی حساس داربی و جایی که نکونام مسابقه را از نشست خبری شروع کرد: «هیچ نگرانی‌ای نداریم، ما از جنس خودشان هستیم».

بی‌پروایی جواد نکونام در پاسخ ‌دادن به سوالات شاید هواداران پرسپولیس را ناراحت کند، آن هم درست ساعتی پس از آنکه سرمربی تیم آنها تمام تلاش خود را کرده بود با احترام به استقلال و تیمش، تا حد ممکن از تنش پیش از بازی جلوگیری کند اما نکونام انگار باکی از هیچ جنجالی ندارد؛ روحیه‌ای که او در دوران بازی هم از آن برخوردار بود و نه جنگ تن به تنی را درون زمین و روی توپ واگذار می‌کرد، نه اجازه می‌داد بازیکنان حریف بخواهند داور مسابقه را تحت تاثیر قرار بدهند.

نکونامی که در ابتدای فصل با تحلیل و آنالیز کامل از داشته‌های تیمش، سبک بازی استقلال سال گذشته ساپینتو را از یک بازی پرواکتیو و تمام هجومی تغییر داده، در دوران بازی هم استاد تطبیق با شرایط بود. نکونام هیچ‌وقت بازیکن سرعتی‌ای نبود اما هیچ‌کس هم تصویری از او در جا ماندن از یک بازیکن در کورس‌های سرعتی به خاطر ندارد چون در عوض سرعت نداشتن، هوش فوق‌العاده‌ای در بازی‌خوانی و پیش‌بینی حرکات بعدی بازیکنان داشت و با جاگیری و لحظه‌شناسی، اغلب در قطع ارتباط بازیکنان حریف به عنوان مهم‌ترین وظیفه هافبک دفاعی، بی‌نقص بود.

او همین هوش را در مربیگری هم دارد و شاید نتواند به واسطه ترکیبی که در اختیار دارد، هر نوعی از فوتبال تهاجمی را به نمایش بگذارد اما بخوبی از پس خنثی‌کردن هر نوع تاکتیک هجومی حریفانش برمی‌آید. بازی سپاهان - استقلال را اگر مرور کنید، احتمالا بی‌موقعیت‌ترین سپاهان فصل را می‌بینید؛ اتفاقی که برای تراکتور هم افتاد و البته پرسپولیس هم بویژه در نیمه دوم، فرصت ایده‌آلی برای گلزنی نداشت.

مهارت دیگر نکونام اما گذشته از مسائل فنی، به تبحر عجیب او در نفوذ فوق‌العاده روی ذهن بازیکنانش برمی‌گردد. جایی که او چه در فولاد و چه حالا در استقلال، ذهن بازیکنان را دست خود می‌گیرد و کاملا آنها را شبیه خودش می‌کند؛ موضوعی که در داربی هم مشهود بود و 11 نکونام با کیفیت‌های فردی مختلف در تیم استقلال می‌دیدید که شاید از نظر توانایی‌های تکنیکی متفاوت بودند اما همه آنها از نظر جنگندگی همان چیزی بودند که نکونام در دوران بازی درون زمین و حالا در دوران مربیگری روی نیمکت دارد و البته این موضوع به فضای بعد از بازی هم کشیده شده و بازیکنان هم حالا دقیقا حرف‌هایی را مقابل خبرنگاران می‌زنند که سرمربی در نشست خبری می‌گوید!

او در لحظاتی از بازی برای نباختن دست به کار مرسومی زد که نمی‌توان گفت نمونه آن در فوتبال ایران و اروپا دیده نشده اما گردن ‌گرفتن آن کمتر دیده شده است. نکونام همان‌طور که خود در نشست خبری پس از بازی اذعان کرد، از دروازه‌بان تیمش خواست برای لحظاتی پس از گل استقلال خودش را روی زمین بیندازد تا او بتواند تغییر تاکتیک فوری متناسب با شرایط بازی را برای بازیکنانش تشریح کند.

کاری که البته شاید برای فوتبال‌دوستان اتو کشیده امری عجیب جلوه کند اما برای اهالی نزدیک‌تر به فوتبال امر پیش ‌پا افتاده‌ و رایجی است. جذاب‌ترین حرکت نکونام، خوشحالی عیان و بی‌محابای او، نه پس از گلزنی که پس از اعلام پنالتی بود. جایی که او یک درصد هم به گل‌ نشدن پنالتی فکر نمی‌کرد و آنچنان مطمئن دست‌ها را یکی پس از دیگری بالا و پایین می‌برد که انگار اپسیلونی شانس برای دستاویز تمسخر قرار گرفتن این شادی نزد هواداران پرسپولیس پس از خراب ‌شدن احتمالی پنالتی قائل نبود و البته که پنالتی خلاف جهت گل شد تا مشخص شود «این خوشحالی به جواد می‌رسید!»

او موفق شده با وجود همه کمبودها، تیمش را به عنوان یک قهرمان در صدر نگه دارد. البته از یاد نبریم که اگر 4 امتیاز از سپاهان کم نمی‌شد شاید وضعیت متفاوت بود و از سوی دیگر با توجه به پرمهره بودن عجیب و غریب زردها، شاید آنها روزهای بسیار سخت‌تری را برای سرخابی‌های پایتخت رقم بزنند اما آنچه امروز اهمیت دارد، تغییراتی است که نکونام در استقلال رقم ‌زده و شاید در همین سال اول حضورش در جمع آبی‌پوشان نتیجه شگرفی هم بگیرد.

***

سه ۹۰ دقیقه سخت آبی‌ها

استقلال که با گرفتن یک امتیاز از داربی همچنان صدرنشین لیگ برتر است، برای اینکه بتواند این عنوان را تا پایان نیم‌فصل حفظ کند ۲ مانع بزرگ پیش رو دارد که یکی از آنها کسر امتیاز است. استقلال در آخرین بازی معوقه خود در لیگ برتر پنجشنبه ۲۳ آذر در ورزشگاه آزادی به مصاف پرسپولیس رفت و با نتیجه یک بر یک مقابل این تیم متوقف شد. هر چند آنها تا پایان هفته دوازدهم لیگ برتر با کسب ۲۵ امتیاز در صدر جدول قرار دارند اما جایگاه آنها تثبیت‌شده نیست و لغزش در بازی‌های باقیمانده تا پایان نیم‌فصل اول می‌تواند این تیم را به رده‌های پایین‌ سوق دهد. در واقع استقلال تنها با ۳ برد در ۳ دیدار باقی مانده تا پایان نیم‌فصل می‌تواند صدرنشین بماند. آبی‌های پایتخت در هفته سیزدهم سه‌شنبه ۲۸ آذر از ساعت ۱۷:۳۰ در ورزشگاه آزادی باید به مصاف نساجی مازندران بروند. مازندرانی‌ها در جدول لیگ برتر شرایط خوبی ندارند و در رده پانزدهم ایستاده‌اند. با توجه به این شرایط شاگردان سیدمهدی رحمتی می‌توانند برای استقلالی‌ها دردسرساز باشند و آنها را دچار مشکل کرده و از رسیدن به هدفی که دارند دور کنند. استقلال در هفته چهاردهم یکشنبه ۳ دی از ساعت ۱۵ در کرمان میهمان گل‌گهر سیرجان خواهد بود. ۲ تیم در ۱۰ دیدار آخر خود که رو در روی هم قرار گرفته‌اند به ۱۰ پیروزی دست یافته‌اند که ۹ برد سهم آبی‌ها و یک پیروزی هم سهم گل‌گهری‌ها بوده است. هرچند آمار کلی به سمت استقلال سنگینی می‌کند اما گل‌گهر در دیدار هفته چهاردهم برای بهتر شدن شرایط خود در جدول نیاز به برد دارد، هر چند برای اینکه بتواند به پیروزی برسد کار سختی دارد. شاگردان نکونام هم در این دیدار کار سختی دارند، چرا که فوتبال نشان داده غیرقابل پیش‌بینی است. آبی‌های پایتخت در هفته پایانی نیم‌فصل شنبه 9 دی از ساعت ۱۶:۳۰ در ورزشگاه آزادی باید مقابل پیکان صف‌آرایی کنند. استقلال و پیکان در ۱۰ دیدار پایانی برابر یکدیگر به ۴ پیروزی و ۶ مساوی دست پیدا کرده‌اند که هر ۴ پیروزی هم سهم استقلالی‌ها بوده تا باز هم این آبی‌های پایتخت باشند که مقابل حریف خود برتری داشته باشند. پیکان در نیمه راه فصل اول به دلیل نتایج ضعیف، سرمربی خود را تغییر داد تا رویه شکست‌هایش را تغییر دهد، همین تغییرات نیز باعث شده است در ۴ بازی اخیر خود شکستی را متحمل نشود. فارغ از این بازی‌ها موضوعی که برای باشگاه استقلال مهم است، حکم کمیته انضباطی در پی شکایت چند باشگاه از آبی‌های پایتخت به دلیل تخلف در سقف قراردادهاست. طبق شکایت چند باشگاه از استقلال به دلیل عبور این باشگاه از سقف قراردادها پرونده استقلال به کمیته انضباطی رفته است. اگر حکم کمیته انضباطی در روزهای آینده اعلام شود ۲ امتیاز از آبی‌های پایتخت کسر خواهد شد و همین کسر امتیاز می‌تواند آنها را تا رده پنجم پایین بکشد. به نظر می‌رسد حکم کمیته انضباطی در این باره به گونه‌ای خواهد بود که با توجه به عدالت در بین تیم‌های لیگ برتری ۲ امتیاز از استقلال کسر شود و ۲ امتیاز به سپاهان که پیش از این ۴ امتیاز از آن کسر شده بود، بازگردد. در این صورت معادلات کل جدول لیگ برتر به‌هم خواهد خورد.