گروه اقتصادی: اخبار مربوط به واردات خودرو و اظهارات مسؤولان وزارت صمت در نیم‌سال ابتدای سال جاری، باعث ایجاد شرایط باثبات در بازار این کالا شده بود به طوری که حتی قیمت برخی خودروهای داخلی در شهریورماه نسبت به ماه‌های ابتدایی سال ارزان‌تر شده بود اما رفته رفته این وضعیت در حال تغییر است و نشانه‌های افزایشی شدن قیمت خودرو دیده می‌شود. توقف عرضه‌های بزرگ در سامانه یکپارچه، کاهش تولید و فروش خودروهای داخلی و در نهایت روند بسیار کند و ناامید‌کننده واردات خودرو باعث شده است طی یک ماه اخیر شاهد افزایش قیمت‌ خودرو در بازار آزاد باشیم. به گزارش «وطن امروز»، قرار بود از زمان آزادسازی واردات خودرو تا پایان سال جاری حدود 200 هزار خودروی خارجی که غالبا قرار بود اقتصادی باشند وارد کشور شود. بر اساس آخرین داده‌های گمرک اما تاکنون حدود 4 هزار و 300 خودرو وارد کشور شده است که فاصله معنا‌داری با هدف گذاری واردات 200 هزار دستگاه خودرو در سال دارد. با توجه به آمار گمرک، می‌توان گفت تنها 2 درصد وعده واردات محقق شده است. در این بین اما رئیس سازمان توسعه تجارت رقم متفاوتی نسبت به گمرک در رابطه با واردات خودرو اعلام کرده که فاصله این 2 رقم حدود 100 درصد است. رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه تاکنون ۸۰۰۰ دستگاه خودرو وارد کشور شده و خودروهای روی آب برندهای معتبر در سامانه فروش عرضه خواهد شد، گفت: نیمی از خودروهای ترخیصی پلاک شده اما زمان قانونی تحویل به پایان نرسیده است.

* مسیر نسبتا طولانی شماره‌گذاری خودرو

رئیس سازمان توسعه تجارت در پاسخ به برخی ابهامات درباره طولانی شدن مرحله شماره‌گذاری تأکید کرد در این مرحله موضوعاتی مثل ارائه مجوز اسقاط، مجوز محیط‌ زیست در حوزه رده انرژی و در نهایت بازدید فیزیکی باید طی شود. برخی واردکنندگان معتقدند این مرحله حداقل به یک ماه زمان نیاز دارد، این در حالی است که برای برخی واردکنندگان، این مرحله در مدت 2 هفته به اتمام رسیده است.

* واردات در محاق

بنا بر این گزارش، چه آمار مسؤولان وزارت صمت را بپذیریم و چه آمار گمرک، باز هم با رقم هدف‌گذاری واردات خودرو برای یک سال فاصله فاحشی وجود دارد. مجلس شورای اسلامی در مصوبه واردات خودرو با درک اینکه این روند می‌تواند باعث افزایش قیمت ارز شود، منشأ خارجی ارز را پذیرفت اما اینطور که پیداست این موضوع برای کسانی که خارج از مرزها هستند، تمایلی به واردات ایجاد نکرده است.

* دنده عقب تولید خودرو

در کنار واردات قطره‌چکانی که باعث رنجش متقاضیان در انتظار واردات خودرو شده است، شاهد کاهش تولید خودروهای داخلی توسط خودروسازان هستیم. شاید عامل تاثیرگذارتر از واردات همین موضوع تولید باشد که بخش قابلی توجهی از نیاز کشور از سوی تولیدکنندگان ملی تامین می‌شود.

جدیدترین گزارش ارائه‌ شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی حاکی از آن است تولید خودرو و قطعات در آبان امسال نسبت به مهر رشد 5.3 درصدی داشته اما نسبت به آبان سال ۱۴۰۱ کاهش قابل توجه 28.3 درصدی را رقم ‌‌زده است. از سوی دیگر، در مجموع 8 ماه امسال نیز تولید خودرو و قطعات کاهش یک درصدی نسبت به آمار مجموع 8 ماه سال ۱۴۰۱ داشته است. به ‌تبع کاهش تولید، کاهش فروش نیز امری عجیب نیست؛ طبق آمار، در شاخص فروش هم آبان امسال فروش خودرو و قطعات نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۱ کاهش 22.4 درصدی داشته و در مجموع از فروردین تا پایان آبان امسال نیز فروش خودرو و قطعات، کاهش 11.2 درصدی را نسبت به 8 ماه ۱۴۰۱ ثبت کرده است. گفتنی است خودروسازان از ابتدای سال جاری تا تیرماه، در مدار صعودی تولید قرار داشتند و طی 4 ماه ١۴٠٢ نسبت به مدت مشابه سال ١۴٠١ رشد ٣٠ درصدی را رقم ‌زده بودند اما به گفته خودروسازان و قطعه‌سازان، عواملی همچون قیمت‌گذاری دستوری، الزام رعایت استانداردهای هشتادوپنج‌گانه از تیرماه که به حذف برخی خودروها و ارائه نسخه‌های ارتقایافته منجر شد، کمبود منابع نقدینگی و... سبب شده روند صعودی افزایش تولید، کمی مختل و ادامه آن دشوار شود. این روند متاسفانه تا آبان امسال نیز ادامه‌دار شد و کاهش تولید و فروش را در مقایسه‌های آماری ثبت کرد و به نوعی افزایش تولید ماه‌های نخست را هم بی‌اثر کرد. بر این اساس ادامه روند کاهش و عدم اخذ بموقع تصمیمی جدی برای توقف این روند کاهش، تحقق وعده‌ تیراژ تولید یک میلیون و ۶٠٠ هزار تا یک میلیون و ٨٠٠ هزار دستگاه در سال ١۴٠٢ را با مشکل روبه‌رو خواهد کرد. بر این اساس، با تداوم این روند، نه‌تنها افزایش تولید نسبت به سال گذشته می‌تواند امری محال به نظر برسد که تولید همان 1.3 میلیون دستگاه تولیدی در مجموع سال ١۴٠١ هم شاید دست‌نیافتنی باشد. این در حالی است که همان ابتدای سال جاری، وزارت صنعت، معدن و تجارت افزایش تولید در مجموعه صنعت خودروسازی (خودرو و قطعات) را امری ضروری تعریف و خودروسازان را مکلف به افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی تولید خودرو و قطعات در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال گذشته کرد اما متاسفانه آمارها نشان می‌دهد نه ‌تنها صنعتگران احتمالا از عهده این عهد خود بر‌نخواهند آمد و «افزایش تولید» هم امری تحقق‌پذیر نباشد، که نزدیک شدن به آمار تولید سال ١۴٠١ هم شاید با همین دست فرمان (کاهش تولید ماهانه در مقایسه آماری) دور از انتظار باشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد از ابتدای سال جاری تاکنون تنها 763 هزار دستگاه خودرو توسط خودروسازان داخلی تولید شده است. امسال حدود 624 هزار دستگاه خودروی سواری به ‌صورت عبور مستقیم و کامل تولید شده که در مقایسه با 503 هزار دستگاه تولید کامل مدت مشابه پارسال، رشد 24 درصدی را نشان می‌دهد. در این مدت 91 هزار دستگاه خودروی وانت در کشور تولید شده که در مقایسه با مدت مشابه پارسال از رشد 47 درصدی برخوردار است. از فروردین تا مهر امسال حدود 2300 دستگاه خودروی ون تولید شده که در مقایسه با مدت مشابه پارسال 29 درصد رشد نشان می‌دهد. تولید حدود 22 هزار دستگاه انواع خودروی سنگین (کامیون، کامیونت و کشنده) و رشد 35 درصد تولید در این حوزه، از دیگر آمار قابل ذکر است. از فروردین تا مهر امسال حدود 176 هزار دستگاه خودرو در بخش خصوصی تولید شده که در مقایسه با تولید 96 هزار دستگاه در مدت مشابه پارسال، حدود 84 درصد رشد تولید را نشان می‌دهد. در این مدت سهم بخش خصوصی از تولید خودرو در کشور 23 ‌درصد بوده است. بر اساس سیاست‌گذاری‌های انجام‌شده، تولید خودرو در سال جاری باید به 1.6 میلیون دستگاه برسد. با توجه به دست فرمان تولید 7 ماه اخیر، رسیدن به این هدف بعید به نظر می‌رسد. با وجود اینکه میزان تولید خودرو در کشورمان بهبود یافته است اما باز هم با نقطه مطلوب فاصله ۲۲ درصدی دارد و باید تلاش‌ها در این زمینه افزایش یابد. البته شاید وزارت صمت برای مدیریت بازار روی خودروهای وارداتی هم حساب کرده است. نباید فراموش کرد در بهترین وضعیت میزان واردات خودرو به 50 هزار دستگاه هم نخواهد رسید و در این رابطه صرفا باید بر تولید داخلی تکیه داشت.

* رشد 10 تا 50 میلیون تومانی قیمت خودرو

بررسی قیمت خودرو در بازه زمانی نیمه آذرماه و حال حاضر نشان از آن دارد که تمام خودروهای خارجی و داخلی در شرایط صعودی قرار گرفته‌اند. بر این اساس خودروی سورن پلاس (تیپ 3) 584 میلیون تومان بوده که به 608 میلیون تومان رسیده است؛ دنا پلاس توربو 6 سرعته با 30 میلیون افزایش به بیش از 760 میلیون رسیده و دنا پلاس توربو اتوماتیک با رد شدن از کانال 800 میلیون تومان حدود 850 میلیون تومان معامله می‌شود، این در حالی است که قیمت این خودرو در نیمه آذرماه حدود 799 میلیون تومان بود. این قیمت‌ها در حالی رقم خورده است که قیمت کارخانه تغییری نداشته است. درباره خودروهای خارجی هم شرایط به همین منوال بوده است، خودروی جک

S3 اتوماتیک از 950 میلیون تومان به بیش از 970 میلیون تومان رسیده، همچنین خودروی چری آریزوTIE5  ازحدود یک میلیارد و 50 میلیون تومان به بیش از یک میلیارد و 100 میلیون تومان رسیده است.