کد خبر: 275041تاریخ: 1402/10/23 00:00
با شکایت آفریقای جنوبی جلسات دادگاه بینالمللی دادگستری برای بررسی نسلکشی اسرائیل در غزه برگزار شد
شرافت فرزندان ماندلا
دیوان بینالمللی دادگستری لاهه ۲ روز گذشته جلساتی درباره جنایت رژیم صهیونیستی در نوار غزه تشکیل داد. این دادگاه بنا بر شکایت آفریقای جنوبی تشکیل شده است. آفریقای جنوبی که دولت پس از آپارتاید آن همواره از آرمان فلسطین حمایت کرده، رژیم صهیونیستی را به اقداماتی در غزه علیه حماس متهم کرده که «ماهیت نسلکشی» دارد. در بیانیه دولت پرتوریا آمده است: رژیم صهیونیستی غیرنظامیان فلسطینی را کشته، صدمات جدی جسمی و روحی به آنها وارد کرده و برای ساکنان غزه «شرایط زندگیای ایجاد کرده که به ویرانی فیزیکی آنها منجر میشود». به گزارش نیویورکتایمز، پرونده ضدصهیونیستی آفریقای جنوبی، در واقع مطرح کردن محکومیت عمومی درباره اقدامات جنگی رژیم صهیونیستی در میان بسیاری از کشورهای در حال توسعه جهان و ارجاع آن به یک دیوان مردمی است. همچنین این کار آفریقای جنوبی باعث شد گروهی از فلسطینیها پای مجسمه نلسون ماندلا در میدانی به همین نام در رامالله گرد هم آمدند و از آفریقای جنوبی به خاطر حمایت از خود و نیز کشاندن اسرائیل به دیوان بینالمللی دادگستری به اتهام نسلکشی، قدردانی کردند. اتهام «نسلکشی» به اسرائیل که تاکنون در سطح رسانهها، سازمانهای حقوقبشری و نهادهای مدنی مطرح میشد، این بار در یک سند حقوقی معتبر در عالیترین مرجع قضایی بینالمللی به شکل رسمی ثبت شده است. طبیعتا، پاسخ اسرائیل به این اتهام نمیتواند کمافیالسابق صرفا به واسطه دستگاه تبلیغاتی - رسانهای آن انجام پذیرد. پرونده نسلکشی اسرائیل در دیوان بینالمللی - بویژه بعد از صدور احتمالی دستور موقت- هزینه حمایت از اسرائیل را برای دولتهای غربی به طرز بیسابقهای بالا خواهد برد. از این پس، حمایتهای سیاسی و حقوقی از اسرائیل - مانند اعمال وتو علیه قطعنامههای شورای امنیت به نفع اسرائیل - میتواند به مثابه همدستی و مشارکت در ارتکاب نسلکشی و نقض کنوانسیون نسلکشی تلقی شود. پرونده نسلکشی اسرائیل در دیوان مستعد است افکار عمومی جهان را نسبت به «برنامه و زرادخانه هستهای اسرائیل» حساس کند. طبیعتا، رژیمی که در عالیترین مرجع قضایی جهان متهم به نسلکشی شده نمیتواند برنامه هستهای خود را پنهان نگه داشته و قابلیت خود در استفاده از سلاحهای کشتار جمعی را - با آن میزان از مصونیت که تاکنون از آن برخوردار بود - حفظ کند. وال استریت ژورنال در گزارش خود از این دادگاه آورده است: تصمیم درباره اقدامات موقت ممکن است ظرف چند هفته پس از جلسه استماع گرفته شود. تلآویو مدعی است توقف عملیات نظامی قبل از شکست حماس به این گروه اجازه میدهد قدرت بگیرد.
دیوان بینالمللی دادگستری هیچ ابزاری برای اجرای دستورات خود ندارد و کمتر کسی انتظار دارد رژیمصهیونیستی عملیات نظامی را به دستور لاهه متوقف کند اما تحلیلگران هر ۲ طرف میگویند حتی یک دستور موقت برای آتشبس، متحدان اسرائیل، بویژه آمریکا را در تنگنا قرار میدهد. بر اساس متن شکایت ۸۴ صفحهای آفریقای جنوبی، اسرائیل در غزه دست به اقداماتی زده است که «نسلکشی به حساب میآیند، چرا که هدف [این حملات] نابودی بخش قابل توجهی از اتباع، گروههای نژادی و قومی فلسطینی است». جلسات رسیدگی ۱۱ و ۱۲ ژانویه هنوز وارد بررسی جوانب اقدام اسرائیل در نسلکشی نمیشود، بلکه تنها درباره لزوم اتخاذ فوری تمهیدات موقت برای توقف جنگ تصمیمگیری خواهد شد که به گفته کارشناسان ممکن است رای نهایی آن بین چند هفته تا یک یا ۲ ماه آینده صادر شود. وارکی گفت: «اگر دادگاه مثل پروندههای قبلی گامبیا علیه میانمار یا اوکراین علیه روسیه - که هر دو به کنوانسیون نسلکشی استناد کرده بودند - عمل کند، انتظار دارم ظرف چند هفته، دادگاه دستور موقت [مورد نظر آفریقای جنوبی] را صادر کند». دانکلبرگ نیز گفت برای رسیدگی به حقانیت پرونده نسلکشی، ممکن است «چند سال طول بکشد» تا حکم دادگاه صادر شود. از همه مهم و حیاتیتر این است که دیوان بینالمللی دادگستری لاهه به عنوان ارگان اصلی قضایی سازمان ملل متحد هیچ قدرتی برای پیگرد قانونی احکام خود ندارد، اگرچه احکام نهایی آن نزد جامعه بینالمللی دارای وزن و اعتبار خاص خود است، چراکه محکومیت نسلکشی تأثیر زیادی بر جایگاه یک کشور در صحنه بینالملل دارد. «کنوانسیون نسلکشی به مادر تمام جنایات رسیدگی میکند. به همین دلیل است که خیلیها خواهان گرفتن حکم و این محکومیت هستند. نه اینکه فقط درباره پرونده باشد؛ به طور کلی، خیلیها خواهان گرفتن رای محکومیت هستند، چرا که فکر میکنند این بدترین شکل محکومیت است». درست است اسرائیل به لحاظ قانونی باید نسبت به رای احتمالی دیوان بینالمللی لاهه در موافقت با درخواست آفریقای جنوبی برای اتخاذ اقدامات موقت در توقف درگیریها متعهد باشد اما دانکلبرگ خاطرنشان میکند قبلا مواردی از جمله ایالات متحده وجود داشته که مطابق با رای دیوان عمل نکرده است.