گروه اقتصادی: بررسی‌ها نشان می‌هد 160هزار نفر از مشمولان یارانه نقدی در موعد یارانه دی‌ماه، پیامک واریز دریافت نکرده‌اند. دیروز مسؤولان سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام کردند این اقدام در راستای تکلیف قانونی بودجه سال جاری مبنی بر حذف یارانه ثروتمندان توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده است.

به گزارش «وطن امروز»، بررسی‌ها نشان می‌دهد بعد از سال‌ها وعده، حذف یارانه نقدی ثروتمندان در سال جاری در حال محقق شدن است؛ تکلیفی قانونی که چند سال در بودجه آورده می‌‎شد اما به دلیل مسائل مختلف که اصلی‌ترین آن نبود بانک اطلاعات اقتصادی شهروندان بود، انجام نشده بود.

بررسی‌‎ها نشان می‎دهد در حذف دی‌ماه که آخرین عملیات مربوط به حذف یارانه سال جاری نیز هست، ۲دهم اول دهک یا به عبارت دیگر ۲ صدک اول اقتصادی کشور دیگر یارانه دریافت نخواهند کرد. 

بنا بر این گزارش، ۲ سال است یارانه نقدی خانوارهای ایرانی به شکل منظم، بیستم هر ماه به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود و ساعت ۲۴ قابل برداشت است. در نیمه دوم امسال ۲ اتفاق، نگرانی‌هایی را برای خانوارهای مشمول دریافت یارانه نقدی به وجود آورده است؛ یارانه کمک معیشتی مرحله ۱۵۳ مربوط به آبان ۱۴۰۲ بود که برای برخی با تاخیر یک روز واریز شد و در ادامه، پرداخت نشدن یارانه کمک معیشتی مرحله ۱۵۵ مربوط به دی ۱۴۰۲ برای برخی خانوارها که حکایت از حذف برخی افراد دارد. در این مرحله پرداخت یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی از طریق سیستم بانکی بر اساس فهرست جدید انجام شده است.

طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها گفته است: بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۲، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ملزم به بازبینی و شناسایی خانوارهای پردرآمد در ۲ نوبت و حذف آنها از دریافت یارانه نقدی است.

وی افزود: نخستین بازبینی اردیبهشت‌ماه انجام شد و با بازبینی میزان درآمد و سرمایه افراد، برخی خانوارها از فهرست دریافت یارانه نقدی حذف شدند. 

دومین بازبینی هم در نیمه دوم سال در دی‌ماه انجام شد و تعدادی دیگر از خانوارهای ایرانی که در دهک نهم قرار داشتند با توجه به درآمدشان به دهک دهم اضافه شدند. از این رو تعدادی که پیش از این و تا آذر سال جاری در صف یارانه‌بگیران قرار داشتند، بر اساس فهرست جدید اعلامی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از دریافت یارانه نقدی حذف شدند. گفتنی است بازبینی خانوارها با شاخص‌های جدید بوده و بر اساس میزان درآمد، حجم سرمایه خانوارها اعم از خانه، ملک، خودرو و... انجام شده، به این ترتیب اطلاعات مربوط به دارایی افراد به‌روزرسانی شده است. 

شناسایی کودکان دارای سوءتغذیه و اختصاص یارانه ویژه به آنها از اقدامات جدیدی است که در حوزه تخصیص یارانه انجام شده است، همچنین اضافه‌شدن مشمولان جدید از بین زنان باردار و شیرده ۸ استان کم‌برخوردار به جامعه یارانه‌بگیران از دیگر تغییرات این بخش به شمار می‌رود تا افراد محق مشمول دریافت یارانه نقدی شوند.

از سوی دیگر سامانه حمایت باید به‌روز باشد تا امکان شکایت و درخواست بازبینی دوباره برای افرادی که از دریافت یارانه نقدی حذف شده‌اند، فراهم باشد که تا امروز این امکان فراهم نبوده است.

* ۳ سال دستور حذف یارانه ثروتمندان

از سال ۱۳۸۹ با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و پرداخت یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی که تا فروردین ۱۴۰۱ ادامه داشت، همواره افراد با تنوع مالی و در ۱۰ دهک در لیست یارانه‌بگیران قرار داشتند. در آخرین اعلامی که سازمان هدفمندی یارانه‌ها در سال ۱۴۰۰ داشت، 77.1 میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کردند که ۹۵ درصد جمعیت ایران را تشکیل می‌داد. این روند که از دولت دهم پایه‌گذاری شده بود همواره به دلیل مغایرت با قانون هدفمندی یارانه‌ها و هزینه سنگین تحمیل‌شده که موجب کسری منابع نیز در مقاطعی شد، مورد انتقاد کارشناسان و البته مسؤولان بخش‌های مختلف قرار داشت.

این در حالی است که با وجود تاکید چند ساله قانون بودجه مبنی بر حذف ۳ دهک پردرآمد، یا اقدام جدی انجام نشد یا زمانی که دولت ورود کرد به نتیجه مطلوبی نرسید و تاکید بر این بود بانک‌های اطلاعاتی تکمیل نیست که دولت بتواند حذف را با شناخت دقیق انجام دهد و این می‌تواند موجب آسیب اقشار ضعیف شود و تبعات اجتماعی داشته باشد.

به هر حال این روال نه‌تنها اصلاح نشد، بلکه آبان ۱۳۹۸ با افزایش قیمت بنزین، پرداخت یارانه نقدی جدیدی در دستور کار قرار گرفت که از محل مابه‌التفاوت نرخ بنزین بود و در قالب یارانه معیشتی به تناسب اعضای خانوار بین ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان تعیین شد. 

مشمولان یارانه معیشتی حدود ۶۰ میلیون نفر تخمین ‌زده شدند که از بین جمعیت ۷۸ میلیون نفری یارانه‌بگیران نقدی گزینش شده بودند. به عبارتی دولت وقت حدود ۱۸ میلیون را کنار گذاشت و  از اعلام مسؤولان اینگونه برمی‌آمد که ۳ دهک پردرآمد از لیست یارانه‌بگیران حذف و یارانه معیشتی برای مابقی پرداخت می‌شود.

در این حالت در لیست ۷۸ میلیون نفری یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی از ۱۰ دهک ولی در بین ۶۰ میلیون نفر یارانه‌بگیران معیشتی تقریبا 7 دهک حضور داشتند و بارها این نقد مطرح شد که چرا دولت همین غربالگری را برای یارانه‌بگیران نقدی انجام نداده است.

اما اعلام واریز یارانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومانی نشان از پرداخت آن به کمتر از ۷۲ میلیون نفر دارد که برای دهک یک تا ۳ برای هر نفر ۴۰۰ هزار و برای 4 تا ۹  به ازای هر نفر ۳۰۰ هزار تومان پرداخت شده است.

 بر این اساس حداقل 5 میلیون نفر از لیست یارانه‌بگیران کنار رفته‌اند که عملا حذف دهک دهم را نشان می‌دهد، این در حالی است که در قانون بودجه امسال دولت مکلف به حذف ۳ دهک اول پردرآمد است و جهت اجرای قانون باید دهک نهم و هشتم را نیز در سال جاری حذف کند، در نتیجه باید منتظر ادامه اقدامات دولت در غربالگری لیست یارانه‌بگیران بود.