گروه فرهنگ و هنر: اوایل دهه 80 در روزهایی که هنوز شبکه نمایش خانگی مانند امروز فراگیر نشده بود، ایرج طهماسب در حالی که خارج از کشور بود، با انتشار چند قسمت از مجموعه «کلاه قرمزی» که در همان کشور محل اقامتش ضبط شده بود، نام خود را به عنوان نخستین هنرمند تلویزیونی که از سیما به شبکه نمایش خانگی کوچ کرده، ثبت کرد؛ مجموعهای که در قالب لوحهای فشرده توزیع شد اما تیم تولید برنامه به دلیل عدم استقبال مردم به همان چند قسمت اکتفا و از ادامه تولید و انتشارش خودداری کردند؛ تجربهای که نه تنها برای سایر همکاران طهماسب که حتی برای خود او نیز درس نشد و پس از او نیز برخی هنرمندان سیما در برهههای مختلف سعی کردند حضور در شبکه نمایش خانگی را تجربه کنند.
همان روزها تحلیلهای زیادی برای دلایل عدم استقبال از این مجموعه نوشته و منتشر میشد که محور اغلب آنها بستر پخش بود. نویسندهها و تحلیلگران این موضوعات گمان داشتند عدم موفقیت و کاهش اقبال به مجموعهای چنین پر مخاطب به این دلیل است که مردم هنوز به بستر دیگری غیر از تلویزیون عادت نکردهاند و طبیعی است که در این بستر حتی اگر بهترین تولیدات هم قرار گیرد، چندان مورد توجه قرار نخواهد گرفت و حکم این بستر حکم همان مغازهای است که در هر حال باید تا مدت قابل توجهی خاک بخورد.
با این احوال نه فیلمسازها میتوانستند برای بهتر شدن شرایط صبوری کنند و نه آنها که تلاش داشتند بستری غیر از تلویزیون را وارد زندگی مردم کنند آنقدر پول و سرمایه داشتند که بگذارند خاک بخورد.
بعد از طهماسب، مهران مدیری با «قهوه تلخ» وارد این عرصه شد. قهوه تلخ اگرچه با ضعف بزرگی همراه شد و ناتمام ماند اما برخلاف کلاه قرمزی، توانست در این پلتفرم مخاطب قابل توجهی برای مهران مدیری دست وپا کند.
«قهوه تلخ» با وجود اقبال مخاطبان و تبلیغات گسترده برای این مجموعه بیهیچ دلیل و توضیحی ناقص ماند. با وجود روایتهای مختلف هیچکس نفهمید دلیل اصلی این ناتمام ماندن چه بود. با وجود این اتفاق عجیب اما به خاطر اقبال عمومی از قهوه تلخ، مدیری سال بعد دوباره در شبکه نمایش خانگی دست به کار شد و چند مجموعه از جمله «ویلای من» را ساخت؛ مجموعهای که مثل «قهوه تلخ» ناتمام نبود و مخاطب قابل توجهی هم داشت.
ایرج طهماسب سالها بعد و با جا افتادن پلتفرمها در زندگی مردم توانست «میهمانی» را در همین بستر بسازد اما با این وجود نه توانست موفقیتش در جذب مخاطب تلویزیون را تکرار کند و نه برنامهای بسازد که کیفیت آن از برنامههای تلویزیونی او بیشتر باشد. مدیری هم اگرچه کارهای بعدیاش در پلتفرمها بیمخاطب نبود اما هیچوقت نتوانست حتی به اندازه نصف مخاطبان برنامههایش در صداوسیما بینندگان را راضی نگاه دارد.
او در «هیولا» هم با تمام ظرفیتش مجموعهای ساخت که اولا پایان داشته باشد و ثانیا مخاطب قابل قبولی برای خودش دست و پا کند.
حالا اما با تمام این اتفاقات، مدیری تلاش کرده دوباره در بستری غیر از سیما کار کند. مدیری اگرچه اعتبار و مخاطبش را مدیون تلویزیون است اما شاید به این دلیل که سایر بسترهای پخش حتی برای کارهای ناتمام او بودجههای هنگفتی میپردازند و سود سرشاری را نصیبش میکنند، بعد اقتصادی فعالیتهایش را در اولویت قرار دهد. او البته میداند میزان استقبال مخاطب و اعتباری که میتواند از صداوسیما کسب کند، قابل مقایسه با مخاطبان آثارش در نمایش خانگی نیست. حالا باید دید «اسکار» مدیری در پلتفرم و بستری غیر از سیما چگونه عمل میکند؛ مجموعهای گفتوگومحور که بزودی از یک پلتفرم پخش خواهد شد.
درباره کار تازه مهران مدیری ماجرا جز موارد قبلی یک پیچیدگی دیگر هم داشت؛ از زمان شروع پیشتولید این کار تا پایان آن و دریافت مجوز، همه چیز آنقدر پیچیده و مبهم بود که هرکسی میتوانست انواع و اقسام تحلیلهای متفاوت و حتی متضاد ارائه دهد. اولین جرقه راه افتادن شایعات وقتی زده شد که در زمان اغتشاشات سال گذشته، فیلم کوتاهی از مدیری پخش شد؛ مهران مدیری در واکنش به وقایع آن روزها با انتشار ویدئویی، خداحافظیاش از برنامه «دورهمی» و عدم ساخت فصل تازهای برای آن را اعلام کرد. این فیلم کوتاه که احتمالا با گوشی هم ضبط شده بود، نه تنها موجب رفع ابهامی نمیشد که حتی باعث ایجاد چندین سوال و ابهام شد. مدتی بعد هم خبر شکایت سازمان صداوسیما و درخواست دریافت غرامت از مدیری به دلیل انجام ندادن تعهداتش مطرح و تصاویری نیز از حضور مدیری و قدیر کاشانی، تهیهکننده «دورهمی» در دادگاه منتشر شد. کاشانی در گفتوگویی ضمن تایید احضار به دادگاه تأکید کرد: «بابت شکایت سازمان صداوسیما به دادگاه احضار شدیم و فعلاً درباره جزئیات این شکایت و دادگاه نمیتوانم نکتهای مطرح کنم».
حوالی مهرماه امسال اما مجددا خبر بازگشت مدیری در فضای مجازی پیچید: مهران مدیری با «اسکار» بازمیگردد.
بعد از مدتی انتشار یک خبر ماجرا را کمی روشنتر کرد؛ خبری که بازگشت مهران مدیری به شبکه نمایش خانگی با یک رئالیتی شوی جدید به نام «اسکار» را تایید میکرد.
«اسکار» تقلیدی از مسابقه خارجی Task Master است که محور اصلی آن چالش 5 کمدین درباره توانمندیهای خود است. این برنامه یکی از ایدههای مطرح شده برای فصل بعد «دورهمی» بود که با جدایی مدیری از صداوسیما حالا برای شبکه خانگی تولید شد. مدیری همراه با نیما شعباننژاد، مجریهای «اسکار» هستند.
اما همین خبر هم سوالات دیگری به وجود میآورد: اینکه مقصد او این بار کجا خواهد بود؟ تلویزیون یا یکی از پلتفرمها؟ آیا او قبول کرده با تلویزیون کار کند؟ اما از سوی دیگر در همین خبر به صورتی مبهم آمده بود: گفته میشود ساترا که زیر نظر صداوسیما قرار دارد، با فعالیت مدیری در شبکه نمایش خانگی مخالفت کرده و ممکن است به «اسکار» برای پخش در شبکه نمایش خانگی مجوز ندهد.
با گذشت بیش از یک سال، نه از سوی صداوسیما و نه از سوی تیم مهران مدیری درباره سرنوشت این دعوای حقوقی اظهارنظری نشده و مشخص نیست آن پرونده همچنان مفتوح است یا بسته شده؟
بعد از آن هم انتشار خبری در فضای مجازی که احتمالا برای فشار آوردن بر ساترا منتشر شده بود، ماجرا را به سمت دیگری برد. مدیری هم رسانه را خوب میشناسد و هم از افراد زیادی برای مواجهه با رسانه بهره میگیرد. او میدانست و میداند رسانه با چند خبر میتواند طرف مقابل را با هر میزان از قدرت، خلع سلاح کند. بنابراین به سمت رسانه رفت. چند رسانه خبر دادند قرار گرفتن اختیار مجوزهای شبکه خانگی در ید صداوسیما تولید رئالیتی شوی «اسکار» مهران مدیری را به مشکل دچار کرده و با وجود حضور مهران مدیری در جلسه ساترا، جلوی مجوز این برنامه گرفته شده و صداوسیما به ساترا دستور داده به خاطر تعهد مهران مدیری به تلویزیون و شبکه نسیم بابت تولید برنامه، تا تعهدی ویژه برای تولید برنامه از او اخذ نشده، مجوز هیچ فعالیتی در نمایش خانگی به او داده نشود.
این خبر باعث شد محمدحسین نیرومند، نماینده وزارت ارشاد در شورای صدور مجوز انتشار ساترا ناچار به اظهار نظر شود. محمدحسین نیرومند، مشاور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نماینده وزیر ارشاد در شورای صدور مجوز انتشار ساترا در پاسخ به این سوال که آیا کدورتی بین اعضای ارشاد با ساترا شکل گرفته است؟ گفت: اصلا چنین چیزی صحت ندارد. من در جلساتی که روزهای چهارشنبه برگزار میشود شرکت میکنم و هیچ اتفاق خاصی در آن جلسه ندیدم. نمیدانم این صحبتها از کجا میآید.
وی در پاسخ به این سوال که نقل «کدورت بین ارشاد و ساترا» را به برنامه مهران مدیری ربط دادند، افزود: من و همکاران در ساترا برنامهها و فیلمهای تولیدی پلتفرمها را میبینیم. پیشتر آقای مهران مدیری در جلسه شورای صدور مجوز تولید حضور داشت و درباره برنامه ایشان صحبت شد. البته هنوز جمعبندی نهایی نشده و فرآیندها کامل نشده است. چه دلیلی دارد بین ارشاد و ساترا کدورت باشد؟!
بعد از این خبر بود که تقریبا اهالی رسانه با یک چرتکه انداختن ساده متوجه شدند پلتفرمها برنده این بازی شدهاند و «اسکار» در بستر شبکه نمایش خانگی پخش خواهد شد. اتفاقی که موجب خوشحالی پلتفرمها شد اما واقعیت درباره مهران مدیری این است که او هنوز هم بر روی آنتن صداوسیما میتواندحجم میلیونی از مخاطب را به خود جلب کند. در هر حال مهران مدیری که توانسته است با هنرمندی و طنازی خود در تلویزیون، جایگاه خوبی بین مردم پیدا کند، حالا با علم به اینکه مخاطبان تلویزیون از پلتفرمها بیشتر هستند، باز هم ترجیح داده یک پلتفرم را به عنوان بستر پخش اسکار برگزیند؛ اتفاقی که شاید دقت و تحلیل درباره چرایی آن بتواند از این پس مانع خروج چهرهها از تلویزیون و حتی حضور بیشتر آنها در پلتفرمها و سایر بسترهای پخش شود. اگر با دقت بیشتر به این موضوع نگاه کنیم، متوجه میشویم جرقه این تغییر مسیر از وقتی خورد که با دستاویز قرار دادن برخی بهانههای غیر منطقی و بچگانه از سوی منتقدان یا موضوعاتی از این دست، اتوبان صداوسیما تبدیل به جاده خاکی و ناهمواری شد که چهرهها تمایلی به حرکت در آن نداشتند و ترجیح دادند از اتوبان پلتفرمها به خانههای مخاطبان برسند.