گروه اقتصادی: در جلسه دیروز مجلس شورای اسلامی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس کل بانک مرکزی وضعیت واردات خودرو و ارز اختصاص‌یافته به واردات آن را تشریح کردند. برآیند کلی اظهارات مطرح‌شده نشان از آن دارد ارز مورد نیاز برای واردات تامین شده است و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد و در حال حاضر برای واردات جدیت و حمیت لازم از سوی وزارت صمت احتیاج است. 

به گزارش «وطن امروز»، سال 1397 به دلیل محدودیت‌های ارزی، براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، واردات خودرو تا پایان اردیبهشت 1401 ممنوع شد.

در آن سال بعد از اعمال تحریم‌های  آمریکا علیه ایران علاوه بر ممنوعیت واردات خودرو اتفاقات دیگری نیز در حوزه خودرو در کشور رخ داد. شرکت‌های خودروساز خارجی ایران را ترک کردند و با خروج این شرکت‌ها از ایران‌ وضعیت تولید خودرو در کشور افت کرد، به طوری که تولید خودرو که سال 1396 یک میلیون و 532 هزار دستگاه بود، سال ۹۷ به 756 هزار دستگاه کاهش یافت. در آن سال همچنین 200 هزار دستگاه خودروی ناقص نیز تولید شده بود.

با توجه به کاهش شدید تولید خودرو در کشور، بازار خودرو  نیز دچار نابسامانی شد و قیمت خودرو به شدت افزایش یافت، به‌طوری که بسیاری از سوداگران، پول‌های سرگردان خود را وارد بازار خودرو کردند و با خرید و فروش خودرو، بازار این کالای مصرفی را به‌هم ریختند.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم عزم دولت جزم شد تا نابسامانی‌های حوزه تولید و بازار خودرو را رفع کند، بنابراین رئیس‌جمهور در نیمه اسفند‌ سال 1400 دستور 8 ماده‌ای برای «بهبود وضعیت صنعت خودروسازی کشور» ابلاغ کرد که در بند 4 این دستورالعمل تاکید شده بود به منظور افزایش رقابت‌‌پذیری و رفع شائبه انحصار متناسب‌سازی قیمت خودرو و جبران کمبود تولید، در صورت عدم اقدام برای انجام تعهدات و رفع نیاز بازار، موانع قانونی و اجرایی واردات خودرو حداکثر تا ماه آینده رفع شود و با افزایش صادرات خودرو و قطعات، نسبت صادرات به واردات در صنعت خودرو افزایش یابد.

پیرو اقدامات انجام‌شده برای تحقق مفاد این دستورالعمل در 21 اردیبهشت‌ 1401 کلیات واردات خودرو در دولت به تصویب رسید و با این مصوبه بعد از 4 سال ممنوعیت واردات خودرو، فرآیند واردات خودرو از سر گرفته شد.

در ادامه بعد از گذشت 4 ماه از نهایی شدن مصوبه واردات خودرو در 3 شهریور‌ 1401  آیین‌نامه واردات خودرو که 26 مرداد به تصویب هیات وزیران رسیده بود، توسط معاون اول رئیس‌جمهور نهایی و به همه سازمان‌ها شامل وزارت صمت، وزارت اقتصاد، وزارت کشور، بانک مرکزی و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ابلاغ شد.

‌پیرو آن نیز اقدامات لازم برای واردات خودرو در دوره وزارت فاطمی‌امین آغاز شد و شرکت‌هایی که شرایط واردات را داشتند برای دریافت مجوز واردات ثبت‌نام کردند و در نهایت‌ 6  اسفند سال گذشته ثبت‌نام از متقاضیان خودروهای وارداتی انجام و مقرر شد خودروهای وارداتی در اسرع وقت تحویل مشتریان شود.

با توجه به مباحثی که در رابطه با کندی واردات خودرو  و انتقاداتی که نسبت به اجرای قانون ساماندهی صنعت خودرو مطرح بود، عباس علی‌آبادی دیروز در مجلس شورای اسلامی حاضر شد و در پاسخ به سؤالات نمایندگان مجلس، وضعیت واردات و عرضه خودروهای وارداتی را تشریح کرد. 

* واردات 9 هزار و 433 دستگاه خودرو به کشور

وی در این جلسه تعداد کل افرادی را که برای خرید خودروهای وارداتی ثبت‌نام کردند 33 هزار و 938 نفر اعلام کرد و اظهار داشت: از این تعداد 3 هزار و 505  نفر از خرید انصراف داده‌اند و 30 هزار و 433 نفر در صف خرید خودرو ماندند.

وی بیان داشت: تاکنون 93 هزار و 343 دستگاه خودرو ثبت‌سفارش و 9 هزار و 176 دستگاه خودرو وارد کشور شده است.

علی‌آبادی تعداد خودروهای در حال حمل به کشور را 10 هزار و 176 دستگاه و تعداد خودروهای عرضه‌شده به افراد ثبت‌نامی را 8 هزار و 220 دستگاه عنوان کرد.  وزیر صمت اظهار داشت: تاکنون حدود 4 هزار دستگاه خودرو پلاک شده است. 

علی‌آبادی با بیان اینکه افراد تعیین‌تکلیف‌ شده 7 هزار و 121 نفر هستند، گفت: فرآیند واردات خودروهای نو از برندهای سوزوکی، تویوتا، کیا، هیوندا و... در حال انجام است. 

وی با تاکید بر اینکه مردم صبوری کنند و فریب دلالان را نخورند، گفت: معتقدم باید کاری کنیم که افراد خودشان برای خود خودرو وارد کنند.

به گفته علی‌آبادی، وزیر  فعلی صنعت، معدن و تجارت، تاکنون 23 شرکت مطابق ضوابط مجوز واردات خودرو را گرفته‌اند و برای صدور مجوز بیشتر منعی وجود ندارد.

* اختصاص 5.5 میلیارد دلار ارز به واردات خودرو و قطعات

محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی نیز در نشست علنی دیروز مجلس شورای اسلامی درباره تخصیص ارز به وزارت صمت و واردات خودرو گفت: از ابتدای امسال تا 5 دی 1402 در مجموع 31 میلیارد و 402 میلیون دلار ارز به وزارت صمت اختصاص داده شده که نسبت به سال گذشته 5 درصد افزایش یافته است.

وی بیان داشت: از ابتدای سال جاری تاکنون به واردات خودرو و قطعات آن 5 میلیارد و 416 میلیون دلار ارز اختصاص داده‌ایم که 8 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

فرزین با بیان اینکه آقای علی‌آبادی توافق کرده است یک میلیارد دلار ارز برای واردات دریافت کند که هفته گذشته حدود 200 میلیون دلار ارز فقط بابت این کار دریافت کرده است، گفت: بابت خودروی برقی و خودرو بنزینی خودرویی که باید از مناطق آزاد وارد شود توافق کردیم، ما بر اساس منابع ارز تخصیص می‌دهیم.

فرزین عنوان کرد: به وزارت صمت ابتدای سال اعلام کردیم سهمیه ارزی آنها 29.5 میلیارد دلار است. اکنون که سال جاری به اتمام نرسیده تاکنون 31 میلیارد و 402 میلیون دلار ارز دریافت کرده‌اند و بعد از این نیز تا 42 میلیارد دلار توافق صورت گرفته است. ما در بانک مرکزی تلاش‌مان این است که تمام ارز مورد نیاز را بر اساس نیاز وزارت صمت تامین کنند و وزارت صمت نیازهای خود را تشخیص می‌دهد.

* آمار متفاوت گمرک و صمت

بنا بود از زمان آزادسازی واردات خودرو تا پایان سال جاری 200 هزار خودروی خارجی که غالبا اقتصادی باشد وارد کشور شود اما بر اساس آخرین داده‌های گمرک تاکنون تنها 4 هزار و 300 خودرو وارد کشور شده است که فاصله معنا‌داری با هدف‌گذاری واردات 200 هزار دستگاه خودرو در سال دارد. با توجه به آمار گمرک، می‌توان گفت تنها 2 درصد وعده واردات محقق شده است. البته این موضوع را باید مدنظر داشت که آمار ارائه‌شده از سوی وزارت صمت و شخص وزیر در صحن علنی بسیار بالاتر از رقم گمرک است.

* دیگر تکرار نمی‌کنیم

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: این نکته را شفاف بگویم که تخصیص ارز برای واردات خودرو بر اساس لایحه دولت و تصویب مجلس، همچنین تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام تبدیل به قانون شده است، لذا قطعا جلسه دیگری در صحن برای این موضوع تکرار نمی‌کنیم، مگر اینکه به صورت جدی از مسیر قانونی واگذاری ارز به واردات خودرو را پیگیری کنیم. محمدباقر قالیباف پس از بررسی سوال جلال رشیدی‌کوچی از وزیر صمت درباره واردات خودرو خطاب به وزیر صمت گفت: دوستان‌مان در بانک مرکزی می‌فرمایند سهم ارز مربوط به واردات خودرو را در اختیار صنایع قرار دادیم که اولویت‌بندی با جنابعالی است. وی با اشاره به صحبت‌های نماینده مرودشت درباره مهلت 3 ماهه به وزارت صمت برای پیگیری موضوع واردات خودرو خطاب به وزیر صمت افزود: ان‌شاء‌الله تا عید این موضوع را پیگیری کنید تا حل و فصل شود.