مهدی زرین نام: هوای تهران و اغلب کلانشهرها دیروز برای چندمین روز متوالی همچنان در شرایط ناسالم قرار گرفت؛ وضعیتی که طبق پیش‌بینی سازمان هواشناسی به دلیل سکون جو و انباشت آلاینده‌ها تا هفته آینده نیز ادامه دارد.

به گزارش« وطن امروز»، هر سال با ورود به ماه‌های سرد سال، هوای پایتخت و اغلب کلانشهرها در وضعیت ناسالم قرار می‌گیرد و در این میان خیلی‌ها به دلیل تنفس هوای ناسالم، راهی مراکز درمانی می‌شوند. طبق گزارش‌های موجود آلودگی هوا سالانه باعث مرگ زودرس بیش از 40 هزار نفر در کشور می‌شود. به نظر می‌رسد میهمان ناخوانده کلانشهرها به این زودی‌ها قصد ندارد آسمان شهرهای پرجمعیت را ترک کند. مسؤولان نیز هر سال وعده حل این معضل را می‌دهند اما برخلاف وعده‌ها، سال به سال شاهد بدتر شدن وضعیت هوای شهرهای بزرگ و صنعتی هستیم. طبق گزارش‌های موجود بخش عمده آلودگی هوا ناشی از دود خودروها و موتوسیکلت‌های فرسوده است؛ وسایلی که هر ساله بر تعداد آنها افزوده‌ می‌شود، بدون اینکه وسایل نقلیه فرسوده از رده خارج شود.

نایب رئیس شورای شهر تهران در این باره طی گفت‌وگویی با «‌وطن امروز»، راجع به  اقدامات انجام شده مدیریت شهری برای مهار آلودگی هوا گفت: اگر قرار باشد معضل آلودگی هوا به درستی حل شود، به نظر می‌رسد تمام دستگاه‌ها و ارگان‌های مرتبط باید بدون فرافکنی هر کدام  تکالیف خود را انجام دهند و در این زمینه به وظایف خود عمل کنند، چرا که دولت یا مدیریت شهری به تنهایی نمی‌تواند چنین مسأله‌ای را که مطالبه عمومی است، حل کند. پرویز سروری با بیان اینکه شهرداری به عنوان مدیریت شهری در کنار دولت در حال ایفای نقش محوری خود برای کاهش آلودگی هوا است، افزود: دولت طی 2 سال اخیر تلاش کرده است اقدامات موثری را در راستای توسعه حمل‌و‌نقل عمومی انجام دهد؛ اقدامی که یکی از مولفه‌ای تاثیرگذار در کاهش آلودگی هواست اما این اقدامات باید در کنار سایر مولفه‌ها انجام شود تا تاثیر آن برای مردم محسوس و ملموس شود. عضو شورای شهر تهران در ادامه به اقدامات مدیریت شهری برای تسهیل امور و مهار آلودگی هوا اشاره کرد و اظهار داشت: از آنجا که بخش عمده آلودگی هوا ناشی از دود خودروها و موتوسیکلت‌های فرسوده است، بنابراین برای نوسازی حمل‌و‌نقل عمومی، مدیریت شهری قرارداد خرید بیش از 1000 واگن را تا سال آینده بسته و قرار است کشور سازنده نیز طی 12 ماه آینده نخستین محموله واگن‌های نو را به ما تحویل دهد. همچنین قرارداد بیش از 2 هزار اتوبوس برقی منعقد شده است که از ماه آینده به‌تدریج وارد ناوگان عمومی می‌شوند. علاوه بر این قرارداد خرید 25 هزار خودرو ون و 10 هزار تاکسی همراه با 100 هزار موتوسیکلت نیز که عمدتا برقی هستند بسته شده است؛ اقدامات امیدوارکننده‌ای که منجر به توسعه زنجیره حمل‌و‌نقل عمومی خواهد شد و بی‌تردید تاثیر بسزایی بر کاهش میزان آلودگی هوا برجا می‌گذارد. با این وجود مدیریت شهری با نوسازی و توسعه حمل و نقل عمومی در مسیر اجرای قانون هوای پاک گام بر‌می‌دارد. وی در ادامه اضافه کرد: برای مهار آلودگی هوا قرار است در محورهای پرازدحام شهر از اتوبوس‌ها و خودروهای برقی با استانداردهای بالا استفاده شود و وسایط نقلیه عمومی که از سوخت فسیلی استفاده می‌کنند به‌تدریج از رده خارج شوند تا خودروهای برقی جایگزین آنها شوند. به هر حال سال آینده سال توسعه حمل‌و‌نقل عمومی خواهد بود اما باید گفت معضل آلودگی هوا فقط با نوسازی و توسعه حمل‌و‌نقل عمومی حل نمی‌شود.  سروری بر توجه به توسعه قطار شهری اشاره کرد و افزود: با ورود واگن‌های نو تعداد واگن‌ها تقریبا دو برابر می‌شود به طوری که ظرفیت استفاده 2 میلیون مسافر از ناوگان حمل‌و‌نقل ریلی فراهم خواهد شد. هر چند  دولت و مدیریت شهری به دنبال توسعه و نوسازی حمل‌و‌نقل عمومی هستند اما از طرفی باید به  این موضوع نیز توجه شود که با وجود اینکه سالانه بیش از 800 هزار دستگاه خودرو تولید و وارد چرخه حمل‌و‌نقل می‌شود، آیا دولت و دستگاه‌های مرتبط نیز در مقابل اقدام به اسقاط خودروهای فرسوده دودزا می‌کنند یا خیر؟ همچنین آیا فکری هم به حال ساماندهی حدود 2 هزار کارخانه اطراف تهران که منبع آلودگی هوا هستند می‌کنند؟ 

نایب رئیس شورای شهر تهران در ادامه افزود: هر چند آلودگی هوا نتیجه کم‌کاری‌های مدیران گذشته و بی‌توجهی در نوسازی و توسعه حمل‌و‌نقل عمومی یا عدم ساماندهی کارخانه‌های حاشیه پایتخت، در کنار سهل‌انگاری نسبت به برقی کردن موتوسیکلت‌هاست اما نباید نسبت به این معضل بی‌توجهی شود. وی افزود: دولت گذشته در تمام شاخص‌ها 8 سال نگاه به خارج داشت و در رابطه با مدیریت شهری نیز دولت نقش 80 درصدی خود را در توسعه حمل‌و‌نقل ایفا نکرد. برای مثال زمانی که سکان مدیریت شهری به دست مدیریت شهری گذشته سپرده شد،  6 هزار اتوبوس شهری تحویل دادیم اما طی گذشت 4 سال این اتوبوس‌ها به 2 هزار دستگاه رسید که این تعداد نیز فرسوده شده بودند. 

* سهم ۸۸ درصدی منابع متحرک در آلایندگی هوای تهران

رئیس کمیسیون حمل‌و‌نقل شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به سهم ۸۸ درصدی منابع متحرک در آلایندگی شهر تهران و سهم بسزای موتوسیکلت‌ها در این بخش، بر لزوم جایگزینی موتوسیکلت‌های برقی در شهر تهران تأکید کرد. سید جعفر تشکری‌هاشمی در پایان دویست‌وپنجمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در جمع خبرنگاران درباره راهکارهای حل معضل آلودگی شهر تهران گفت: متأسفانه هر ساله در اواخر پاییز و اوایل فصل زمستان موضوع ناراحت‌کننده‌ای برای شهروندان تهرانی مطرح می‌شود که با کمال تأسف اتفاقی که شهروندان انتظار دارند، نمی‌افتد. وی ادامه داد: بر اساس آخرین سیاهه انتشار آلودگی هوا، غالب آلودگی هوای تهران مربوط به ذرات کوچک‌تر از 2.5 میکرون است که در حقیقت محصول صنعت هستند و منابع متحرک بیش از ۸۸ درصد سهم آلایندگی را به خود اختصاص داده‌اند. آلایندگی‌ای که مربوط به خودروها، اتوبوس‌ها و موتوسیکلت‌هاست و قطعا اگر برای آنها چاره‌اندیشی نکنیم این مشکل همچنان باقی خواهد ماند. رئیس کمیسیون حمل‌و‌نقل شورای شهر تهران تأکید کرد: نخستین و ضروری‌ترین اقدام باید در حوزه موتوسیکلت‌ها انجام شود که سهم زیادی از ۸۸ درصد آلایندگی منابع متحرک را به خود اختصاص می‌دهند. در این راستا باید موتوسیکلت‌ها با موتورهای برقی جایگزین شوند. دولت و مجموعه مدیریت شهری باید در این حوزه تسهیل‌گر و مشوق باشند. قطعا سیاست‌های تشویقی باید به گونه‌ای باشد که این جایگزینی محقق شود. وی ادامه داد: از سوی دیگر خودروهای فرسوده بخش دیگری از آلایندگی منابع متحرک را شکل می‌دهند که باید در این حوزه تلاش کنیم نوسازی خودروهای فرسوده محقق شود. باید تلاش کنیم خودروهای فرسوده از چرخه حمل‌و‌نقل شهری خارج شوند. اگر چه مصوبه سابق مجلس شورای اسلامی برای پرداخت ۱.۵ درصد قیمت به جای اسقاط کردن در حقیقت کار را متوقف کرد اما باید اقدامی انجام شود که در این مسیر شاید واردات خودروهای برقی موثر باشد البته این اقدام باید تدریجی و پس از شناسایی نقاط ضعف و قوت انجام شود. عضو شورای شهر تهران ادامه داد: با برقی کردن خودروها می‌توانیم مقداری از آلودگی هوا را کاهش دهیم اما معضل ترافیک کاهش نمی‌یابد، برای حل این معضل باید حمل‌و‌نقل عمومی گسترش یابد. در حال حاضر سرعت این اقدامات کند است و ما راهی جز استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها نداریم.

***