چندی پیش در پی ابلاغ یک بخشنامه مالیاتی، شایعاتی در حوزه بازار طلا مبنی بر اینکه قرار است مالیات جدید از معاملات طلا دریافت شود، مطرح شد. بلافاصله این موضوع از سوی سازمان امور مالیاتی و وزیر اقتصاد تکذیب شد اما حواشی آن همچنان ادامه داشت.

* ماجرا چه بود؟

طبق مقررات قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰، ارزش اصل طلا، جواهر و پلاتین به کار رفته در مصنوعات ساخته‌شده از فلزات مزبور، معاف از مالیات و عوارض ارزش افزوده بوده و صرفا اجرت ساخت، حق‌العمل و سود فروشنده کالاهای مذکور مشمول مالیات است.

بر این مبنا سازمان امور مالیاتی مکلف است فقط از اجرت و سود طلا مالیات اخذ کند و اصل طلا معاف است، بنابراین اجرای دقیق این قانون نیاز به شفافیت و اطلاعات دقیق دارد. تا پیش از این نه تنها این حوزه شفافیت چندانی نداشت بلکه طبق گزارش‌هایی، برخی طلافروشان متخلف از اصل طلا هم مالیات بر ارزش افزوده دریافت می‌کردند. در واقع طلافروش با اطلاع از اینکه فقط اجرت و حق‌العمل مشمول مالیات است، از اصل طلا هم مالیات می‌گرفت.

نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا نیز در این باره صراحتا در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفته است مالیات ۹ درصدی ارزش افزوده صرفا مربوط به اجرت ساخت و سود مغازه‌دار است و نباید برای کل فروش طلا محاسبه شود و این موضوع در صورتحساب‌های الکترونیک جدید نیز قید می‌شود.

نکته دیگر اینکه اگرچه طلافروشان چندان این موضوع را قبول ندارند اما بازدیدهای میدانی نشان می‌دهد هنگام خرید طلا، طلافروشان تمایلی به استفاده از کارتخوان ندارند و خریدار از راه‌های دیگری مانند کارت به کارت به حساب شخصی دیگر و... مبلغ را می‌پردازد.

بر همین اساس نیز بهره‌گیری از سامانه مؤدیان و سامانه جامع تجارت می‌تواند نقطه پایانی بر حواشی بازار طلا باشد، چرا که با صدور فاکتور الکترونیک در رویه جدید، این چالش برطرف و از اجحاف در حق مردم جلوگیری خواهد شد.

سیدمحمدهادی سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی در این رابطه تاکید کرده بود که «این قانون هیچ پایه‌ مالیاتی جدیدی نیست و به هیچ عنوان الزامی وجود ندارد که مصرف‌کننده نهایی بابت خرید کالا یا خدمات، کد ملی را به فروشنده ارائه کند، بلکه این قانون صرفا بستری برای محاسبه سیستمی است. بسیاری از مؤدیان از مراجعات مکرر به ادارات امور مالیاتی گلایه دارند. با اجرای این قانون بستری فراهم خواهد شد که هم محاسبه سیستمی شود و هم به عنوان سازمان امور مالیاتی کشور به صورت حداکثری و بدون رسیدگی، مالیات ابرازی مؤدیان را بپذیریم و در این بستر اصل بر صحت اظهارات مؤدیان خواهد بود».

* اطلاعات سامانه مؤدیان رمزنگاری می‌شود

در این رابطه علیرضا شاه‌میرزایی، معاون تجارت و خدمات وزارت صمت با بیان اینکه گفته می‌شود مردم از بابت مالیات برای خرید طلا نگران هستند که به نظر می‌رسد این نگرانی را خود صنف طلا ایجاد کرده است، گفت: مالیات بر عایدی سرمایه هنوز تصویب نهایی و ابلاغ نشده و بخش‌های مختلف دولت هم از اینکه از خود موجودی طلا مالیات گرفته شود مخالف هستند، بنابراین بعید می‌دانم تصویب شود.

شاه‌میرزایی گفت: اجرای پروژه سامانه مؤدیان نه‌تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه بسیاری از مشکلات را هم حل می‌کند، لذا بدون اینکه یک بند از قانون سامانه مؤدیان و قوانین مالیاتی تغییر کند، قرار شد مقررات سامانه اجرایی شود و نگرانی‌ها نیز رفع شد. به گفته معاون تجارت و خدمات وزیر صمت، اطلاعاتی که وارد سامانه مؤدیان می‌شود رمزنگاری می‌شود و مشکلی برای طلافروشان ایجاد نمی‌کند.

وی افزود: اینکه تصور می‌شد با اجرای سامانه مؤدیان، صنوف دچار مشکل می‌شوند صرفا یک سوءتفاهم بود که رفع شد و در حال حاضر صنوف مساله‌ای ندارند اما واحدهای صنفی باید آموزش ببینند و این کار را ترویج کنند.

شاه‌میرزایی گفت: صنف طلا به دلیل اینکه صنف خاصی است دستورالعمل ویژه‌ای دارد و از آنجا که طلا صرفا یک کالا نیست و شبه‌پول نیز محسوب می‌شود، لذا علاوه بر قوانین قاچاق و پولشویی و ...، خود بانک مرکزی هم این اختیار را دارد که به معاملات طلا وارد شود.

معاون تجارت و خدمات وزیر صمت تأکید کرد: مسؤولان در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط آمار خوبی از ارائه آموزش‌ها و جلسات توجیهی برای صنف طلافروشان ارائه دادند اما از آنجا که صنف طلا بسیار حساس است لذا نیاز به نظارت و ساماندهی بیشتری داریم و خود اصناف نیز باید آموزش ببینند و کمک کنند.