بازارهای کالایی در سال ۲۰۲۳ نتوانستند درخشش مشابه بازارهای مالی را تجربه کنند و با عملکردهای ضعیف از این سال خارج شدند.

پیش از ورود به سال ۲۰۲۳، پیش‌بینی‌کنندگان برجسته وال‌استریت تقریبا به اتفاق هم، با در نظر گرفتن سال ۲۰۲۲ که به یک سال وحشتناک تبدیل شده بود، رنج زیادی را برای بازار سهام آمریکا پیش‌بینی کرده و بسیاری می‌گفتند نرخ‌های بهره بالاتر و همچنین رکود احتمالی اقتصادی، بازارهای سهام را مختل کرده و زیان سال قبل را تشدید می‌کند. با این حال، بعضی تحلیلگران با اشاره به اینکه این بدبینی، بیش از حد است و انعطاف‌پذیری اقتصاد آمریکا، بازارها را سرپا نگه می‌دارد، با این پیش‌بینی‌ها مخالفت کردند.

در نهایت، معلوم شد افراد خوش‌بین، درباره بازار پول، نظر درستی داشتند و برخلاف پیش‌بینی‌های تیره و تار از سوی تحلیلگران بانک‌های مورگان استنلی و «جی‌پی مورگان چیس اند کو»، بازارهای سهام آمریکا، شرایط نزولی را تجربه نکردند.

همه شاخص‌های بازارهای بزرگ سهام پس از صعودهای تماشایی، نزدیک یا در بالاترین رکورد همه زمان‌ها ایستادند. شاخص «اس اند پی ۵۰۰»، بازدهی سالانه 25.5 درصدی داشت که یک رکورد مبهوت‌کننده پس از 4 سال ریزش و بیش از ۲ برابر میانگین رشد سالانه حدود ۱۰ درصد از سال ۲۰۰۰ بود. شاخص «اس اند پی ۵۰۰» اکنون تنها 8 واحد با رسیدن به رکورد 4796.56 واحد فاصله دارد. همین سناریو درباره شاخص داو جونز و نزدک کامپوزیت هم صدق می‌کند و هر ۲ شاخص در رکورد بالایی قرار دارند.

وضعیت بازارهای کالایی اما کاملا متفاوت بود. شاخص کالاهای بلومبرگ که یک شاخص محبوب رصدکننده ۲۳ قرارداد مورد معامله در بورس کالاهای فیزیکی و بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار دارایی است، حدود ۱۰ درصد افت سالانه داشت، زیرا همه کالاها از نفت و گاز گرفته تا فلزات پایه و غلات، کاهش قیمت داشته‌اند. پایگاه خبری اویل پرایس در گزارشی، وضعیت بازارهای کالایی مختلف را بررسی کرده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

* کالاهای انرژی

کالاهای انرژی در سال ۲۰۲۳، زیان‌های سنگینی را ثبت کردند و بهای معاملات نفت برنت 5.9 درصد و معاملات وست تگزاس اینترمدیت ۹ درصد سقوط کردند. بنزین، نفت کوره، اتانول و زغال سنگ روتردام، همگی افت دورقمی را به دلیل تقاضای ضعیف متحمل شدند. در این بین، بهای معاملات گاز طبیعی تحت تاثیر فراتر رفتن عرضه از تقاضا، ۴۳ درصد کاهش سالانه داشت و به ۲.۵۳ دلار به ازای هر واحد MMBtu رسید.

* فلزات ارزشمند

فلزات ارزشمند سال ۲۰۲۳، عملکرد نسبتا خوبی داشتند که با توجه به اقدام بانک مرکزی آمریکا در بالا بردن نرخ‌های بهره، تعجب‌آور بود. بهای اونس طلا برای تحویل فوری، 13.6 درصد و نقره 1.4 درصد افزایش یافت. عمده رشد قیمت طلا در ۳ ماهه نخست سال ۲۰۲۳ پس از ملایم شدن موضع فدرال رزرو برای تحکیم سیاست پولی و سیگنالش از احتمال ۳ دور کاهش نرخ بهره در سال ۲۰۲۴ روی داد. رشد طلا با کاهش شدید نرخ‌های بهره مصادف شد. بازده اوراق خزانه ۱۰ ساله، از 4.98 درصد در اواسط اکتبر، به 3.84 درصد رسید. اقبال با فلزات گروه پلاتین یار نبود و پلاتین حدود 7 درصد کاهش یافت و به ۹۹۸ دلار و ۷۰ سنت در هر اونس رسید. همچنین، پالادیم وضعیت بدتری داشت و حدود ۳۶ درصد کاهش سالانه پیدا کرد و به ۱۱۱۶۰ دلار و ۵۰ سنت در هر اونس رسید.

* فلزات پایه

بهای معاملات ۳ ماهه مس بازار کامکس، بازار لندن و معاملات ۳ ماهه قلع، همگی رشد سالانه ملایمی داشت. با این حال، قیمت سایر فلزات پایه شامل آلومینیوم، نیکل، روی و سرب همگی کاهش یافت.

فلزات کلیدی باتری، عملکرد سالانه مطلوبی نداشتند. قیمت کربنات لیتیوم پس از رسیدن به بالاترین حد خود یعنی نزدیک به ۶۰۰ هزار یوآن (۸۴۰۱۵ دلار) در هر تن در نوامبر ۲۰۲۲، به دلیل مازاد عرضه جهانی، به ۹۷۵۰۰ یوآن (۱۳۶۵۰ دلار) در هر تن سقوط کرد. سقوط قیمت لیتیوم به قدری تکان‌دهنده بوده است که یک تحلیلگر وال‌استریت پیش‌بینی کرد بازارها ممکن است در مسیر مخالف حرکت کنند و در اوایل سال ۲۰۲۵ باعث کمبود لیتیوم شوند.

همین وضعیت درباره نیکل که یکی دیگر از فلزات حیاتی باتری است، صدق می‌کند. بالاتر رفتن عرضه از تقاضا باعث شد قیمت این فلز حدود نیمی کاهش پیدا کند. گروه بین‌المللی مطالعات نیکل اعلام کرده است بازار نیکل با مازاد عرضه و تقاضا به میزان ۲۳۹ هزار تن مواجه است که بزرگ‌ترین مازاد عرضه در حدود یک دهه اخیر است. این رقم بسیار بالاتر از آخرین پیش‌بینی این گروه است که برآورد کرده بود مازاد تولید در سال ۲۰۲۳ به ۱۷۱ هزار تن می‌رسد.

* غلات

بازارهای غلات نیز در سال ۲۰۲۳ وضعیت بهتری نداشتند. بهای معاملات آتی جو دوسر، تنها قرارداد غلاتی است که پس از ثبت رشد 1.2 درصدی، در آخر سال سبزپوش بود. سویا و محصولات مرتبط با آن و گندم کاهش دورقمی داشتند و ذرت با افت حدود ۳۰ درصدی در سال ۲۰۲۳، بزرگ‌ترین کاهش را در میان غلات داشت.