گروه فرهنگ و هنر: عملیات خیبر یکی از مهمترین و کمسابقهترین عملیاتهایی است که در تاریخ 8 سال دفاع مقدس طرحریزی و انجام شد و از آن به عنوان نخستین عملیات مبتکرانه آبی - خاکی همراه با جسارت و ازخودگذشتگی 250 هزار رزمنده دلاور یاد میشود. در این بین تاسفآور آنکه تاکنون در سینمای ایران پیرامون این عملیات که به مثابه گنجینه ارزشمند و معدن بکر و بینظیری از روایتهای دراماتیک است، بنا به دلایل مختلف و متعدد چندان اثرقابل توجهی تولید نشده است. هرچند در بین معدود آثار دفاع مقدسی، فیلمهایی که اشاره غیرمستقیم و حاشیهای به این عملیات داشتهاند، به چشم میخورد اما در کنار کیفیت پایین برخی آثار، در مابقی هم آنچنان که باید و شاید به این موضوع پرداخته نشده است.
در حالی که دقیقا 40 روز تا برپایی جشنواره فیلم فجر زمان باقی مانده است، اخبار و اطلاعات آثار متقاضی به صورت قطرهچکانی در حال انتشار است و در این بین سازمان هنری رسانهای اوج به عنوان نخستین نهاد فرهنگی از آثار در حال تولید خود برای حضوردر فجر رونمایی کرد. در اخبار منتشر شده از سوی اوج 2 فیلم «مجنون» به کارگردانی مهدی شاهمحمدی و «قرارگاه سری» به کارگردانی دانش اقباشاوی به چشم میخورد که مستقیما به عملیات خیبر پرداختهاند.
در «قرارگاه سری» تمرکز بر بخشی از فعالیتهای شهید علی هاشمی پیرامون اقدمات انجامشده توسط قرارگاه نصرت در عملیات خیبر است و در فیلم «مجنون» نیز شاهد جانفشانیهای شهید مهدی زینالدین به عنوان فرمانده لشکر 17 علی ابنابیطالب در جزایر مجنون بویژه در 72 ساعت مهم و نفسگیر عملیات خیبر خواهیم بود. این در حالی است که پیشتر اخباری مبنی بر شروع مراحل پیشتولید فیلمی با محوریت شهید همت به عنوان سردار خیبر از سوی سازمان اوج رسانهای شد که از یکسو با توجه به برخی نقدها و از سوی دیگر به دلیل دست پر اوج در فجر پیش رو دیگر بسیار بعید است این سازمان تمایلی برای آمادهسازی آن در سال جاری داشته باشد اما آنچه مشخص است اینکه امسال سازمان اوج اهتمام ویژهای برای شناساندن عملیات بزرگ خیبر دارد. در کنار این اهتمام ویژه که بسیار قابل تحسین است، نکته دیگر حضور کارگردانهای جوان و مستعد و امتحان پسداده است که برای کارگردانی این آثار انتخاب شدهاند. مهدی شاهمحمدی به عنوان یک جوان دهه شصتی و هنرمند سرشناس در حوزه فیلم مستند، در کنار دانش اقباشاوی، کارگردانان این آثار هستند. اقباشاوی در کنار کارگردانی فیلمهای چون هیهات، تاج محل، دختر الهام و سریال نامه آخر، دستیاری آثاری چون رستاخیز و دوئل به کارگردانی احمدرضا درویش، به رنگ ارغوان به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا و شب و هر شب تنهایی به کارگردانی رسول صدرعاملی را نیز در سوابق حرفهای خود دارد؛ فیلمسازی که مسیر حرفهای را پله پله طی کرده تا به جایگاه امروزی خود در سینما برسد و در واقع یکی از هنرمندان بدنه سینما به شمار میرود.
در این میان بی تردید یکی از نقاط ضعف و محل اشکال در سینمای دفاع مقدس انبوه تولیدات غیرقابل دفاع و بیکیفیت در دهه 70 است؛ سالهایی که با محوریت عملیاتهای کمنظیر و بزرگ 8 سال دفاع مقدس، آثاری روی پرده رفت که با عدم استقبال و اقبال مخاطبان روبهرو و موجب شد تا سالها نهادها و فرماندهان نظامی و هنرمندان علاقه و رغبتی برای بازسازی و به تصویر کشیدن عملیاتهای غرورانگیز دفاع مقدس نداشته باشند. حال امید میرود با در نظر گرفتن تجربه تولیدات بیکیفیت دهه 70 با دعوت از هنرمندان جوان و مستعد شاهد به تصویر کشیده شدن بزرگترین عملیاتهای دفاع مقدس به شکل درست در قالب آثار باکیفیت باشیم.