گروه بین‌الملل: با وجود موافقت اولیه برخی کشورها با درخواست آمریکا برای پیوستن به یک ائتلاف دریایی در دریای سرخ، 3 کشور اروپایی و استرالیا از پیوستن به آن خودداری کردند تا پرسشی اساسی درباره  کارایی ائتلاف دریایی به رهبری ایالات متحده ایجاد شود.

به گزارش «وطن امروز»، وزارت دفاع فرانسه اعلام کرد  از تلاش‌ها برای تامین امنیت ناوبری در دریای سرخ و مناطق اطراف آن حمایت می‌کند و در حال حاضر نیز در این منطقه عملیات می‌کند اما کشتی‌های آن تحت فرمان فرانسه باقی می‌مانند و بیان نکرد آیا نیروهای نظامی بیشتری به این منطقه اعزام می‌کند یا نه. وزارت دفاع ایتالیا هم گفت ناو محافظ خود «Virginio Fasan» را بنا به برخی درخواست‌ها از سوی مالکان کشتی‌های‌ ایتالیایی، برای حفاظت از منافع دریایی خود به دریای سرخ می‌فرستد. این کشور همچنین گفت این اقدام بخشی از عملیات‌های فعلی آن است و ارتباطی به ائتلاف «نگهبان رفاه» ندارد. وزارت دفاع اسپانیا نیز گفت تنها در ماموریت‌هایی با رهبری ناتو یا عملیات‌هایی با هماهنگی اتحادیه اروپایی شرکت می‌کند و «به طور یکجانبه در عملیات دریای سرخ شرکت نخواهد کرد». استرالیا نیز درخواست آمریکا برای پیوستن به این ائتلاف را رد کرد. «ریچارد مارلز» وزیر دفاع این کشور گفت تمرکز راهبردی این کشور بر منطقه ایندو-پاسیفیک است.

این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که آمریکا مدتی پیش اعلام کرد یک ائتلاف دریایی چندملیتی به نام  «نگهبان رفاه» برای تامین امنیت ناوبری و حفاظت از کشتی‌های تجاری در دریای سرخ در قبال حملات نیروهای مسلح یمن تشکیل شده است. برخی کشورها از این ائتلاف استقبال کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر نیز عضویت در آن را نپذیرفته‌اند. بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران از همان روزهای نخست تشکیل این ائتلاف، آن را یک شکست بزرگ برای آمریکا خوانده و موفقیت آن در برابر ارتش یمن را مورد تردید قرار دادند. اینکه متحدان منطقه‌ای واشنگتن، مانند امارات و عربستان در این ائتلاف شرکت نکردند و کشورهایی مانند مصر و قطر هم جواب منفی قطعی به واشنگتن دادند، مورد استدلال ناظران بین‌المللی قرار گرفت که بیانگر ناکامی آمریکا در ایجاد ائتلاف دریایی مدنظر خود است.

در این زمینه خبرگزاری رویترز گزارش داد: پنتاگون روز پنجشنبه اعلام کرد بیش از ۲۰ کشور با مشارکت در این ائتلاف موافقت کرده‌اند. برخی کشورها مشارکت خود را تایید نکرده‌اند، اگرچه برخی دیگر گفته‌اند تلاش‌های‌شان برای کمک به حفاظت از ترافیک کشتی‌های تجاری به عنوان بخشی از توافق‌‎های دریایی موجود انجام خواهد شد و ارتباطی به این ائتلاف دریایی به رهبری آمریکا نخواهد داشت.

در پی تشدید تنش‌ها در نوار غزه، نیروهای مسلح یمن اعلام کرد زمان متوقف نشدن حملات علیه غزه، حملاتی را علیه رژیم صهیونیستی انجام خواهد داد و به هیچ کشتی وابسته به آن اجازه تردد در آب‌های دریای سرخ و تنگه باب‌المندب را نمی‌دهد. حملاتی نیز از سوی نیروهای مسلح یمن علیه برخی کشتی‌های مرتبط با رژیم صهیونیستی در دریای سرخ انجام شده است که آن را در پاسخ به جنایات جنگی این رژیم در غزه دانسته‌ است.

«لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا در سفر اخیرش به منطقه گفته بود انگلیس، بحرین، کانادا، فرانسه، ایتالیا، هلند، نروژ، جمهوری سیشل و اسپانیا به این عملیات ملحق شده‌اند. پنجشنبه گذشته نیز آستین گفت یونان و استرالیا نیز به این گروه پیوسته‌اند که در مجموع این ائتلاف شامل ۲۰ کشور می‌شود.

با این وجود، 8 کشور مشارکت‌کننده نیز از علنی کردن آن خودداری کرده‌اند. بیان نشدن جزئیات درباره اینکه کدام کشورها عضو این ائتلاف شده‌اند، موجب سردرگمی برخی شرکت‌های کشتیرانی شده است که برخی از آنها مسیر کشتی‌های خود را در پی این حملات در دریای سرخ تغییر داده‌اند. در این راستا شرکت هاپاگ - لوید آلمان و OOCL هنگ‌کنگ آخرین شرکت‌های کشتیرانی بودند که پس از حملات یمن روز پنجشنبه اعلام کردند از حرکت در مسیر دریای سرخ اجتناب خواهند کرد. 

یکی از سخنگویان هاپاگ - لوید گفت یکی از کشتی‌های این شرکت به نام الجسره 15 دسامبر در نزدیکی یمن در مسیر خود به سنگاپور مورد حمله قرار گرفت و این شرکت تا پایان سال تصمیماتی درباره مسیرها اتخاذ خواهد کرد. وی گفت این شرکت هیچ اطلاعات دقیقی درباره ائتلاف دریایی به رهبری ایالات متحده با هدف حفاظت از کشتیرانی دریای سرخ دریافت نکرده است.

 پیامد این اتفاقات در اسرائیل نیز مستقیما احساس می‌شود. بندر ایلات اسرائیل از زمان تشدید حملات توسط یمن شاهد کاهش 85 درصدی فعالیت خود بوده است. خبرگزاری بلومبرگ نیز روز پنجشنبه گزارش داد عبور نفتکش‌ها از باب‌المندب ۴۰ درصد کاهش یافته است.

گروه کانتینری OCCL  هم روز شنبه اعلام کرد «به دلیل مسائل عملیاتی» تا اطلاع ثانوی پذیرش محموله به اسرائیل و از آن را متوقف خواهد کرد. به گزارش رویترز، OOCL که مقر آن هنگ‌کنگ است پنجشنبه گذشته در بیانیه‌ای گفت: «تا این لحظه، کشتی‌های تحت کنترل را راهنمایی کرده‌ایم که مسیر را تغییر دهند یا حرکت به سمت دریای سرخ را متوقف کنند».

عملیات نیروهای مسلح یمن در دریای سرخ در پاسخ به جنایات جنگی اسرائیل در غزه، مانع عبور کشتی‌ها از کانال سوئز شده است که حدود 12 درصد تجارت جهانی را اداره می‌کند. کانال سوئز برای جابه‌جایی کالا بین آسیا و اروپا بسیار حیاتی است اما مدیران لجستیک جهانی هشدار دادند ارسال کشتی‌ها در مسیرهای جایگزین می‌تواند زنجیره‌های تامین جهانی را مختل کند و باعث ایجاد پشتیبان در بنادر و کمبود کشتی‌ها، کانتینرها و تجهیزاتی شود که ناگهان در جای اشتباه قرار می‌گیرند. 

از سویی شرکت هاپاگ - لوید خبر داد تا پایان سال 25 کشتی را از آبراه کلیدی دریای سرخ تغییر خواهد داد، زیرا نرخ حمل‌و‌نقل و ذخایر کشتیرانی به دلیل اختلالات کنونی افزایش یافته است. اجتناب از مسیر دریای سرخ و کانال سوئز به معنای دنبال کردن یک مسیر طولانی‌تر در اطراف آفریقاست.

پیش‌تر 2 غول بزرگ کشتیرانی یعنی «سی‌ام‌ای سی‌جی‌ام» فرانسه و «مرسک» دانمارک حمل بار از دریای سرخ را متوقف کرده بودند. آنها برای جلوگیری از اخلال در تجارت بین‌المللی تصمیم گرفته‌اند مسیر حرکت خود را تغییر داده و با دور زدن قاره آفریقا، هزینه حمل کالا را افزایش دهند. این شرکت‌ها مسیر کشتی‌ها را از باب‌المندب به طرف دماغه «امیدنیک» در منتها‌الیه جنوب آفریقا هدایت می‌کنند و به این ترتیب 10 روز به سفری که معمولا ۲۷ روز از چین تا شمال اروپا طول می‌کشد، اضافه می‌شود.

در همین حال، بازرگانان برای یافتن راه‌حل‌هایی از جمله پروازهای هوایی تلاش می‌کنند تا کالاهای مصرفی را به خرده‌فروشان برسانند، چرا که مسیر جایگزین آبی از طریق آفریقا 10 تا 14 روز به زمان سفر اضافه می‌کند. در همین ارتباط کریستین سور، معاون اجرایی حمل‌و‌نقل اقیانوس در «یونیک لجستیک» گفت بحران در یک نقطه از زنجیره تامین می‌تواند باعث جمع شدن کشتی‌ها، تغییر برنامه‌های ورود و خروج در بنادر دریایی و تاخیرهای سرایت‌دهنده در سراسر سیستم شود.

Freightos یک وبسایت آنلاین قیمت حمل‌ونقل بار کشتی،  اوایل این هفته گفت هزینه حمل یک کانتینر از چین به مدیترانه تنها در ماه دسامبر 44 درصد افزایش یافته و به 2413 دلار رسیده است که دلیل آن اختلالات دریای سرخ است.

فروشنده جهانی مبلمان ایکیا، یکی از فرستنده‌هایی است که درباره تاخیرهای احتمالی محموله و کمبود محصول هشدار می‌دهد. سازنده آسانسور فنلاندی Kone  نیز تخمین زد زمان ارسال برخی از محموله‌ها ممکن است 2 تا 3 هفته به تاخیر بیفتد. این در حالی است که کالاهایی که با کانتینر حمل می‌شوند، از جمله پوشاک، اسباب‌بازی و غذا، بیشتر در معرض خطر هستند هر چند سایر محصولات نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

صادرکنندگان سویا در ایالات متحده که قبلا محموله‌های خود را از کانال پاناما که از خشکسالی آسیب‌دیده، به کانال سوئز تغییر ‌داده بودند، در حال بررسی این موضوع هستند که شروع به قرار دادن محصولات زراعی در قطارهای ساحل غربی برای دسترسی به کشتی‌هایی کنند که مستقیما به چین و دیگر بازارهای آسیایی می‌روند تا از طولانی‌تر شدن مسیر جلوگیری کنند.

شرکت «کوهنه‌ناگل» دومین شرکت بزرگ خدمات لجستیک جهان هم اعلام کرده است در پی حملات به کشتی‌های تجاری توسط ارتش یمن ۱۰۳ کشتی کانتینری در حال تغییر مسیر از دریای سرخ هستند.

این هلدینگ آلمانی که در زمینه ارائه خدمات ترابری فعالیت می‌کند، می‌گوید شرکت‌ها شروع به استفاده از مسیرهای ریلی و هوایی کرده‌اند، زیرا آبراه باب‌المندب که ۱۲ درصد تجارت جهانی از طریق آن انجام می‌شود، برای عبور بسیار خطرناک شده است. شرکت‌های بزرگ کشتیرانی نظیر مرسک، سی‌ام‌ای سی‌جی‌ام، هاپاگ لوید و همچنین غول نفتی بریتانیا بریتیش پترولیوم هم اعلام کرده‌اند فعالیت‌های خود را در دریای سرخ متوقف خواهند کرد.

از سویی تنش‌های جاری باعث شده است هزینه بیمه کشتی‌ها نیز افزایش یابد و در نتیجه نرخ حمل‌و‌نقل و قیمت نفت نیز به تبع آن بالا رود. این عوامل باعث شده زنگ خطر برای افزایش تورم در اروپا و همچنین سراسر جهان به صدا درآید. شرکت‌های کشتیرانی بین‌المللی بیشتری مسیر حرکت خود را از دریای سرخ تغییر و هزینه حمل بار را افزایش داده‌اند.  شرکت‌های کشتیرانی مجبور شده‌اند به‌ جای عبور از باب‌المندب و دریای سرخ و حرکت به سمت کانال سوئز و اروپا یا بالعکس، مسیر بسیار طولانی دور زدن قاره آفریقا را برای حمل کالا انتخاب کنند که طی این مسیر طولانی ۲ تا ۳ هفته طول می‌کشد.

***