نعمت‌الله سعیدی: یکی از گرایش‌های عمومی پیش از انقلاب اسلامی ایران که اتفاقا در بین نخبگان جدی‌تر بود و بعدها تبدیل به یکی از نخستین اهداف و آرمان‌های انقلابیون شد، مطالبه هویت ایرانی و احیای دوباره آن و بازگشت به ریشه‌های تاریخی یک فرهنگ و تمدن اصیل بود؛ هویتی بسیار کهن، غنی، پررنگ و اصیل اما تضعیف شده در طول تمام جنگ‌های مهم ۲۰۰ سال گذشته که با از دست دادن بخش‌های عمده‌ای از خاک سرزمین ایران همراه بوده و حتی باستان‌گرایی‌های دوران پهلوی نیز کمک خاصی به آن نکرده بود، چراکه بعد از حدود 200 سال سرگردانی متفکران و پریشانی نویسندگان ایرانی، در راستای تلاش برای دستیابی به توسعه و تجدد (حتی سال‌ها قبل از انقلاب مشروطه) حالا اکثریت متوجه شده بودند پیشرفت بدون داشتن ریشه و هویت نه ممکن است و نه شدنی (مثلا رنسانس غربی و اروپایی نیز پس از احیا و بازگشت متفکران غربی به تفکر و فرهنگ رومی و یونانی... چیزی که هزاران سال ریشه تاریخی داشت ... صورت گرفته بود). یعنی حتی برای عوض کردن اساسی و انکار هویت تاریخی نیز نیاز بود آن را شناخت و بر آن نقطه ایستاد و سپس پیشروی کرد؛ هویتی که بویژه در طول قرن اخیر و با جدا شدن بخش‌های وسیعی از سرزمین ایران از قرارداد ترکمنچای گرفته تا آخال و ... (تا جایی که بیش از دوسوم وسعت کشور از دست رفته بود!) به‌شدت آسیب دیده بود و ایرانی بودن و افتخار کردن به چنین چیزی را بسیار دشوار کرده بود. الغرض، حتی تجددخواه‌ترین نیروی‌های ایرانی نیز کاملا متوجه شده بودند که نیاز به احیای هویت تاریخی و فرهنگی خودشان دارند. بازگشت و احترام به تفکر دینی و مخصوصا شیعی، حتی از طرف تندروترین کمونیست‌های احزابی چون حزب توده و ملی‌گرایان سکولار و... همگی در همین راستا معنا می‌شد.