گروه اجتماعی: مطابق پیش‌بینی سازمان هواشناسی سامانه بارشی جدید عصر امروز وارد کشور می‌شود؛ سامانه‌ای که 20 استان را در بر می‌گیرد. این سازمان همچنین از تداوم آلودگی هوای کلانشهرها طی امروز و فردا خبر داد و با صدور هشدار زردرنگ آورد: بارش باران، در نواحی گرمسیر رعدوبرق، وزش باد شدید و در ارتفاعات و مناطق سردسیر بارش برف و کولاک پنجشنبه (امروز) در سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، خراسان جنوبی، نیمه جنوبی خراسان رضوی، جنوب و ارتفاعات کرمان و نوار غربی آذربایجان غربی، جمعه (فردا) در آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، کردستان، نیمه غربی کرمانشاه، زنجان و ارتفاعات قزوین و شنبه (۱۶ دی) در اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، زنجان، البرز، قزوین و شمال استان‌های همدان، مرکزی، تهران و سمنان پیش‌بینی می‌شود. در این شرایط جوی به دلیل احتمال بارش‌های شدید در برخی مناطق کشور احتمال اختلال در حرکت ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای، ریلی و هوایی، احتمال سقوط بهمن در ارتفاعات البرز و شمال‌غرب، احتمال مسدود شدن راه‌های ارتباطی روستایی در نواحی کوهستانی و مناطقی با اقلیم سرد، احتمال سیلابی شدن مسیل‌ها و طغیان رودخانه‌های فصلی در نیمه‌ شرقی-جنوبی، احتمال آبگرفتگی معابر و احتمال آسیب به محصولات، ادوات و ماشین‌آلات کشاورزی وجود دارد. به توصیه سازمان هواشناسی آمادگی راهداری جهت برف‌روبی در گردنه‌ها و مناطق سردسیر، پرهیز از سفرهای غیرضروری، احتیاط در عبور از حاشیه رودخانه‌ها، اجتناب از فعالیت‌های کوهنوردی و جابه‌جایی عشایر، محدودیت در فعالیت‌های عمرانی، آمادگی دستگاه‌های اجرایی و امدادی و پاکسازی دهانه پل‌ها، لایروبی کانال‌ها و آب‌روها، عدم دپوی محصولات کشاورزی در فضای باز و انتقال ادوات و ماشین‌آلات کشاورزی به مکان‌های مسقف باید مد نظر قرار  گیرد. 

همچنین صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره وضعیت جوی تهران اظهار کرد: آسمان تهران پنجشنبه (امروز) صاف، در بعضی ساعت‌ها با غبار محلی، گاهی وزش باد، در اواخر وقت افزایش ابر با حداقل دمای ۵ و حداکثر دمای ۱۴ درجه سانتیگراد و جمعه (فردا) قسمتی ابری، با غبار صبحگاهی، در بعدازظهر افزایش ابر، گاهی وزش باد شدید با حداقل دمای ۵ و حداکثر دمای ۱۴ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود.

* «ابردزدی ترکیه از ایران» از اساس کذب است! 

نایب رئیس انجمن علوم و فنون دریایی ایران با تشریح تفاوت سامانه‌های بارشی و تفاوت‌های اقلیمی و زمین‌شناختی میان ایران و ترکیه، ادعای «ابردزدی ترکیه از ایران» را از اساس کذب دانست. اخیراً تصویر ماهواره‌ای از مقایسه شدت بارش برف در مرز ایران و ترکیه در فضای مجازی وایرال شده و موضوع ابردزدی توسط ترکیه را داغ کرده است!

کاربران فضای مجازی معتقدند این تفاوت در بارش‌ها نمی‌تواند تنها ناشی از تفاوت‌های اقلیمی باشد و سناریوهای جنگ اقلیمی را در منطقه مطرح می‌کنند.

در رابطه با این ادعا، نایب رئیس انجمن علوم و فنون دریایی ایران گفت: مقایسه اقلیم ترکیه با ایران یا ایران با عربستان کاملا اشتباه است، چرا که اقلیم این کشورهای کاملا متفاوت است و ما نمی‌توانیم بارندگی‌ها را حتی در مقیاس کوچک با هم مقایسه کنیم چه برسد به مقایسه کشورها!

عباس رنجبر ادامه داد: ارتفاعاتی که در ترکیه وجود دارد و خصوصا نزدیکی کشور ترکیه به دریای مدیترانه و دریای سیاه باعث شده فعالیت سیستم‌های باران‌زا روی این کشور خیلی بیشتر از ایران باشد. نایب رئیس انجمن علوم و فنون دریایی ایران توضیح داد: سیستم بارش به این شکل است که پدیده‌های باران‌زای موثر بر کشور ما باید روی دریای مدیترانه شکل بگیرند. اگر در قسمت‌های بالای آن موانع پرفشار و پرارتفاع وجود داشته باشد، مسیر شرق را طی می‌کنند اما اگر این موانع پرارتفاع و پرفشار در عرض‌های شمالی‌تر وجود نداشته باشد، حرکت‌هایی از سمت جنوب غرب به شرق دارند، بنابراین ترکیه را درگیر می‌کنند اما به ایران نمی‌رسند.

رنجبر با اشاره به مرز کوهستانی میان ترکیه و ایران گفت: سیستم‌هایی که روی مدیترانه شکل می‌گیرند، ترکیه را خیلی بیشتر از ایران تحت تاثیر قرار می‌دهند که یکی از علت‌های آن مربوط به کوه‌زایی در منطقه است و قسمت‌هایی که پشت جریان کوه قرار می‌گیرند، عموما کمبود بارش دارند. به عنوان مثال در 2‌طرف رشته‌ کوه زاگرس هم ما در یک سمت کوهرنگ را داریم که نزدیک به 2000 میلیمتر بارش دارد اما در آن طرف کویر لوت را داریم که اصلا بارشی ندارد!

وی ادامه داد: عامل کوه باعث می‌شود بارش در آنجا افزایش یابد و ابری که ایجاد می‌شود بارشش را انجام دهد و در سمت دیگر بارش نداشته باشد، یعنی علت کویری بودن بخشی از ایران وجود رشته کوهی مانند زاگرس است. نایب رئیس انجمن علوم و فنون دریایی ایران بیان کرد: از طرف دیگر، مقایسه بارش سالانه نیز مهم نیست، چرا که طی این سال‌ها دیده‌ایم بارش ترکیه بیش از 2 برابر ایران بوده است و ما از نظر اقلیمی تفاوت بسیار زیادی با ترکیه داریم. رنجبر با بیان اینکه یک تصویر دلیل نمی‌شود که «ابردزدی» را مطرح کنیم، به تسنیم گفت: بارندگی حتی در مقیاس‌های کوچک نیز بسیار متفاوت است؛ برای مثال اگر بارشی را که در انزلی رخ می‌دهد با ایستگاه بارش در منجیل (منطقه‌ای در استان گیلان) مقایسه کنیم هم تفاوت واقعا زیاد است؛ در انزلی میانگین بارش 1800 میلیمتر است اما منجیل بسیار کمتر و 300 تا 400 میلیمتر است.

وی درباره مطرح شدن هارپ نیز توضیح داد: مناطق وسیعی از آمریکا در همین یک سال گذشته دچار خشکسالی بوده‌اند و آتش‌سوزی گسترده کانادا را هم چند ماه پیش شاهد بودیم؛ روس‌ها نیز سال 2008 به دنبال پروژه بارورسازی ابرها در سایر کشورها بودند اما سال 2010 این کشور دچار خشکسالی شدیدی شد و به دنبال آن صادرات گندم روسیه کاهش یافت، لذا اگر هارپ و سلاح‌های اقلیمی واقعیت داشت، این کشورها درد خود را با آن دوا می‌کردند!

نایب رئیس انجمن علوم و فنون دریایی ایران درباره بارورسازی ابرها نیز گفت: بارورسازی ابرها هم نمی‌تواند در مقیاس بزرگ جواب دهد اما بارورسازی مصنوعی در مقیاس‌های کوچک سال‌ها مورد توجه بوده و در بسیاری از کشورها نیز انجام شده است.

* انتقاد از پیش‌بینی اشتباه سازمان هواشناسی

پیش‌بینی‌های اشتباه سازمان هواشناسی از بارش‌های پاییز امسال باعث شده است سطح اعتماد به این سازمان تخصصی بین افکار عمومی کاهش یابد. چند سال است مردم پس از اظهارات برخی کارشناسان این سازمان بویژه در رادیو و تلویزیون درباره پیش‌بینی آب‌وهوای کشور بلافاصله می‌گویند: باید منتظر بروز اتفاقات ‌عکس باشیم! در همین رابطه حسین اردکانی، کارشناس هواشناسی می‌گوید: سازمان هواشناسی مدل بومی‌ای که بر مبنای آن پیش‌بینی‌ها را انجام دهد ندارد و از چند مدل خارجی استفاده می‌کند. آنها از مدل‌های هواشناسی کشورهای دیگر «یک چیزی را در‌می‌آورند و آن را به خورد دولت و ملت می‌دهند». وی با تأکید بر اینکه «باید مدل بومی هواشناسی داشته باشیم»، تصریح کرد:‌ برای این کار باید مدیر متخصص داشته باشیم. وی با بیان اینکه «با این وضعیت 20 سال دیگر هم به الگوی بومی پیش‌بینی هواشناسی نمی‌رسیم» خاطرنشان کرد:‌ برای پیش‌بینی درست، نخستین کاری که باید انجام دهیم این است که متخصص‌هایی بیایند و درباره اقلیم منطقه مدل بدهند. تمام اطلاعات 30 ساله منطقه وجود دارد و نخستین قدم این است که مدل بدهیم، سپس در بازه‌های زمانی‌ای که داریم، پیش‌بینی‌های یک‌ماهه یا سه‌ماهه، پیش‌بینی‌های فصلی و... انجام شود. پدر علم هواشناسی ایران با یادآوری اینکه «12 دورپیوند داریم و باید بدانیم کدام دورپیوندها در کدام ماه روی ایران اثرگذار است»، به تسنیم گفت: فکر می‌کنم اگر ما واقعا بخواهیم به این کارها برسیم حداقل 5 سال طول می‌کشد، آنگاه مدل اختصاصی ایرانی و یک مدل ملی خواهیم داشت ولی بعد از آن مدل هواشناسی باید کالیبره شود، به‌روز شود و ضرایب تغییر کند و علت خطاها شناسایی شود.