کد خبر: 273770تاریخ: 1402/10/13 00:00
کشورهایی مانند عربستان سعودی نگران تبعات درگیری احتمالی آمریکا و انصارالله در منطقه هستند
چالش بزرگ آمریکا در دریای سرخ
گروه بینالملل: دنیل دیپاتریس، نویسنده و تحلیلگر اندیشکده اولویتهای دفاعی و ستوننویس مسائل بینالمللی در روزنامه «شیکاگو تریبیون»، به تازگی در مقالهای برای روزنامه آمریکایی «دیلی آیتم»، به طور خاص به رونمایی از چالش بزرگ دولت آمریکا با محوریت فعالیتها و تحرکات حوثیهای یمنی در دریای سرخ و تنگه بابالمندب، در بحبوحه جنگ غزه پرداخته و سعی کرده توضیح دهد چرا اقدامات واشنگتن علیه این جنبش راه به جایی نمیبرد و آمریکا در زمینه تحرکات خود در رابطه با حوثیها بشدت محتاط است.
دیپاتریس در گزارش خود مینویسد: «یک دهه قبل، حوثیهای یمنی، جنگجویانی بودند که در مناطق شمالی کشور یمن مستقر بودند و اغلب مردم جهان حتی از وجود آنها اطلاعی نداشتند. با این حال اکنون حوثیها از تشکیلاتی قدرتمند در کشور یمن برخوردارند و در مدت اخیر توانستهاند برخی معادلات مهم راهبردی را در دریای سرخ تغییر دهند و سبب شوند برخی از بزرگترین شرکتهای کشتیرانی جهان، دیگر از آبهای راهبردی این منطقه عبور نکنند. از زمان آغاز جنگ غزه در هفتم اکتبر، حوثیهای یمنی گاه و بیگاه برای کشتیهای اسرائیلی یا آن دسته از کشتیهایی که به مقصد اسرائیل در حرکت بودهاند، ایجاد چالش کردهاند و آنها را به انحای مختلف هدف قرار دادهاند. در این راستا، گزارشهای مختلفی نیز از درگیری کشتیهای جنگی آمریکا با نیروها و ادوات نظامی حوثیهای یمنی نظیر پهپادهای این جنبش منتشر شده است. برای مثال در 16 دسامبر سال 2023 میلادی، ناو «یواساس کارنی» آمریکا اقدام به گشودن آتش به روی 16 پهپاد حوثیهای یمنی در دریای سرخ کرد؛ رویدادی که در نوع خود مهمترین درگیری مسلحانه بویژه برای نیروهای آمریکایی تا به امروز در دریای سرخ به حساب میآید. در این چارچوب، شرکتهای کشتیرانی بینالمللی نیز هراس فراوانی از وارد کردن کشتیهای خود به آبهای دریای سرخ و تنگه بابالمندب پیدا کردهاند و ترجیح میدهند وارد منطقهای نشوند که شبیه مناطق جنگی است. اکنون تحت تاثیر تنشهای جاری در دریای سرخ، هزینه بیمه برای کشتیهایی که از این منطقه عبور میکنند یا تردد دارند، به نحو سرسامآوری افزایش یافته است. در این راستا، شرکت نفتی بریتیش پترولیوم به عنوان غول انرژی انگلیس اعلام کرده دیگر عبور محمولههای خود از مجرای دریای سرخ را از روی احتیاط در دستور کار ندارد. بیش از 100 کشتی کانتینربر تا امروز، مسیر سریع رسیدن خود به کانال سوئز را که از طریق تنگه بابالمندب و دریای سرخ است رها کرده و مجبور به دور زدن کل قاره آفریقا برای رسیدن به همان مقصد شدهاند. در این راستا، دولت بایدن این مساله را بهمثابه یک چالش جدی برای خود در نظر گرفته است. از این رو مقامهای ارشد آمریکایی در حال سبک و سنگین کردن ارائه یک پاسخ نظامی به حوثیهای یمنی هستند. با این حال برای جو بایدن که تاکنون تلاشهای زیادی انجام داده تا مانع گسترش جنگ غزه به دیگر جبههها در سطح منطقه خاورمیانه شود، طراحی انجام اقدامات نظامی علیه نیروهای حوثی، دقیقا میتواند به همان نتیجهای ختم شود که بایدن از آن فرار میکند. آن دسته از تحلیلگران و اندیشمندان که حامی اقدام نظامی دولت آمریکا علیه یمنیها هستند، نسبت به تبعات وخیم این حمایت خود کاملا بیاعتنا و غافل هستند.
در این میان برخی بازیگران مهم منطقهای نظیر عربستان سعودی هم نگرانیهای جدی در مورد اقدام نظامی احتمالی دولت آمریکا علیه حوثیهای یمنی و تبعات آن برای منطقه و منافع خود دارند و درست به همین دلیل، آمریکا را به خویشتنداری تشویق و ترغیب میکنند. با این حال، آمریکا انفعال آشکار خود را نیز نوعی شکست برای خودش تلقی میکند و درست به همین دلیل شاهد بودهایم دولت آمریکا در مدت اخیر از تشکیل یک ائتلاف دریایی در دریای سرخ برای مقابله با حوثیهای یمنی صحبت کرده است. البته بر خلاف موضعگیریهای ظاهری مقامهای آمریکایی، سوالهای زیادی در مورد ماهیت ائتلاف دریایی تحت رهبری آمریکا در دریای سرخ و شیوه کار آن مطرح است؛ معادلهای که سبب شده بسیاری از تحلیلگران از این پروژه آمریکا بهمثابه رویدادی شلخته و آشفته یاد کنند. حتی اگر قواعد همکاری در قالب ائتلاف دریایی مدنظر آمریکا روشن شده باشد، با این حال این اصول برای افکار عمومی تا حد زیادی مبهم، گنگ و ناشناخته است. در عین حال، برخی میگویند ائتلاف مدنظر آمریکا یک ماموریت کاملا دفاعی را نمایندگی میکند و اینکه تصور کنیم بنا دارد به حوثیهای یمنی و خاک یمن حمله کند، ماهیت و فلسفه وجودی آن را با چالشهای جدی روبهرو میکند. اینکه اساسا قرار است ائتلاف دریایی تحت رهبری آمریکا چه کند، باید کاملا مشخص شود. آیا این ائتلاف آمریکایی در دریای سرخ صرفا دفاعی است؟ آیا آماده است وارد یک جنگ و درگیری تمامعیار با حوثیهای یمنی شود؟ آیا از ظرفیتهای کافی برای مقابله با پاسخ و واکنش گسترده حوثیها برخوردار است؟ طرح سوالهایی از این دست سبب شده از زمان اعلام تشکیل ابتکار ائتلاف دریایی از سوی آمریکا در دریای سرخ تا امروز، طراحان این ابتکار بیش از همه معطوف به یافتن پاسخهایی برای سوالهای پرشماری باشند که در رابطه با آن مطرح میشود. جالب است که در این ائتلاف، دولتهایی نظیر امارات عربی متحده و عربستان سعودی نیز که به نحو جدی منافع تجاریشان آسیبدیده، شرکت ندارند. حتی مصر که سال 2023 میلادی درآمد ترانزیتی حدود 9 میلیارد دلار به واسطه عبور کشتیهای تجاری بینالمللی از کانال سوئز کسب کرده نیز در ائتلاف دریایی آمریکا شرکت نکرده است. در این شرایط، آمریکاییها تلاشهای فراوانی نیز انجام داده بودند تا شاید بتوانند چین را قانع کنند در ائتلاف دریایی آنها شرکت کند اما چین حاضر نیست به آمریکا لطفی کند در حالی که میداند چارچوب کلی سیاستهای واشنگتن در تضاد کامل با منافع ملی چین است. در این راستا باید توجه داشته باشیم تمام تحولات در شرایطی رخ میدهد که جنگ غزه میان حماس و [رژیم] اسرائیل همچنان ادامه دارد و تاکنون نیز هیچ نشانهای مبنی بر پایان جنگ مذکور مشاهده نشده است. آمارهای رسمی در قالب این جنگ حاکی از این هستند که طی 12 هفته از آغاز جنگ غزه، 22هزار غیرنظامی فلسطینی جان خود را از دست دادهاند. حوثیهای یمنی تاکید کردهاند که حملاتشان علیه کشتیهای تجاری اسرائیلی یا آن کشتیهایی که به مقصد اسرائیل در حرکت هستند، در صورت تحقق یکی از ۲ شرطی که در ادامه به آنها اشاره میشود، خاتمه خواهد یافت: اسرائیل بمباران نوار غزه را متوقف کند یا جامعه بینالمللی راهی را برای ارسال سیل قابل توجهی از کمکهای بشردوستانه به نوار غزه بیابد. آنچه در ظاهر بدیهی به نظر میرسد این است که اکنون دولت بایدن از محرکها و مشوقهای زیادی برای تشدید فشارهای خود بر اسرائیل جهت متوقف کردن حملات آن به نوار غزه برخوردار است. در بهترین حالت، آمریکا با استفاده از اهرمهای خود نظیر ائتلاف دریاییاش، صرفا میتواند وضعیت را در شرایط کنونی حفظ و از بدتر شدن آن جلوگیری کند. در بدترین سناریو نیز این ائتلاف مشکلات به مراتب جدیتری را ایجاد خواهد کرد که حامل هزینههای راهبردی برای آمریکا و شرکای بینالمللیاش خواهد بود و آنها باید با این مساله دست و پنجه نرم کنند».