صنف طلافروشان و جواهرفروشان در حالی طی روزهای اخیر به شفاف ‌شدن فروش‌های خود معترض هستند که در ۳ سال اخیر این صنف به طور میانگین سالانه ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان مالیات پرداخت کرده‌اند در حالی که یک کارمند و کارگر حداقل 2برابر یک طلافروش در سال مالیات پرداخته است. 

با افزایش چند ده برابری قیمت طلا در ۲ دهه اخیر، ثروت طلافروشان هم چند برابر شده است، با این حال تا زمانی که اخذ مالیات از طلافروشان به صورت سنتی و کاغذی و با مراجعه مامور مالیاتی انجام می‌گرفت، این صنف به راحتی از پرداخت مالیات فرار می‌کرد. مردم عادی هم همیشه نسبت به این موضوع اعتراض داشتند ولی به علت نبود ابزاری که بتوان فرار مالیاتی را اثبات کرد، این روند ادامه داشت اما در سال‌های اخیر با گسترش سامانه‌های دیجیتالی، امکان رصد تراکنش‌های بانکی و میزان واقعی فروش طلافروشان به دست آمده و برای سازمان مالیاتی مشخص شده این صنف، رقم بسیار ناچیزی نسبت به سود شغل خود را مالیات می‌دهند؛ رقمی که حتی از مالیات پرداختی قشر کارگر و کارمند هم کمتر است. طلافروشان سال ۱۳۹۹ به طور متوسط ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، سال ۱۴۰۰ به طور متوسط ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و سال گذشته ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مالیات پرداخت کرده‌اند. یعنی مالیات پرداختی صنف طلافروشان و جواهرفروشان در ۳ سال اخیر به طور متوسط در هر سال ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و در هر ماه ۵۵۸ هزار تومان بوده است. رقم نیم میلیون تومان در ماه مالیاتی که طلافروشان پرداخت می‌کنند یک‌دهم سودی است که این صنف از فروش یک سرویس طلا به دست می‌آورند.

* شایعه‌سازی برای فرار از مالیات

هفته گذشته شایعه‌ای درباره دریافت مالیات ۲۵ درصدی از فروش طلا در شبکه‌های اجتماعی میان مردم دست به دست شد، در حالی که این موضوع صرفا یک شایعه بود. در واقع این شایعه‌سازی در فضای مجازی همزمان شد با الزام اتصال مشاغل مختلف به سامانه مؤدیان که به نظر می‌رسد این عملیات روانی برخی فراریان مالیاتی در راستای اجتناب از ثبت معاملات و شفافیت درآمدهای خود بوده است.

سازمان امور مالیاتی از اول دی ۱۴۰۲ همه مشاغل را موظف به اتصال به سامانه مؤدیان کرده است تا بر اساس این سامانه هرگونه خرید و فروش ثبت و با ایجاد شفافیت، مالیات‌ستانی عادلانه انجام شود. همزمان با این گام تحولی در راستای افزایش عدالت در نظام مالیاتی، عده‌ای با شایعه‌سازی موضوع تعیین ۲۵ درصدی نرخ مالیات طلا را عنوان و در این زمینه عملیات روانی گسترده‌ای را در فضای مجازی و فضای خبری کشور اجرا کردند.

پمپاژ این شایعه توسط فراریان مالیاتی، بیش از پیش نشان داد که مسیر حرکت دولت سیزدهم در تحول نظام مالیاتی، فراریان مالیاتی را نقره‌داغ می‌کند. با توجه به پیوست عدالت در حوزه مالیاتی، افرادی که دارای مشاغل خاص با درآمدهای هنگفت هستند امکان اجتناب از پرداخت مالیات نخواهند داشت و به عبارت دیگر مانند سال‌های گذشته بار مالیاتی روی دوش مشاغل عادی و کارمندان نخواهد بود، بلکه با اخذ مالیات از فراریان مالیاتی و مشاغل خاص به سمت نظام مالیاتی عادلانه حرکت خواهیم کرد.

همین امر صدای برخی مشاغل خاص و فراریان مالیاتی را بلند کرد و به دلیل اینکه نمی‌توانند به صورت علنی اظهار کنند که قصد پرداخت مالیات را ندارند، سعی می‌کنند با عملیات روانی و شایعه‌سازی‌های گسترده در موضوعات مرتبط با نظام مالیاتی، مانع ادامه پیشروی حرکت دولت سیزدهم به سمت مالیات‌ستانی عادلانه شوند.

* هیچ تغییری در نرخ مالیات بر ارزش افزوده طلا روی نداده است

رئیس سازمان برنامه و بودجه در این باره گفت: قانون مالیات بر ارزش افزوده که درباره خرید و فروش طلا سال 1400 تصویب شد، هیچ تغییر جدیدی نکرده است. بر اساس قانون پایانه‌های فروش، از ابتدای دی 1402 همه فعالان اقتصادی از جمله فعالان صنف طلا و جواهر ملزم شدند به سامانه جامع مؤدیان مالیاتی بپیوندند و اطلاعات خرید و فروش خود را در این سامانه بارگذاری کنند.

این امر صرفا برای ایجاد شفافیت و سامانه‌ای شدن و عدالت مالیاتی اتخاذ شده و هیچ دخل و تصرفی در نرخ‌های طلا و جواهر نداشته است اما بعد از اعلام این وظیفه قانونی، برخی فعالان تجاری که قبلا فرار مالیاتی داشتند، در فضای مجازی اقدام به شایعه‌سازی کردند، از جمله اینکه شایع شد قرار است 25 درصد مالیات از اصل طلا گرفته شود، در حالی که چنین مطلبی اصلا صحت نداشته است.

داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه در فضای مجازی اعلام کرد: قانون مالیات بر ارزش افزوده درباره خرید و فروش طلا در سال 1400 آخرین ویرایش آن انجام شد و بعد از آن هم هیچ تغییری نکرده و نرخ مالیات بر ارزش افزوده طلا افزایش نیافته است.

به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه، مالیات بر ارزش افزوده مشمول خود جنس طلا نمی‌شود و این مالیات فقط از اجرت ساخت و حق‌‌العمل طلا گرفته می‌شود و نرخ مالیات بر ارزش افزوده طلا هم هیچ تغییری نکرده است.

مهدی موحدی‌بک‌نظر، سخنگوی سازمان امور مالیاتی نیز در این زمینه اظهار داشت: هیچ نرخ جدید یا پایه جدید مالیاتی برای طلافروشان مصوب نشده است و فقط تکلیفی که از قبل برای آنها در نظر گرفته شده بود، این است که طلافروشان، مصنوعات طلا و پلاتین بر اساس جزء ۴ بند ب ماده ۲۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۴۰۰ مکلف هستند از اول دی ۱۴۰۲ به سامانه مؤدیان مالیاتی متصل شوند و صورتحساب‌های خرید و فروش طلا و جواهر را در این سامانه بارگذاری کنند و این در راستای الزام قانون تسهیل کسب‌وکارهاست.

هر از گاهی که فعالان صنف طلا می‌خواهند با اجرای قانون به شفافیت مالی بپیوندند، عده‌ای در این صنف با ایجاد جنگ زرگری و ملتهب کردن فضا، مانع اجرای قانون می‌شوند، در حالی که طبق آمارهای سازمان امور مالیاتی، میانگین مالیات پرداختی یک واحد طلافروشی در سال گذشته کمتر از 7 میلیون تومان یعنی کمتر از مالیات پرداختی یک کارمند معمولی در سال بوده است.

از طرفی به گفته مدیران سازمان امور مالیاتی، مالیات ارزش افزوده که از مردم دریافت می‌شود، در حساب طلافروشان به مدت ۳ ماه می‌ماند و در پایان هر فصل ملزم هستند مالیات دریافتی را به دولت اظهار کنند و در واقع پرداخت‌کننده واقعی این مالیات مردم هستند که هیچ اعتراضی ندارند اما طلافروشان که از مالیات پرداختی مردم به مدت 3 ماه استفاده می‌کنند و بعد از این مدت آن را اظهار می‌کنند گاهی با راه‌اندازی یک شایعه در فضای مجازی از پرداخت مالیات طفره می‌روند.